Անկախությունը` մեր դարավոր երազանքը, իրականացվեց հազարավոր նվիրյալների կյանքի գնով: Երբ հրադադարից հետո ոգևորված վերադարձանք` կերտելու մեր երազած երկիրը, ցավոք սրտի, այն գտանք անճանաչելիորեն փոխված: Հարցն այն չէր, որ տնտեսությունը քայքայված էր, գիշերները` մութ, բնակչությունը` քաղցած… Դե՛, պատերազմ էր, շրջափակում, պետական նորաստեղծ համակարգ, անփորձ իշխանություն… Սակայն կար մի հանգամանք, որն ավելի դաժան էր և հետագայում պիտի ունենար իր բացասական հետևանքները: Ամենը մեջ-մեջ էր արված…
Անկախությունը 25 տարեկան է արդեն: Եվ ի՞նչ ունենք: Վերջնականորեն քայքայված տնտեսություն, միլիարդներով պետական պարտք, արտագաղթ, ռազմավարական օբյեկտների կորուստ… Իշխանությունների և բնակչության միջև` թշնամանք: Ոստիկանները պաշտպանում են ոչ թե բնակչությանը, այլ իշխանությանը՝ բնակչությունից:
25 տարում ամեն ինչ վաճառվեց, ինչ հնարավոր էր վաճառել: Մի քանի տասնյակ նախկին «կոմսոմոլներ» ու փողոցի տղերք դարձան միլիարդատեր ու միլիոնատեր: Հարստացան` կողոպտելով սեփական ժողովրդին: Այսօր մեր հանրապետությունը դարձել է համընդհանուր թալանի երկիր: Պետական, ժողովրդական միջոցները թալանում են ամենավերևից մինչև ամենաստորին պաշտոնյան…
Սակայն ամենացավալին ու վտանգավորն այն է, որ մեր ապազգային իշխանությունները վաճառում են նաև հազարավոր նվիրյալների կյանքի ու արյան գնով նվաճված անկախությունը: Հիմա լավ եմ հասկանում, թե ինչպես և ինչու կորցրինք Վանի նորածին հանրապետությունը, ինչպես թուրքերին նվիրեցինք անառիկ ամրոց և զինամթերքի պահեստ Կարս քաղաքը…
Հովիկ ՎԱՐԴՈՒՄՅԱՆ
