Բաժին՝ Գրական արխիվ

ՀԵԼԵՆ ՌՈՈՒԼԵՆԴ (ԱՄՆ)

,

• Հաճախ է պատահում, երբ մեկի «ցնորք աղջիկը» մյուսի կինն է… • Աստված ստեղծեց տղամարդուն, իսկ կինը՝ ամուսնուն: • Ամուսնության ամենամեծ անհարմարությունն այն է, որ երբեմն հաստատապես չես իմանում՝ ընկերներդ նախանձու՞մ են քեզ, թե՞ ցավակցում: • Երբ տղամարդը խնդրում է կնոջ ձեռքը, կատարում է ամենամեծ հաճոյախոսությունը: Եվ, սովորաբար, դա վերջինն է լինում: • Տղամարդը, որին […]

Արտաշես Արամ

,

* * * Մուշեղ Գալշոյանին՝ ծննդյան 75-ամյակին Աղջամուղջի մեջ՝ կոչնակներ, դոփյուն, Վար, լեռնալանջով վարգող ձիերի: Արծաթե սափոր, արծաթե դափ ու Խուլ շնկշնկացող ծառը ծիրանի: Կրկին ամպել է սարը Մարութա, Եվ Էրգրի դուռը գոց է տակավին: Մեր կարոտները հին ու նոր ու թանկ՝ Նման վիրավոր, խոցված կաքավի: Էն բարձր քարին Մանեն է կանգնած Եվ որոտում է՝ […]

ԴԵՊԻ ԼՅԱՌՆ ԽՈՍՔԻ (Հովհաննես Թումանյանի գրաքննադատական ժառանգության առթիվ) / ԱՐԹՈՒՐ ԱՆԴՐԱՆԻԿՅԱՆ

,

Նորություն է մեր գրականության մեջ նրանց (քննադատների. – Ա. Ա.) հարգալից վերաբերմունքն ու կիրառած քննադատական մեթոդը: Հարկավ, նրանք կարող են սխալվել իրենց գնահատությունների մեջ, բայց նոր ու շիտակ է նրանց ճանապարհը: Դուք էլ ուշադիր ու հարգանքով լսեցեք նրանց, օգտվեցեք նրանց դիտողություններից և մի շփոթվեք բնավ, որովհետև ամենից շատ և ամենից լավ բանաստեղծն ինքն է իրեն […]

ԳՐՈՂԻ ԽՈՍՏՈՎԱՆՈՒԹՅՈՒՆ / ՎԻԼՅԱՄ  ՍԱՐՈՅԱՆ

,

«ԳՐԱԿԱՆ ԹԵՐԹԻ» արխիվից 1934 թվի հոկտեմբերի 15-ին հրատարակվեց իմ առաջին գիրքը` «Խիզախ երիտասարդը թռիչքաձողի վրա և այլ պատմվածքները»: 1934 թիվը միանգամայն մոտ է թվում, բայց փաստն այն է, որ արդեն քսան տարի է, ինչ ես գրում եմ: Այդ քսան տարիներին շատ բաներ պատահեցին, այդ թվում` և ինձ հետ: Գրելուց բացի, որևէ այլ ճանապարհով գոնե մեկ […]

ՀՈՒՅՍԻ ՈՒ ՀԱՎԱՏԻ ՆԱՄԱԿՆԵՐ ՌԱԶՄԻ ԴԱՇՏԻՑ / ՎԱՐԴԻԹԵՐ ՄԱՆԳԱՍԱՐՅԱՆ

,

«ԳՐԱԿԱՆ ԹԵՐԹԻ» արխիվից ՍՊԻՏԱԿ ԾԱՂԻԿՆԵՐԻ ԹԱԳՈՒՀԻՆ Լուսինը երկնի անամպ լազուրում Շողում է՝ ինչպես արծաթե սինի Ես քեզ եմ հիշում իմ երազներում Կաթ ծաղիկների չքնաղ թագուհի: «ՇՈՒՇԱՆ» ՊՈԵՄԻՑ Խ. Գ. Խ.Գ.-ն Խաժակ Գյուլնազարյանն է՝ գրող որ մանուկներինն էր, պատանիներինը, մեծերինը: «Սպիտակ ծաղիկների թագուհին»՝ նրա պատանեկան խենթ ու խելառ, արբեցնող սերը՝ Շուշանը: «Անգին Շուշանս. Երկար ու տանջալից […]

«ՍԱՐՅԱՆԸ ԵՎ ՓԱՐԻԶԸ» / ԺԱՆ-ՊԻԵՌ ՄԱՀԵ

,

«ԳՐԱԿԱՆ ԹԵՐԹԻ» արխիվից «Սարյանը և Փարիզը» վերնագիրը, նախևառաջ, հնչում է որպես հակաթեզ: Ի՞նչը կարող է ավելի հակադիր լինել Հայաստանի կանաչ սարերին, քան թե դարերի ընթացքում սևացած մետրոպոլիան, ուր Սարյանը անցկացրեց երկու տարի՝ 1926-ից 1928 թթ.: Հայ նկարիչը երբեք տոգորված չի եղել հռչակվելու փառասեր մղումով: Նա բանաստեղծ Եղիշե Չարենցի պես փնտրել է իր «անհաս փառքի ճամփան», […]

ՆՄՈՒՇՆԵՐ ԻՄԱՄ ԽՈՄԵՅՆԻԻ ԲԱՐՈՅԱՄԻՍՏԻԿԱԿԱՆ ԱՍՈՒՅԹՆԵՐԻՑ. Ինքնամաքրում և ճգնակեցություն

,

«ԳՐԱԿԱՆ ԹԵՐԹԻ» արխիվից • Պետք է իմանաք, որ երբ մարդն իր հանդեպ անփույթ է և չի ձգտում ինքն իրեն բարեփոխել և մաքրագործել՝ զսպելով իր մարմնական ցանկությունները, նա սկսում է ենթարկվել իր ցանկություններին և յուրաքանչյուր օր և ժամ նրա հոգու բեռն ավելի է ծանրանում, որի արդյունքում աստիճանաբար խամրում և ի վերջո, բոլորովին մարում է նրա հոգու […]

ՇՂԹԱՅՎԱԾ ՊՐՈՄԵԹԵՈՍԸ (Չարենցի վերջին օրերի վկայություն) / ՆՈՐԱՅՐ  ԱԴԱԼՅԱՆ

,

«ԳՐԱԿԱՆ ԹԵՐԹԻ» արխիվից Կարօ Գէորգեանի «Ամէնուն տարեգիրքը» (Բեյրութ) պարբերականի 1961 թ. Ը տարվա 184-186 էջերում տպագրված է անանուն ականատեսի հուշը Երևանի բանտում Եղիշե Չարենցի կյանքի վերջին օրերի մասին՝ Ա. Բագրատունու բառացի փոխանցմամբ: (Այս հրատարակությունը չշփոթենք Թեոդիկի նշանավոր «Ամենուն տարեցույցի» հետ, որը հիմնադրվել էր 1907-ին, Կ. Պոլսում, այնուհետև շարունակեց լույս տեսնել Վիեննայում, Վենետիկում և դադարեց 1929-ին, […]

Գրողները գրողների մասին / Ալեքսանդր Թոփչյան

,

*** «Գարուն» ամսագրի խմբա­գրությունում Ռաֆայել Արամյանի հետ նստած զրուցում էինք: Տիգրան Բակուրը մտավ և վրդովված դիմեց նրան. – Ես շա՛տ վիրավորված եմ, ընկեր Արամյան, ամբողջ գիշեր չեմ քնել, երեկ սոսկալի բաներ եք ասել իմ մասին… – Ի՞նչ եմ ասել, սիրելի Բակուր,- զարմացած հարցրեց Ռ. Արամյանը: – Երեկ Գրողների միության ժողովում ասել եք, թե Տիգրան Բակուրը […]

ՀԱՄԱՍՏԵՂԻ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ / ՄԱՐԳԱՐԻՏԱ ԽԱՉԱՏՐՅԱՆ

,

Համաստեղի բազմաժանր ու հարուստ գրականությունը հայ ժողովըրդի «ապրելու հզոր տենչանքի» հաստատումն է առաջին մանրապատումներից ու բանաստեղծություններից, պատմվածքներից, աղոթագրքից՝ «Աղօթարան»-ից, ազգային դյուցազնավեպի մերօրյա տարբերակ «Այծետոմար» երգիծական պոեմից, երկհատոր «Սպիտակ Ձիաւորը» հերոսավեպից, «Հայաստանի Լեռներու Սրնգահարը» քնարական դրամայից մինչև «Առաջին Սէրը» վիպակը: Նրա գրական վաստակը մեր հոգևոր մշակույթի ձեռքբերումներից է՝ որպես հայի գոյատևելու իրավունքի հաստատում: Հայության գոյության ու […]

ՀԱՅ ԲԵՄԻ ԼԱՎԱԳՈՒՅՆ ՄԱՅՐԸ / ՎԱՐԴԻԹԵՐ ՄԱՆԳԱՍԱՐՅԱՆ

,

Տպագրվել է՝  14 մարտի 2008 թ., Գրական թերթ Այս կերպ բնորոշել են հայ բեմի նվիրյալներից ու հենասյուներից Հասմիկին: Գրեթե կես դար, մոտ երեք հարյուր դերերով հանդիսատեսին գերած ու կախարդած դերասանուհին, ժամանակակիցների վկայությամբ, մարդկային նկարագրի առաքինի գծերի՝ համեստության, ազնվության, մաքրության մարմնացում էր: «Հասմիկը հայ թատրոնում առաջինը ստեղծեց հայ մոր հավաքական, ընդհանրացված կերպարը: Նա դարձավ հայ մոր […]

ՆԱՄԱԿՆԵՐ ՆԱՐ-ԴՈՍԻՆ

,

Տպագրվել է՝ էջ 3, #12 (2887) 13 ապրիլի 2007 թ., Գրական թերթ Լրացավ հայ դասական գրականության ներկայացուցիչ Նար-Դոսի ծննդյան 140-ամյակը: Անհնար է առանց հուզմունքի կարդալ Նար-Դոսի գողտրիկ, հուզառատ պատմվածքներն ու նովելները, կարդալ ու անհաղորդ մնալ դրանց հերոսների ճակատագրերին: Անհնար է անհաղորդ մնալ նաև գրողի զրկանքներով, հոգսերով ու տառապանքներով լի կյանքի հայտնի ու անհայտ էջերը լուսաբանող […]