Առաւօտեան առօրեայ սովորութեան հետքերով կը միացնեմ հեռատեսիլը ու ձեռքս կ’երկարեմ բջիջային հեռախօսին. արուեստագիտութեան զոհն ենք թէ՞ հետեւորդը, դարու մարտահրաւէրն է, պէտք է իմանալ արդի նուաճումներուն սահմաններն ու օգտագործելու հմտութիւնը… Երկու պաստառներն ալ կը պլպլան ջանասէր աշակերտի նման պատասխանելով պատուիրատուի թեթեւ հպումներուն: Հեռախօսի փոքր պաստառին վրայ 27 Սեպտեմբեր 2020 թուականն է, պատուհանի սահմաններուն մէջ կաս-կապոյտ, պայծառ երկինքը, ծառին վրայ ճռուողող ճնճղուկները, որոնց բուռ մը հաց նետելու տրուած անգիր խոստումը յիշելով, կը շրջուիմ… նայուածքս կ’իյնայ մեծ պաստառին, աչքերս չռած կը դիտեմ հեռարձակուած պատկերները: Տան ծակած պատ, թափած քարի կտորտանքներու կոյտ. շատ ծանօթ պատկեր… Յիշողութեանս մէջ կը վերակենդանանայ 3 Հոկտեմբեր 2013 Կիրակին, առաստաղէն վար թափուող քարերը, հոն խրուած հրասանդը, քարակոյտով լեցուն մեր նստասենեակը, քրոջս փոքրիկներուն ճիչն ու լացը: Այդ օր մենք մեր օճախը լքեցինք: Պաստառին վրայ վազող գիրերը կը բացայայտեն. Արցախի ամբողջ սահմանի երկայնքին յարձակում: Եւ յարձակումը նոյն ձեռագրով, թրքավայել… միայն ահաբեկիչ թուրքերն են, որ խաղաղ բնակչութիւնը կը թիրախաւորեն, գողի նման կը սպրդին, անկողնին մէջ խաղաղ քնացած սպան կը գլխատեն, տարիքաւոր մարդիկ ու երեխաներ կը սպաննեն: Նոյն ձեռագիրն էր Տէր-Զօրի Նահատակաց Սուրբ Եկեղեցին ու Մարկատէի Մատուռը պայթեցնող, անշիրիմ նահատակներու յիշատակը որերորդ անգամ պղծող: Սառած կանգնած եմ հեռատեսիլի դիմաց, Արցախի նախագահը իր հանդարտ ժպիտով կը բացատրէ «Սա միւս պատերազմներուն նման չէ, մահու-կենաց պատերազմ է…»: Վճառականութիւն եւ ինքնավստահութիւն կայ անոր ձայնին մէջ: Պատերազմ… Ես կ’ատեմ պատերազները ու զանոնք սարքողները, վստահ եմ բոլոր խաղաղասէր մարդիկ նոյն տրամաբանութիւնը ունին, սակայն այլ բան է երբ կը պարտադրեն ինքնապաշտպանութեան համար պա-տե-րազ-միլ: Պաստառին վրայ պատերազմական իրավիճակն է, հեռատեսիլի բոլոր կայանները յաջորդական հեռարձակումներով թողարկումներ կը սփռեն: Ազգային ժողովի շտապ նիստ ու… ի զարմանս, իրար գզգզող, իրար սխալները խոշորացոյցի տակ առնող հայկական, կռուազան բնաւորութեամբ մեր խորհրդարանի մեծայարգ անդամները, իրար հանդէպ ունեցած լարուածութիւնը մէկ կողմ դրած (դժուար է ըսել մոռցած) միասնական են թշնամիի դէմ: Փառք Աստուծոյ։ Ակամայ կը մտածեմ, արդեօ՞ք միասնական ըլլալու համար մեզի ապտակներ պէտք են: Ու լուրեր, լուրեր, լուրեր… ես կ’ատեմ բոլոր պատերազմները: Կամաւոր խումբեր ետին թողած ընտանիք, աշխատանք հայրենիքի հողը պաշտպանելու կը փութան փաստելով գրուած այս տողերը:
«Միայն Հայաստանի մէջ հայրենիքէն դուրս գտնուող մարդիկ օրհասական ժամին կը փութան երկիր, հայրենի հողը պաշտպանելու»։
Այո՛, միայն Հայաստանի մէջ դպրոցական տղաք ու աղջիկներ զանազան տուփեր զետեղած մայթերու վրայ սնունդ, ծխախոտ, քաղցրավենիք կը հաւաքեն ճակատ ուղարկելու. փոքրիկներ, պատանիներ ջանասիրաբար անիւներ կը հաւաքեն ռազմաճակատի համար: Մարդիկ արիւնաբանական կեդրոնի դիմաց կը խռնուին վիրաւոր զինուորին արիւն մատակարարելու:
Աշխարհի ամբարտաւան մեծերը կրակի շտապ դադարեցման եւ զգաստ մնալու խորհուրդ կու տան, հաւասար նժարի վրայ պահելով յարձակող, բնաջնջողի ախորժակ ունեցող կողմը եւ պաշտպանուող, ոսկի տղաք զոհ տուող կողմը: Մինչ ցեղասպան թուրքը կը շարունակէ յոխորտալ:
Հեռախօսիս զանգը, պաստառին՝ արտերկրէն բարեկամի մը անունը:
«Սուրիայի պատերազմէն խոյս տուիր, հիմա ուր պիտի երթաս» կէս կատակ, կէս շիտակ կը հարցնէ:
«Ոչ մէկ տեղ, հոս իմ հայրենիքս է…» կը պատասխանեմ ու ինքնավստահ քայլերով կ’անցնիմ խոհանոց կատարելու առաւօտեան պարտքս:
Բուռ մը հացի կտորտանքներ ճնճղուկներուն, աղօթք մեր քաջ զինուորներուն համար, թող անոնց բազուկները ամուր մնան, թող ապահով ծառայեն:
Իսկ զոհուողները՝ սիրտս կը մղկտայ (ինչո՞ւ զոհեր, բաւ չէ, Տէր Աստուած)… Զոհուողները հայրենիքի պարծանքն են, մեր անմահ հերոսները, հպարտ ենք ձեզմով ու յաղթելու ենք յոյսով, հաւատքով ու միասնական անսահման սիրով:
Սիրելի Պերճուհի, բոլորիս ուղեղների գալարներում այս մտքերն են, բայց քո խոսքը գազանի ճիրաններից դեռ նոր միայն փրկվածի ճիչ է…