(Նարդոսական)
«Գարուն» ամսագրում էի աշխատում: Հենց սկզբից տպաքանակը 60.000-ը անցնում էր: Թե տպագրիչներն ինչքան էին ավելի տպում, կրպակները՝ վերավաճառում, չէինք իմանում: Ապրում էի, հիմա էլ եմ ապրում Լենինգրադյան 52-ի բազմահարկում, ի դեպ, գրողների միության հատկացրած բնակարանում: Իմ չտեսած, չճանաչած հարևանները զանգահարում էին.
– Նոր համարը լույս չտեսա՞վ (համարներն իրոք ուշ-ուշ էին լույս տեսնում):
– Շուտով:
Լսում էին, որ լույս է տեսել, նորից էին զանգահարում.
– Կրպակներում հարցրել ենք, չի մնացել, խմբագրությունից բեր, կարդանք:
Բերում էի: Տասներկու հարկ՝ բնակարանից բնակարան էր անցնում: Հետո՝ մյուս մուտքը: Տասներկու հարկ՝ բնակարանից բնակարան: Վերջում կորում էր…
«Գրական թերթում» էի աշխատում։ Նվազագույն տպաքանակը դարձյալ 60.000 էր:
Ուրբաթ օրը, մանավանդ, եթե նախորդ երեկո հերթապահ էի եղել տպարանում, ուշ էի գնում աշխատանքի: Պերճ Զեյթունցյանն արդեն մի քան անգամ զանգահարած էր լինում.
– Էս ո՞ւր ես, այսօրվա համարում ի՞նչ կա:
– Համար է, էլի, ինչի՞ ես հարցնում:
– Առավոտվա 9-ից կրպակներում փնտրում, չեմ գտնում…
Երիտասարդ գրող էի: Ի՜նչ երիտասարդ, տարիքի բերումով սկսնակ էի: Պետական հրատարակչության մանկապատանեկան գրականության բաժնից զանգահարում էին.
– Ինչի՞ վրա ես աշխատում:
Տեղնուտեղը մի սուտ հորինում էի:
– Դե արի՛ պետհրատ:
Գնում էի: Իմ չգրած գրքի համար հետս պայմանագիր էին կնքում, 40 % կանխավճար էին տալիս:
– Եթե հավանենք, տպաքանակ էլ կտանք:
Դա նշանակում էր 10.000 օրինակից ավելի: Սովորաբար 10.000 օրինակից ավելի էլ տպում էին: 60 % հավելավճար…
Կյանքի վերջին տարիներին Ռուբեն Հովսեփյանը «Դրօշակ» պարբերականի գլխավոր խմբագիրն էր: Զանգահարեց.
– Ես ուզում եմ, որ դու մեր մշտական հեղինակը դառնաս, խոստանում եմ, բարձր հոնորար կվճարենք:
– Հոնորա՞րն ինչ է,- կեսկատակ-կես-լուրջ հարցրի:
– Հասկանում եմ, որ մոռացել ես,- ասաց,- կաշխատենք հիշողությունդ վերականգնել:
Վերականգնեց: Ավա՜ղ, կարճ ժամանակով: Վերջին մոհիկանը դարձավ:
Հիմա ես էլ չեմ հասկանում իմ՝ պահեստի սպայի թոշակից ո՞նց եմ խնայում, գիրք լույս ընծայում: Հրատարակիչները մտնում են դրությանս մեջ, իրենց կողմից ինձ լավություն են անում, «մեծ» տպաքանակով են տպագրում:
1.000 օրինակ…