Կարինե ԽՈԴԻԿՅԱՆ

Կարելի է այս պատմության շարունակությունը համարել նոյեմբերի 2-ը, երբ թուրքական «Փոսթա» թերթում, ի լուր աշխարհի, տպագրվեց Շվեյցարիայում ՀՀ դեսպան Շառլ Ազնավուրի հարցազրույցը: Իսկ ինչպե՛ս այն մատուցվեց` պարզվում է, աշխարհահռչակ շանսոնյեն ու միաժամանակ դեսպանը Փարիզում հանդիպել և զրույց է ունեցել Ֆրանսիայում Թուրքիայի դեսպան Հաքքը Աքիլի հետ, և որպես «շռնդալից» ակորդ` Ազնավուրին հանձնվել է «Ոսկե սոսի» մրցանակ: Եվ այդ ընթացքում Ազնավուրը հարցազրույց է տվել ճաշին մասնակցող թուրք պրոդյուսեր Էրքան Օզերմանին:
Այդ հետո, օր օրի վրա պիտի բացահայտվեին այս պատմության մութ կողմերը, իսկ մինչ այդ, հայերը, և ոչ միայն Հայաստանում, խոցված ու ապշահար փորձում էին հասկանալ` սա ինչ պատուհաս էր…
Ազնավուրը իր ֆեյսբուքյան էջում հերքեց ու ստոր մանիպուլյացիա անվանեց «Փոսթա»-ի հրապարակումը: Ի պատասխան, «Փոսթա»-ի կայքում տեղադրվեց այդ հանդիպման տեսագրությունը (իրենց կարծիքով` լավ ու նախապես էին ծրագրավորել այս ամենը): Հենց նույն տեսանյութից պարզ դարձավ, որ մրցանակը հուշանվեր է, իսկ հարցազրույցը… Իսկ հարցազրույց չի եղել, ոչ մի հարցազրույց էլ չի եղել, պարզապես այդ պրոդյուսերը (ինչպես ինքը ստիպված եղավ ի վերջո խոստովանել) վերցրել, Ազնավուրի` տարբեր ԶԼՄ-ներին տարբեր ժամանակներում ասած մտքերն ու կարծիքները հավաքել, դրանց միջից իրեն հարկավորն ընտրել… ու այդ ձաբռտուքը ներկայացրել է որպես հարցազրույց: Ահա այսպիսի լրագրողական էթիկա:
Կարծում եմ, սա ավելի քան խորհրդանշական պատմություն է, այն էլ Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցի նախաշեմին: Մեկ անգամ ևս մեզ ու աշխարհին հայտ ներկայացվեց` թուրքը չի փոխվել: Եվ որքան մոտենա Ապրիլը, այնքան ստոր ու խորամանկ քայլեր է ձեռնարկելու, ու գուցե նորից ու կրկին մեզ կանգնեցնի նույնանման իրավիճակի առջև: Ու հիմա ուշ է նրան քողազերծելը, բացահայտելը… Հիմա, թեկուզ և ուշացած, պետք է մտածենք մեր անելիքի մասին: Նրանք արդեն կաններում և այլուր ֆիլմեր են ցուցադրում, գրքերի միջազգային շնորհանդեսներ են կազմակերպում և հաճախ ստանում որոշ հայերի հուզումնախռիվ քաջալերանքը: Հիմա բարձրաձայն ասեմ, ինչ ներքին համոզումս է. այս անգամ էլ, հարյուր տարի անց, իրենց մեղքը գրականության ու արվեստի «նյութ» դարձրած` այսպես են ցեղասպանություն իրականացնում, մեր դեմ կատարած քստմնելի ոճիրին գեղարվեստական տեսք են տալիս, ու դեռ պիտի պարզել` այդ «ստեղծագործություններում» ինչ ենթատեքստեր ու շերտեր կան: Իսկ որ կան, չեմ կասկածում, կասկածողին էլ խորհուրդ կտամ մեկ անգամ ևս հիշել Ազնավուրի դեմ արված սադրանքը:
Ես չգիտեմ` ինչ է անում, ինչ ծրագրեր է իրականացնելու Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցին նվիրված միջոցառումները համակարգող պետական հանձնաժողովը, բայց հուսամ` այդ հանձնաժողովում գիտակցում են, որ աշխարհի ողջ հայությունն է սպասում` ինչ Խոսքով ու Գործով ենք ասելու աշխարհին մեր ազգային ողբերգության և մեր ապրելու կամքի մասին:

Հ.Գ.
Սկզբում գրել էի` «այս պատմության շարունակությունը կարելի է համարել…»: Իսկ գրել էի, որովհետև համոզված եմ, Ազնավուրի դեմ հյուսված այս դավադիր արարքի սկիզբը հարյուր և դեռ ավելի տարի առաջ է սկսվել….