Մարինե ԹԱԹՈՅԱՆ

 

***
Պարում են ամպերը. անձրև է։
Մռայլ է, միգոտ է երեկոն։
Լալիս է ցրտահամ մի խարույկ,
Արցունք է՝ ծխահամ ու թխպոտ։

Երեկոն թառել է տանիքին,
Կտուցը երկարող գիշեր է։
Լուսինը երեսը ծածկել է.
Երեկվա մշուշում՝ փետուրե։

Ցերեկվա այտերը շառագույն.
Կրակ են, գունեղ են քայլերը։
Եղջերուն գալիքի ակունք է.
Վճիտ են ցողերը երկնագույն…

***
Ի՛մ հող, քեզ երկատել են,
եռատել, քառատել….
Քեզ հետ են հրել,
ու թաքնվել են քոչվորները,
երկի՛րս…
Քեզ տանջել են, հո՛ղ։
Քո ունդերն են խլել՝
քո սուրբ գոգաբռի՛ց։

Քեզ զրկել են, հո՛ղ՝
քո ցողունած բջջից։
Քեզ տանջել են, հո՛ղս…

Քո ցանկությանն ընդդեմ
քեզ շենել են փորձում,
քեզ զրկում են մեզնից…

Քո ծիլ-արմատներին
ծաղկած-դալար կյանքը,
այլ ափերին՝
անքեզ ու անարմատ՝
հոշոտվում է, հո՛ղս…

***
Սև, սպիտակ թռչնի ձայն է…
Թռչուն է,
քայլում է անհետանալիս։
Դեղին ու սև աչքեր ունի,
կտուցին՝ կանաչ ամպեր։
Թռչունը, առհասարակ, երգ է,
որ ամեն օր լսվում է
որտեղից պատահի՝
անտառի լայնատերև
փոշոտված ծառերից՝
վրան աստղաբույլեր
ու հմայաքարեր,
Տեղ-տեղ ամպրոպից
վախեցած աչքեր ու
մի քանի մանր փետուր,
որ դիպել է մարմնին ու ընկել։
Թռչուն է, որի երգը հազվադեպ
դիպված չէ՝ օրերի
ակվարիումե բնի մեջ։
Թռչուն է՝ անիմաստ թվացող,
ամեն տարի բույն շինող,
պատերը ցեխոտող
ձանձրալի թռչուն…
Աղեղնաձև բերանի ու թևերի
բաբախումները արդեն
նոր չեն,
ու դժվար նոր լինեն նրա ցատկերը,
որոնք կարելի է քայլ ասել
ու ծիծաղել,
որ քայլ ասացի։
Թռչուն է,
ուղղակի թուխ մի թռչուն..

***
Պետք է ապրել,
Պետք է ամեն օր արևներ
նկարել երկնքին,
Պետք է մայրամուտին
գլուխն առնել ափերի մեջ
և երգել օրն այս, որ անցավ,
և որ վաղն է անցնելու
և անցնելու է հաջորդ օրը։
Օրն այն,
Որի միջով թևեր է
արարվելու դեպի առավոտ,
Դեպի ճերմակ կարոտ ու կարոտի
մեջ ալիքվող
դեղնավուն արև…
Օր է պարիսպվելու սեփական
մտքերի ու ձեռքերի մեջ
թաղված գլխի ու
գրքերի մեջ…

***
Տանիքին ծվարած
ուրցաբույր երեկոն
Հալվում է ամպերի
դեղնաթույր այտերին։
Նման են ամպերը
թևերին մայրահոտ,
Ամպի պես բարուրվող
միգադող փեշերի։
Փշերը ցավերի լերկ ամպին
փաթաթվող բազե են՝
ծվարած ափի մեջ հուշերի…
Նման է արևին, որի հետ,
որից հետո ու հետևից,
որի լույսից ամեն օր
վերադառնում է օրը…

***
Վանկատված օրեր.
Թե չխոսեմ,
լռությունը կջախջախի
գիշերների շղթան լուսատ։
Ամպերն արագ վեր կցատկեն
ու վար կգան։
Կախարդական գաղտնիք է նա,
ով գլխահակ, կամարն անցավ
ճերմակ լույսի։
Մթնապարար այս աղմուկը,
եթե զնգա՝
պատկերները վար կնայեն՝
առվի ակին
և կշրշան ամպրոպալից ու
ձյունաշավ։ Մթում ցատկող
մտացնոր ստվերներից
ուրու կընկնի տառապանքի։
Թե չխոսեմ՝
լռությունը բույն կդնի
արդեն խոսող մտքերի մեջ։
Վանկատված է օրն այս
հուշի,
անցուդարձի,
մենացումի,
խոկումների
և հավատի։
Ափսոսանքի ճանապարհ է
օրը փրկված, կիսաքնատ
երազանքի լույսն է
բացված առավոտը։
Մուգ, թավ գույնի տարանցումն է
ժապավենը հարատևման…

***
Ու երբ սկսի
արևը մաղել
շաղոտ անուրջներ
կենաց բիբերին,
Երբ անցած տարվա
ամպի մտքերը անձրևեն թախիծ
աշնան կոպերին,
Ծաղիկներ ծնվեն
հանկարծ բողբոջից՝
տարարմատելով
ընձյուղը մասամբ,
Երբ որ լազուրից
մի փետուր ընկնի
ժամանակի պես,
ուրեմն՝ վերցրու թևերդ քամոտ
և իջիր ափին՝ լույսերին պարզած…
Երբ փետուր դառնան
թռչունները մերկ,
երբ չվախենան
ունայնության պես ծավի
ճախրանքից՝
վերցրու առասպել՝
ընկած ասուպից,
որ պատմես նրան,
որ երազ պահեց
ու թռավ անձայն։
Աղմկոտ ճախրի
սլացքը վարսի գեղանի հյուսքում՝
կապույտ քանդակ է հզոր արծվի…
Դու ճախրիր, արծի՛վ…

***
Բառահյուսքերում
անցյալ ու ներկա և ապառնիի
գտած բառերն են
հյուսվում միմյանց։
Բանահյուսքերում խոսող,
խոսակից կամ մի երրորդ անձ՝
դարձել են տողեր։
Հիմքեր են դարձել,
ածանց ու վերջույթ,
որոնք գրիչի և թղթի միջև
խոսք են ու խոկում.
Ժպտաց,
Կարդաց,
Գրիչը վայր դրեցը։
Բանաստեղծն էր…
Եվ գլորվող արևից զատ՝
հողը ծիլեր և սերմ տվեց,
ծաղիկներին՝
կապույտ աչքեր,
իսկ երկնքին՝ սառը աղբյուր…
Ու ցող տվեց
ծիրանագույն…
Գնաց,
կյանքին ընդառաջող
մանկան հոգում
քնեց-զարթնեց։
Կարմիր կակաչ ծաղիկի մեջ՝
որպես կոկոն,
բացվեց, լցվեց…
Բուրմունք բուրեց կենաց շիվը՝
աչքերի մեջ երկնագույնի,
և մշուշեց անդորրն ուրախ
և ցող դարձավ աչքերի մեջ.
աչքերի մեջ,
մեղմ բիբերին՝
մայրամուտի….

***
Արևից հունցում է ծիածան՝
այս անձրևը վայրի, թափառիկ։
Դեղին են մայթերը տակավին,
աշուն է, խոր աշուն՝ երամոտ։

Դու շրջում ես ստվերի պես՝
հաստատ,
շրջում ես ժամերը կորաձև,
առնում ես այն, ինչ ունես,
տալիս ես քեզնից՝ ինչ գնաց։

Ժամերը՝ շրջմոլիկ, աներես,
թակում են, ցատկում են, ընկնում են՝
շրջվում ես՝ էլ չկան, էլ չկաս։

Արևը հունցում է ծիածան,
անձրև է ճաճանչը՝ ոսկեգույն…

Գրեք մեկնաբանություն

Ձեր էլ․փոստի հասցեն չի հրապարակվելու։ Պարտադիր դաշտերը նշված են * -ով։