­Զի­նաի­դա ԲԱԼԱՅԱՆ

Ցա­վա­նախշ, ցա­վամ­ռունչ, դա­րա­հեծ, դա­րա­դավ, ա­զա­տա­տենչ ի՛մ ժո­ղո­վուրդ, ի սփյուռս հա­յութ­յուն, ի՛մ բյու­րա­վոր նա­հա­տակ լույս մար­տիկ­ներ՝ խոց­ված դրսից ու ներ­սից, կարկ­տա­հար՝ վայ­րե­նա­բա­րո բո­րե­նի­նե­րից, հայ­րեն­յաց ե­զերք­նե­րում մա­սունք­ված ի՛մ հայ­րե­նա­պահ­ներ՝ դավ­վա՜ծ-նշխար­ված, ի՛մ շրջա­փակ­ված լեռ­նամ­ռունչ հայ­րե­նա­կից­ներ, ի՛մ մա­միկ­ներ-պա­պիկ­ներ, Հայ­րե­նի­քի ա­զա­տութ­յա­նը, պայ­քա­րին հարս­նա­ցած ի՛մ պար­մա­նու­հի­ներ, որ­դե­կա­րո՛տ իմ սրբա­սուրբ մայ­րեր, զարկ­ված ու զրկված ի՛մ լեռ­նաս­տան­ներ, ի՛մ սրբա­տե­ղի­ներ՝ պղծված, բայց աստ­վա­ծադ­ղորդ, ձայ­նար­կու ի՛մ հան­ճա­րա­նախշ տա­ճար­ներ, ի՛մ հնա­մե­նի աչ­քա­դիր Ա­վետ­յաց եր­կիր, Ա­վե­տա­րա­նո՛ցս ա­վե­տա­շունչ, ի՛մ Քիրս ու Մ­ռավ, ի՛մ Գան­ձու­սար, ի՛մ աստ­վա­ծա­մերձ Տատ ու Պապ՝ նա­խաս­տեղծ, ազն­վա­բա­րո ու վե­հաչ­յա, խո­ժոռ ու խռով՝ մո­լոր ու դժխեմ ժա­մա­նակ­նե­րից, ի՛մ հնա­բա­րո ու աստ­վա­ծա­դեմ, ա­զա­տա­կոչ Ար­ցա­խա եր­կիրս, վե­հա­նիստ՝ հան­ճա­րավր­ձին ե­րանգ­նե­րով կքված, բայց պրկու­մի, պոռթ­կու­մի, ա­հեղ պայ­քա­րի ձգված խո­րա­խոր­հուրդ ան­դաս­տան­ներս, լուռ ու սևա­սիրտ մայ­րե­րի ան­մար կա­րոտ­նե­րով պա­հեք որդ­կանց ճամ­փա­նե­րը, ա­վե­տիս­նե­րով զար­դա­րեք ձեր ռազ­մա­կոչ ժա­մա­նակ­նե­րը՝ հզո­րա­զոր ոստ­յու­նի պատ­րաստ, ի՛մ Հայ­րե­նիք՝ սրբա­զան ու հա­զար ան­գամ դավ­վա՜ծ-դավ­վա՜ծ իմ Հայ­րե­նիք, պրկի՛ր բա­զուկ­ներդ ու պատ­րաստ­վի՛ր ա­հե­ղա­մար­տի՝ նախն­յաց զո­րեղ նա­հա­տակ­նե­րի եր­դու­մով հաս­տատ­ված, և… լեռ­նե­րո՜ւմ, ձո­րե­րո՜ւմ հայ­րե­նա­վառ եր­դու­մով կանգ­նած դիր­քա­պահ հե­րոս­նե­րին հաղ­թութ­յան ավ­յուն նե­րար­կի՛ր։ Ի՛մ դա­րա­դավ Հայ­րե­նիք, քո լի­նե­լիութ­յան ա­մե­նայն զո­րեղ խոր­հուրդ­նե­րով, զի­նա­վառ զին­յալ­նե­րով կանգ­նի՛ր մար­տի։
Ու… Շ­նոր­հա­վո՜ր Ա­մա­նորդ, ի՛մ դավ­ված, հա­զար ան­գամ բո­լո­րից խոց­ված հա­յութ­յուն, ի՛մ ա­ներկ­յուղ Հայ­րե­նիք, ի՛մ անկրկ­նե­լի Վեր­քա­վորս, շնոր­հա­վո՜ր Ա­մա­նորդ, թող հաղ­թա­նա­կի ա­վե­տիս­նե­րը կոչ­նակ զար­կեն, նա­հա­տակ­ներդ ուս ու­սի տված մար­տի կո­չեն ապ­րող­նե­րին, թո՛ղ ճա­ռա­գեն ցայգ ու այ­գե­րիդ խա­ղա­ղութ­յան և ռազ­մի պայ­ծառ ու խոս­տում­նա­լից աչ­քա­լու­սանք­նե­րով լու­սա­բեր­նե­րը… Թո՛ղ Հա­յոց եր­կինք­նե­րը հաղ­թա­նակ­նե­րի ել­նեն՝ ա­հե­ղա­մար­տի, ա­հե­ղա­կո­չի… Թող շրշա՜ն ցա­վից սեղմ­ված իմ շուր­թերն ու… ա­նեծք կար­դան աշ­խար­հի բո­լոր սև ու մութ խա­ղա­ցող­նե­րին։
Շ­նոր­հա­վո՛ր Ա­մա­նորդ, ի՛մ Հայ­րե­նիք… ի՛մ հայ ժո­ղո­վուրդ… պատ­րաստ ե­ղի՛ր մար­տե­րի ու հաղ­թա­կան լու­սա­բաց­նե­րի։

Հայ ժո­ղովր­դիս…
Հա­յոց քա­ղա­քա­կան ճա­կա­տագ­րի պատ­մութ­յան բո­լոր ան­ցում­նե­րում, աշ­խար­հա­քա­ղա­քա­կան հար­ցադ­րում­նե­րում նույն կոր­ծա­նա­րար կուրսն են որ­դեգ­րած թե՛ ռուս­նե­րը, թե՛ հա­յե­րը, թե՛ հա­յոց բո­լոր թշնա­մի­նե­րը՝ ի վնաս ու ի մեծ վտան­գա­վո­րութ­յուն Հա­յոց, Ար­ցա­խի պե­տա­կա­նութ­յան անվ­տան­գութ­յան և ն­րա կորս­տի…. Արդ­յոք ո՞ւր են տա­նում այս կոր­ծա­նա­րար, ե­րիցս վտան­գա­վոր ճա­նա­պարհ­նե­րը…
Հա­յե՛ր Հա­յոց աշ­խար­հի, լե­թար­գիա­կան քնից վա­ղուց սթափ­վել է պետք և­ անվ­րեպ գոր­ծել՝ տես­նե­լով անց­յա­լի սխալ­նե­րը, դաս առ­նե­լով կա­տար­ված­նե­րից, ձեռք բե­րե­լով գոր­ծե­լու և այն ան­խա­թար ա­ռաջ տա­նե­լու այլ ռազ­մա­վա­րա­կան ստրա­տե­գիա և տակ­տի­կա՝ շարժ­վե­լով զար­գա­ցող մեծ աշ­խար­հի զար­կե­րա­կին, ստան­դարտ­նե­րին հա­մա­հունչ: Նաև՝ կար­գա­խոս ու­նե­նա­լով եր­կի­րը դե­պի հզո­րա­ցում, ռազ­մա­կա­նա­ցում տա­նող ծրա­գիր, այն ար­ժա­նա­պա­տիվ ու ա­ռա­ջա­դի­մա­կան ռիթ­մով ուղ­ղոր­դե­լու խի­զա­խութ­յուն, հա­մա­կար­գը տնտե­սա­պես, մշա­կույ­թա­պես, գի­տութ­յամբ բարձ­րաց­նե­լու խնդիր՝ հաս­տատ­ված բո­լոր կար­գի զսպա­նակ­նե­րից դուրս մեկ­նա­չա­փով, մնա­լով հզոր, ինք­նիշ­խան պե­տա­կա­նութ­յուն ու­նե­նա­լու բաղ­ձան­քին հա­վա­տա­րիմ, այդ ան­բե­կա­նե­լի մտա­հանգ­մա­նը՝ երդմ­նա­դիր, սպաս­վող վտանգ­նե­րի պա­հե­րին պահ­պա­նե­լով ազ­գա­յին գա­ղա­փա­րա­կա­ռույ­ցից ել­նող խիստ հրա­մա­յա­կան­նե­րը: