Արևը մայր էր մտել վաղուց: Ամուսինները, որ ամբողջ օրն իրենց քաղաքամերձ այգում էին եղել, խարույկի մարելուն էին սպասում, որ վեր կենան ու տունդարձի ճամփան բռնեն:
Նույնիսկ ցրտեց մի քիչ:
– Մրսում եմ,- ամուսնուն հպվելով՝ շշնջաց կինը:
– Շուտով կգնանք, կրակին ավելի մոտ նստիր:
– Չէ՛, քաղցից եմ դողում։
– Ուտելիքը վերջացել է… Համբերիր, շուտով կգնանք:
Կինը երևի շատ էր քաղցած, սկսեց ուտելիքի պայուսակը քրքրել.
– Հրես, մի կտոր հաց գտա, բայց շատ է չորացած, երկուսիս չի հերիքի։
– Ես չեմ ուզում, դիր կրակի շեղջին, կփափկի մի քիչ:
…Երբ տաքացող հացի ախորժալի բույրը տարածվեց, Բոնի շունը դուրս եկավ թփատակից և մոտեցավ տիրոջը: Տղամարդը հացի կտորի վրայից մոխիրն էր մաքրում և արդեն կնոջն էր մեկնելու, երբ Բոնին թաթը դրեց նրա արմունկին և նվնվաց խղճալի: Ամբողջ օրը համարյա ոչինչ չէր կերել և ավելի մոտենալով՝ ասես գրկեց տիրոջը… Էլ առաջ չեկավ, թաթը չմեկնեց, մռութը չպարզեց, բայց ո՞վ դրդեց, ո՞վ ասաց կամ ստիպեց, որ տերը հացի կտորը դրեց նրա բերանը…
…Ոռնոցանման ճիչն ահավոր էր: Չէ՛, հացի կտորի վրա կայծ չկար, և Բոնին էլ ո՛չ լեզուն էր վառել, ո՛չ էլ շուրթերը: Կինն էր ճչացողը, ճարճատուն խոսքերն էլ չուշացան.
– Այդ ի՞նչ ես անում, ես մեռնում եմ քաղցից, իսկ դու ո՞ւմ ես կերակրում…
– Բայց նա էլ… ինքդ ասացիր, որ երկուսիս չէր հերիքի։
– Ինձ հո կհերիքեր, ինչ է, քո շան չափ է՞լ չկամ, հա՞…
Ամուսինը ոչինչ չասաց: Կրակը մարել էր արդեն, ամանի եղած ջուրը ցողեց մոխրին ու վերցրեց շորերի պայուսակը: Կրակը մարել, վերջացել էր, բայց կինը ո՛չ մարում էր, ո՛չ էլ վերջանում: Բոնին կարծես հասկանում էր, որ կռիվն իր պատճառով է և գլուխը կախ, կողքանց էր քայլում: Հասկացավ երևի, որ «քոսոտ անտերն» էլ իրեն է վերաբերում, ու նեղացած ետ ընկավ՝ իր սև մորթիով ձուլվելով խտացող մթությանը: Ամուսինները ահագին ճանապարհ էին ոտքով քայլելու, որը թավ անտառի միջով էր անցնում: Կինը չէր լռում: Ամուսինը մտածեց, որ քաղցածը հազիվ կարողանար այդքան խոսել, ուզում էր որքան հնարավոր է շուտ տուն հասնել…
Արդեն մթնել էր, երբ թփածածկ ոլորանից դուրս եկան երկուսն ու կտրեցին նրանց ճանապարհը: Մութ էր ու անհնար էր տեսնել, թե ինչ է նրանցից մեկի ձեռքին, բայց սպառնալից տոնից կարելի էր ենթադրել, որ ատրճանակ է կամ առնվազն՝ դանակ:
Ասացին. «Փողերդ կամ կյանքդ»: Կարծեց՝ կատակ են անում, նամանավանդ, որ երբեք էլ թալանելու արժանի փողեր չէր ունեցել, կարգին կողոպտիչներն էլ պետք է իր հագուկապից հասկանային դա: Մտածեց, որ մութ է, հագուկապն ի՞նչ պիտի տեսնեն, և նույնիսկ կատակի տվեց. «Ախպերական կիսվենք, ինչքան որ ունեմ»:
Ի՞նչ կատակ, ի՞նչ «ախպերական». մի հարվածով գետնին տապալեցին։ Նոր միայն մթան մեջ տեսավ ատրճանակի թե դանակի պաղ փայլը: Օգնության հույսով գլուխը հազիվ մի կողմ թեքեց: Հարձակվողներից մեկի՝ երկու ափերով ամուր սեղմված պարանոցով ավելին անել չէր կարող: Միայն կնոջ սուր ծղրտոցը լսեց: Գլխին հասցված ուժգին հարվածից աչքերը մթնեցին:
…Հանկարծ սարսռեցնող ձայն լսվեց: Տղամարդը, ենթադրյալ ահավորից սարսափած, ամբողջ ձայնով կնոջ անունը գոռաց: Բոնին, որ չգիտես, ե՞տ էր ընկել, թե՞ առաջ, տիրոջ ձայնը լսելով՝ հասավ ու մի ցատկով կախվեց նրա պարանոցը սեղմողի վզից: Նա խռխռալով ընկրկեց ու տապալվեց գետնին:
Որքան էլ սաստիկ ցավում էին մեջքն ու կոկորդը, ամուսինը փորձեց բարձրանալ, բայց այդ պահին մութը ճեղքվեց կրակաձայնից: Նորից տապալվեց՝ գոռալով կնոջ անունը: Սառը քրտինք պատեց դեմքին, երբ կրծքավանդակին, սրտի շրջանում տաք թացություն զգաց: Մտածեց, որ մահն արդեն շատ մոտ է, թուլացած ձեռքը դրեց թաց տեղին. արյուն էր, ու արյան վրա՝ Բոնիի գլուխը:
– Հարազա՛տս, տիրոջդ փրկե՞լ ես ուզում… արդեն ուշ է, անօգուտ է…
Կողոպտիչներն ինչպես անակնկալ հայտնվել էին, այդպես էլ, հանց ուրվական, չքացան:
…Շուրջբոլորը մեծ ու ծանր լռություն թանձրացավ: Կինը որքան էլ փորձեց, չկարողացավ տեսնել, թե ով է մթության մեջ դանդաղաքայլ հեռացողը…
Նա այդպես էլ չտեսա՞վ, թե՞ չճանաչեց ուրվականի պես հեռացող ամուսնուն և չտեսա՞վ նրա գրկում ամուր սեղմված Բոնիի անշունչ մարմինը:
Մարդն ու շունը արդեն անցել էին ոլորանը: Մութն արդեն խավար էր:
ՎԵՐՋԻՆ ԿՏՈՐ ՀԱՑԸ / Սամվել ԲԵԳԼԱՐՅԱՆ
