Դժվարին ճանապարհի մարդը. Զորի Բալայան

Զորի ԲալայանՀայաստանի գրողների
միության վարչության ուղերձը

Մեծարգո Զորի Բալայան.
Երիտասարդ տարիներից Դուք ընտրեցիք գրող-հրապարակախոսի ուղին: Գեղարվեստական հրապարակախոսությունը հնարավորություն է տալիս լայնորեն սրտակցել ժողովրդի հետ, հանդես գալ նրա ճակատագրի հանդեպ քաղաքացիական մեծ պատասխանատվությամբ: Դուք ընտրել եք ճշմարիտը ասելու ուղին: Արդյունքը Ձեր շուրջ յոթանասուն գրքերն են, որոնցում քննվում է ազգային ճակատագիրը երկու դարերի սահմանագծում: Բալայանական երկերում ժամանակն ինքը հեղինակ է, պատմություն, ընթացք և գալիք:
Դուք բազմիցս քննել ու վերաքննել եք ստալինյան բռնատիրական անցյալը, որը դեռևս սնում է ազգամիջյան խառնակությունները, որին ցավոք զոհ գնաց նաև Ձեր հայրը՝ Հայկ Բալայանը: Ղարաբաղյան խնդրի հիմքում Դուք տեսնում եք նույն ստալինիզմի արյունոտ հետքը: Ձեր անունը արցախյան պայքարի ու հաղթանակների լեգենդից անբաժան է:
Դուք կանգնած եք մերժամանակյա ազատագրական շարժման ակունքներում, ինչը բնորոշ է եղել մեր մեծ մտավորականներին: Արցախցիները 21-րդ դար մտան ազատ: Նման վերափոխման տարեգրությունը Ձեր հրապարակախոսության առանցքն է: Ձեզ՝ անվանի հրապարակախոսիդ, «Լիտերատուրնայա գազետայի» ժամանակներից սկսած, հետաքրքրել են երկրի ընդհանուր հիմնախնդիրները, որոնք ներկայացրել եք բովանդակային մեծակշիռ էջերով:
Ժամանակի տարեգրությունը Դուք ներկայացրել եք գեղարվեստական կուռ տրամաբանությամբ: Զարմանալի վարպետությամբ Դուք կարողանում եք ժամանակը դիմորոշել թեկուզ մեկ պրոբլեմով: Եվ դա՝ շնորհիվ պրոբլեմի ներկայացման խորքի, երբ մեկտեղվում են հարցի քաղաքական, տնտեսական, հոգեբանական, բարոյական ասպեկտները:
Երկաթյա տրամաբանությունը, վերլուծական անաչառությունը, խորքային թիրախները Ձեր հրապարակախոսության և գրականության բնութագրիչ կողմերն են:
«Դժոխք և դրախտ», «Մենախոսություն» խոհագրությունները, «Անդունդ», «Հաղթելով մահին», «Ղարաբաղը միայն ԼՂԻՄ-ը չէ» և տասնյակ այլ երկեր Ձեզ պարգևում են մեր ժամանակի անփոխարինելիի, նշանավորի համբավ:
Պարոն Բալայան, Դուք արդեն ութսուն ջահել ու եռանդուն տարիների ընթացքում ստեղծել եք հայ հրապարակախոսության մի առանձին շրջափուլ՝ միաձուլելով ազգայինն ու համազգայինը:
Դուք ժամանակին անդրադարձել եք պանիսլամիզմի և պանթուրքիզմի դոկտրինաներին, որոնք եղել են ցեղասպանության նախապատրաստման հիմքը և որ այսօր էլ սնում են Թուրքիայի և Ադրբեջանի պետական գաղափարախոսությունը:
Ձեր բազմաթիվ գրքերում Ձեր գրչի տակ հրապարակախոսությունը ներկայանում է որպես խորիմաց պատմագրություն, ազգային քաղաքագիտական հետազոտություն, ապա և գործողությունների ծրագիր: Դուք Աստծուն տեսնում եք ճշմարտության մեջ:
Հայ գրողների ընտանիքը Ձեզ՝ գրականության, հրապարակախոսության, գետերի ու ծովերի նավապետիդ, ցանկանում է նավարկության տոկուն ջիղ մեր փոթորկուն ժամանակներում ի շահ համազգային, համամարդկային խնդիրների լուծման:

Դժվարին ճանապարհի մարդը

Դեկտեմբերի 3-ին Ազգային գրադարանում տեղի ունեցավ արձակագիր, հրապարակախոս Զորի Բալայանի ռուսերեն ութհատորյակի («Художественная литература», Москва) շնորհանդեսը:
Կինոգետ, արձակագիր Դավիթ Մուրադյանը, ով նաև վարում էր ցերեկույթը, նշելով, որ Զ. Բալայանն իր գրականությամբ, հասարակական-քաղաքական գործունեությամբ երբեք չի ուշանում, հավաստեց, որ ութհատորյակը արտացոլում է Զ. Բալայանի գրողական և մարդկային կենսագրությունը, որն ընդգրկել է մի ամբողջ դարաշրջան, հսկայական, համաշխարհային տարածություններ, հասել է մինչև իր երկրի էության խորքը: «Ձեր ամբողջ կյանքում Դուք միշտ փնտրել եք դժվարինը, որովհետև դժվարին ճանապարհներում չեն լինում պատահական մարդիկ, դժվարին ճանապարհներին հանդիպում են միայն նրանք, ովքեր արժանի են դրան, ով ընտրել է դժվարագույն ճանապարհ»,- ասաց Դ. Մուրադյանը: Ապա ներկայացրեց ռուս գրողների, գրականագետների պատվիրակությանը, որ ներկա էր Զ. Բալայանի ութհատորյակի շնորհանդեսին:
Ազգային գրադարանի տնօրեն Տիգրան Զարգարյանը խոսեց Զ. Բալայանի «Այստեղ մեռնում են գրքերը» հոդվածի մասին, որն անդրադառնում էր այն գրքերին, որոնք գտնվում են պահոցներում: Նրա հավաստմամբ` այդ հոդվածի շնորհիվ սկսվեց ու մինչև այսօր շարունակվում է հայկական գրադարանների վերանորոգումը:
Ըստ Գեորգի Պրյախինի՝ Զ. Բալայանը Հայաստանով մեկ կատարած իր ճանապարհորդություններով, իր լրագրողությամբ էջ առ էջ մանրազնին կերպով վերականգնում է այն անունները, որոնք այլևս ողջ չեն: Եվ դա ավելի շատ պետք է ոչ միայն հայ, այլև ռուս աշակերտներին:
Ալեքսանդր Սմիշլյաևը Զ. Բալայանին ճանաչել է այն ժամանակներից, երբ վերջինս որպես բժիշկ աշխատում էր Կամչատկայում: «Շնասայլակներով, եղնիկներով կատարած ճանապարհորդությունների ընթացքում այնքան բան է տեսել, այնպես խորն է ներծծվել այդ կյանքով, որ սկսել է նկարագրել Հյուսիսի մարդկանց կյանքը, և դա արել է ոչ թե արհեստավարժ գրողը կամ լրագրողը, այլ՝ բժիշկ Զ. Բալայանը: Այդպես ծնվեց նախ հրապարակախոսը, իսկ ժամանակի հետ՝ նաև գրողը, որին Կամչատկայում սիրում են»,- ամփոփեց նա:
Ելույթ ունեցան նաև Լեոնիդ Կոլպակովը, Նկարիչների միության նախագահ Կարեն Աղամյանը և ուրիշներ:
Շնորհակալական խոսքով ելույթ ունեցավ Զորի Բալայանը:
Ութհատորյակը հանձնվեց Գիտությունների ազգային ակադեմիայի, Ավ. Իսահակյանի անվան և Երևանի մի շարք ուսումնական հաստատությունների գրադարաններին:

Գրեք մեկնաբանություն

Ձեր էլ․փոստի հասցեն չի հրապարակվելու։ Պարտադիր դաշտերը նշված են * -ով։