Վեհերոտություն Ես յոթ անգամ կանգնել եմ դատարանի առաջ. նստել ճամբարներում, որտեղ չեն շտապել հայտնել վերևներին մահվան մասին նառի հարևանի, որ համարեն, թե նա կենդանի է և ունենան հացի լրացուցիչ բաժին. և քնել եմ այդպես մեռածների կողքին՝ քանի վերակացուն դեռ չի բացահայտել հանգուցյալին հոտով- գլխաքանակը մեր ճշգրտելիս: Ես արգելված գոտում սպանվելու ստույգ վտանգն արհամարհած՝ փախուստի եմ […]
ՌԱԲԼԵՆ ԳՐԵԼ Է ՖՐԱՆՍԵՐԵՆ, ԲԱՅՑ ԳԱՐԳԱՆՏՅՈՒԱՆ ԽՈՍԵԼՈՒ Է ՀԱՅԵՐԵՆ Վերջապես Փարիզից ստացա Ֆրանսուա Ռաբլեի անմահ վեպի ամբողջական ու նույնական հրատարակության հինգհատորյակը, որտեղ՝ 2-րդ հատորում, «նոր ժամանակների մարդկության մեծագույն մտածողը» (Օնորե դը Բալզակ) անտիկ աշխարհի հզորագույն աստվածների, արքաների, զորավարների՝ Հուլիոս Կեսարի, Ներոնի, Ոդիսևսի թվարկությունում հիշատակում է Տիգրան Մեծին ու Արտաշեսին, նկարագրում է, թե ինչով են նրանք […]
Վաժա ՓՇԱՎԵԼԱ ԱՂՋԿԱՆ Աղջի՛կ, սիրում եմ ես քո պահվածքը. Երբ աղվեսի պես դու մեզ ես նայում, Շատ վախվորած է թվում հայացքդ, Դու տղաներին նայել չես սիրում: Մեկ-մեկ բնական ժպտալ ես փորձում, Սրտերում դանդաղ արթնացնում հույսեր, Առանց սրի ես դու սրտեր խոցում, Առանց դաշույնի՝ սպանում սրտեր: Շատ սրտերի մեջ դեռ մինչև հիմա Երևում են խոր, վիրավոր վերքեր, Բայց դու թեկուզ ինձ խոցես ակամա, Ես քո թշնամին չեմ կարող լինել… Մորիս ՓՈՑԽԻՇՎԻԼԻ ՃԱՆԱՊԱՐՀԸ՝ ԿՏՐՎԱԾ ԹԵԼԻ ՆՄԱՆ Ճանապարհը՝ կտրված թելի նման, Մտածմունք էր, լռություն ու վիշտ: Հաց էլ կար, և կար աղը, Բայց մենք իրար էինք ուտում: Այն, ինչ եղել է, արագ կանցնի, Մի՛ մտահոգվեք կասկածներով, Ե՛վ հաց կլինի, և՛ կլինի աղը, Բայց մենք միևնույն է՝ էլի իրար կուտենք: *** Ընդամենը երկու բառ Լսելու համար, հենց հիմա Կթողնեի ամեն ինչ միանգամից: Եվ տոմս կգնեի Եվ վերջին գնացքով Հանգիստ կհասնեի գյուղս… Ես կվազեի կանաչ խոտերի միջով Եվ շնչակտուր կբացեի փայտե տան դուռը, Որ ևս մի անգամ լսեի. – Եկել ես, բալե՛ս,- խոսքերը… Մաղվալա ԳՈՆԱՇՎԻԼԻ ԱՆՑՅԱԼԻՆ ՀԱՌԱԾ ԻՄ ՀԱՅԱՑՔԸ Ես ձմեռը որպես իմ պատիճն եմ կրում, […]
Նինո Սպանդերաշվիլին բանաստեղծական նուրբ զգացողություններով ապրող վրացուհի է, որի էության մեջ ներդաշնակված են հայ-վրացական մշակութային կապերի համատեղման բարեպատեհ իրողությունները: Նա գրում ու կարդում է եղբայրական երկու լեզուներով, խոսում է հայերեն և ամեն ինչ անում է, որ ավելի սերտանան հայոսի և քարթլոսի պատմական կապերը: Նինոն ապրում ու ստեղծագործում է Երևանում: Արմեն անունով ամուսնուն ու երեք զավակներին […]
Դեսանկա ՄԱՔՍԻՄՈՎԻՉ ԱՐԱՐԱՏ Դարանակալած հայդուկի նման Ամեն օր ծեգին, ամեն իրիկուն, Իմ պատուհանից հետևում եմ, որ Ամպերը ճեղքող Արարատ լեռան Գմբեթը տեսնեմ անաղարտ ու սուրբ… Առաջին, երկրորդ, երրորդ լուսաբաց… Եվ բիբլիական իր հեռուներից հայտնվեց մեկեն Հսկա ու դժբախտ, մեն ու մենավոր: Ձեռքս ես նրան պարզել ուզեցի, Ուզեցի քաշել հեռու անհունից Եվ բառեր ճչալ Իր շքեղաշուք […]
ՕՎԻԴԻՈՒՍ ՊԻԳՄԱԼԻՈՆ* Պիգմալիոնը տեսել էր այդ աղջիկների կյանքն անառակ Ու բարկացել, որ ի ծնե բնորոշ են կանանց հոգուն Բյուր արատներ: Ուստի և չէր ամուսնանում, այլ՝ ամուրի Ապրում երկար ու զրկված էր անկողնակից ընկերուհուց: Մի օր էլ նա ձյունաճերմակ փղոսկրից մեծ արվեստով Արձան կերտեց՝ այնքան չքնաղ մի ձև տալով, որ նման կին Չի պատահում, և իր […]
Հատված «Ուրոբորոս» վեպից Ձախ կողմից կրկին սկսեց առաջանալ վիթխարի մի բան, բայց ակնթարթ անց Սանասարը հասկացավ, որ դա նավախելն է՝ մինչև ջրագիծը թաղված հրաբխային ավազի մեջ: Նավն էլ աստիճանաբար իր վիթխարի թափով հայտնվեց Սանասարի աչքերի առջև: Նավի վրա չկային կայմեր ու առագաստներ, կողային թիավար անիվներ, փրկօղակներ, ինչպես որ չկար ընթացային խցիկը, նավակողի ելուստն ու անգամ […]
ԲՈՒԴԴԱ – 1905 Նա լսում էր կարծես թե: Հեռաստան. անդորր… Կանգ առնելով՝ մենք արդեն չենք լսում նրանց: Մի ա՛ստղ է նա: Եվ մեծղի աստղերը բոլոր, որոնց մենք չենք նկատում, իր շուրջն են խմբված: O՜, նա Ամենն է: Իրո՞ք, մենք սպասո՞ւմ ենք դեռ, որ մեզ տեսնի նա մի պահ: Պե՞տք է դա նրան: Ու թե նրա […]
Ամերիկահայ ռուսագիր գրող, արմատներով արցախցի Իվետ Ալեքսանդերը 2017 թ. «Ներիր ինձ, Ձմեռ պապ» պատմվածքով դարձել է ռուսաստանյան «Ամանորի և սուրբծննդյան պատմություններ» մրցույթի հաղթող, 2021 թ.՝ «Երջանկության օազիսը» վիպակով՝ «Հայկական մոտիվներ» և քնարական բանաստեղծությունների շարքով՝ «Ռուսական բանաստեղծական տուն» մրցույթների հաղթող: Իսկ «Սերյոժկայի Ամանորի երազները» հեքիաթների ժողովածուի շնորհանդեսը տեղի ունեցավ հետպատերազմյան Արցախում՝ 2021-ի հունվարին գրքի ողջ տպաքանակը […]
Ականավոր բուլղարացի բանաստեղծ, թարգմանիչ, հրատարակիչ, լրագրող, քսանից ավելի գրքերի հեղինակ է, բազմաթիվ միջազգային մրցանակների դափնեկիր։ Սլավոնական գրականության և մշակույթի ակադեմիայի նախագահն է և «Զնակի» գրական-հասարակական հանդեսի գլխավոր խմբագիրը։ Բանաստեղծությունները թարգմանվել են ռուսերեն, ուկրաիներեն, ֆրանսերեն, անգլերեն և մի շարք այլ լեզուների։ ՊԱՏԱՀԱՐ Երկարելով հուլիսի արևից՝ Աճում են թռչունների թևերը։ Եվ իմ ստվերը նրանց է նման՝ […]
ԿԱՅՍՐԸ ՊԵԿԻՆԻՑ Եթե մեկն այն մտքին հանգեր, որ մենք իրականում կայսր չունենք` հեռու չէր լինի ճշմարտությունից: Կրկին ու կրկին պիտի ասեմ. չկա թերևս կայսերը հավատարիմ մեկ այլ ժողովուրդ, ինչպիսին մերն է հարավում, բայց հավատարմությունը կայսերը օգտակար չէ: Ճիշտ է, մի փոքրիկ սուրբ վիշապի կոթող կա գյուղի ծայրին, որ անհիշելի ժամանակներից հավատարմության երդում է փողհարում` […]
Ճանաչված արձակագիր, գրականագետ Զարիֆե Ռույինը գրական սյուժե դարձնելով իրանցի հոգևոր և այլ ոլորտների մեծամեծերի կենսագրությունը, յուրովի ներկայացնում է որպես գեղարվեստական գործ: Այս թեմայով նա գրել է նաև գրականագիտական հոդվածներ: Ռույինը հրատարակել է շուրջ պատմվածքների 10 ժողովածու և վեպեր մեծահասակների ու պատանիների համար: Առավել հայտնի ստեղծագործություններից են` «Նանի Ռանան», «Կտավները խոսում են», «Ճնճղուկ վերջակետ, ճնճղուկ նոր […]
ՄԵՌՅԱԼՆԵՐԻ ԵՐԳԸ Դե՛ գովեք մեր տոնն ու հանդես, Ճոխ տներն ու այգին հուռթի, Գույքն ու սպասքը հարմարավետ, Իրերն ամեն, կահ-կարասին: Ամեն օր նոր հյուր է գալիս, Ոմանք՝ շատ վաղ, մյուսները՝ ուշ, Արոտների վրա արձակ Կյանքի մի նոր շող է փայլում: Հազար-հազար նուրբ անոթներ՝ Հնում հազար արցունք քամած, Ոսկե օղեր, գուրզ ու սուսեր Գանձարանում են մեր […]
ԱՂՈԹՔ Քանի երկիրը պտտվում է, և լույսը վառ է դեռ, Տո՛ւր ամեն մեկին այն, ինչ նա չունի կյանքում այս, Տե՛ր իմ. Գլո՛ւխ տուր արթուն դու իմաստունին, վախկոտին՝ նժույգ, Ով երջանիկ է՝ շատ փող… Ու հիշիր նաև իմ մասին: Քանի երկիրը պտտվում է դեռ,- Տե՛ր, կամքը քո՛նն է,- Տո՛ւր իշխանությանն իշխելու հնար իշխանատենչին, Շռայլին թույլ տուր […]
ԼԵՆԳՍԹՈՆ ՀՅՈՒԶ (1901-1967) Աֆրիկյան ծագմամբ ամերիկացի գրող, արձակագիր, բանաստեղծ և հրապարակախոս: Համարվում է Ջազային պոեզիայի սկզբնավորողներից մեկը և «Համլետյան վերածնունդ» մշակութային շարժման առաջատար գրողներից մեկը: ԵՐԱԶԱՆՔՆԵՐ Ամո՛ւր պահեք երազանքները, Քանզի եթե նրանք մահանան, Կյանքը կնմանվի թևը կոտրած թռչնի, Որ չի կարողանում թռչել: Ամո՛ւր պահեք երազանքները, Քանզի երբ նրանք հեռանան, Կյանքը կդառնա անբերրի հող՝ Ձնից ցրտահարված: […]
Լեհ բանաստեղծ, արձակագիր, գեղանկարիչ, քանդակագործ: Կենդանության օրոք հրապարակվել է նրա պոեզիայի և արձակի աննշան մասը միայն (ժառանգությունից շատ բան մատնվել է կորստի): Ճանաչման արժանացել է հետմահու, գլխավորապես այն բանից հետո, երբ լեհ քննադատ Զենոն Պշեսմըցկին «հայտնաբերել է» նրան 1904-ին, սկսելով հրապարակել Նորվիդի ստեղծագործությունները և հոդվածներ դրանց մասին: Նրա անունն այսօր հնչում է Միցկևիչի և Սլովացկու […]
Աշխարհում մի կենդանի է ծնվում և նայելով Կյանքին՝ տեսնում է, որ փակված է պատերի մեջ, իսկ առջևում երկաթե ճաղեր են, որոնց միջով դրսից ներս են թափանցում օդն ու լույսը. կենդանին վանդակի մեջ է ծնվում: Այստեղ էլ նա մեծանում է՝ իրեն պաշտպանող և խնամող անտես ձեռքի ներքո ուժեղանալով ու գեղեցկանալով: Քաղցած լինելու դեպքում ուտելիքը միշտ ձեռքի […]
*** ինձ միշտ զարմացնում է երբ մարդիկ լուսանկարչական ապարատով և տեսախցիկով սկսում են նկարել իրենց և հատկապես իրենց երեխաներին դրանում իհարկե ինչ-որ հաճելի և հուզիչ-բուրժուական բան կա. բայց դրանով հանդերձ դրա մեջ ինչ-որ խղճուկ և վանող-բուրժուական բան կա. նրանք ասես ուզում են թողնել ինչ-որ իրեղեն ապացույցներ իրենց և ուրիշների գոյության ինձ թվում է որ վերացական […]
* * * Ես ձեզ սիրել եմ. սերը դեռ, գուցե, Չի մարել իմ հոգում իր շնչով,– Բայց թող որ երբեք նա ձեզ չխոցե,– Չեմ ուզում ձեզ ցավ տալ ոչնչով։ Ես ձեզ սիրել եմ անբարբառ, անհույս, Մե՛րթ վեհերոտ, մե՛րթ՝ խանդով անմեկին,– Ես ձեզ սիրել եմ այնպես անկեղծ և այնպես սրտահույզ, Ինչպես, տա Աստված, սիրելին լինես մի […]
«ԲԵՐՔԱՀԱՎԱՔ» գրքից ԱՆԳԻՆ Է ԿՅԱՆՔԸ Գիտեմ, կցնդի ի վերջո կյանքի տեսիլքը հրաշք, Եվ վերջին քունը կիջնի ծանրացած կոպերիս վրա։ Սակայն, ինչպես միշտ, գիշերն աստղազարդ կգա վերստին, Եվ տիեզերքում արթնացող այգը իր ճաճանչափայլ գահին կնստի։ Կշարունակվի կենաց խաղն էլի այս աստվածընծա աշխարհին ի սեր, Եվ մարդիկ միմյանց կտուրների տակ դարձյալ կցնծան, ցավեր կկիսեն… Այսպես եմ այսօր […]
