Հայ ժողովրդի ինքնության ու միասնության ապահովման գործում դարեր ի վեր անփոխարինելի է եղել մշակույթի ու գրականության դերը: Բազմիցս դա տեսանելիորեն ապացուցված է ու հաստատված: Բայց ակնհայտ է և դառը այն իրողությունը, որ հայ գրականությունը գրեթե մշտապես դժվարություններ է կրել, գրողը չի կարողացել լիովին նվիրվել ստեղծագործական աշխատանքին ու լիարժեք դրսևորել իր տաղանդը: Ասել է թե՝ գրականությունը միշտ էլ օգնության ու օժանդակության կարիք է զգացել:
Այս մտահոգությունը, հավանաբար, ուղեկցում է փոքրաթիվ բոլոր ազգերին, քանզի փոքր է ընթերցողական լսարանը, սահմանափակ՝ գրքի շուկան: Դեռ հեռավոր 1911 թվականին Հովհաննես Թումանյանը դառնությամբ, բայց նաև հասարակության, մեծահարուստների ուշադրությունը գրավելու ակնկալիքով գրում-հիշեցնում էր. «Փոքր ազգերի մեջ գրականությունը միշտ էլ պահվում է անհատի, հասարակության և պետության արտաքին միջամտությամբ ու օժանդակությամբ»: Նման օժանդակություն և՛ Թումանյանի ժամանակ, և՛ հետագայում, բարեբախտաբար, այս կամ այն չափով եղել է. մենք այսօր սիրով ու խոնարհումով ենք հիշում մշակույթի ու գրականության հանդեպ առանձնահատուկ հոգածություն դրսևորած մեծ բարերարներ Ալեքսանդր Մանթաշյանցին, Գալուստ Գյուլբենկյանին, Ալեք Մանուկյանին, առանց որոնց ազգանվեր պահվածքի գուցե այսօր չէինք ունենա հայ դասական գրականության մնայուն մի շարք արժեքներ: Անշուշտ, արժանին ենք մատուցում նաև մեր ժամանակների մեկենասներ, գրականության ու մշակույթի իսկական բարեկամներ Քըրք Քըրքորյանին, Վահագն Հովնանյանին, Սամվել Կարապետյանին, Լուիզ-Սիմոն Մանուկյանին, Արա Աբրահամյանին, Օքրո Օքրոյանին, Հրանտ և Մանուշակ Սիմոնյաններին և ուրիշների:
Ավաղ, մեր օրերում էլ, հատկապես հետխորհրդային տարիների բերած հասարակական, սոցիալ-տնտեսական, բարոյահոգեբանական կտրուկ փոփոխություններով պայմանավորված, հայ գրողն ու գրականությունը դարձյալ լուրջ դժվարությունների մեջ հայտնվեցին, և ժամանակի թելադրանքով էր, որ ստեղծվեց «Համահայկական գրական հիմնադրամը»: Անցած 10 տարիների ընթացքում այն, հատկապես հեռուստամարաթոնների միջոցով հանգանակված գումարներով (2003, 2007, 2011թթ.) կարողացել է նպաստել Երևանի համայնքների և մարզերի գրական կյանքի աշխուժացմանը, գրական մամուլի կայունացմանը, ինչ-որ չափով օժանդակել գրողների սոցիալական հարցերի լուծմանը (հիմնադրամի ծախսերի, հատկացումների հաշվետվությունը պարբերաբար տպագրվել է «Գրական թերթում»):
Եվ, ահա, տևական ընդմիջումից հետո, հիմնադրամը, անհրաժեշտության թելադրանքով, նոր մարաթոն է նախաձեռնել, որը կհեռարձակվի Հ2 հեռուստաալիքով ս/թ մարտի 21-ին՝ Պոեզիայի միջազգային օրը: Շնորհակալությամբ հիշելով նախորդ հանգանակությունների ժամանակ սրտացավ վերաբերմունք դրսևորած բոլո՜ր նվիրատուներին, անկախ գումարի չափից, այս անգամ ևս նույնպիսի ակտիվություն ենք ակնկալում անհատներից, գործարարներից, հիմնարկ-ձեռնարկություններից, հասարակական և այլ կազմակերպություններից: Անհրաժեշտ միջոցների առկայության դեպքում գրական մեր կազմակերպությունը գեղեցիկ ու հեռագնա մի շարք ծրագրեր ունի իրականացնելու թե՛ Հայաստան-Արցախ-Սփյուռք գրական կապերի ամրապնդման, թե՛ թարգմանական գրականության խթանման ու գրահրատարակչական խնդիրների լուծման ուղղությամբ:
Հեռուստամարաթոնի ամենաակտիվ մասնակիցներին կշնորհվի «Գրական բարերար» դիպլոմ, զգալի գումար փոխանցողների անունները տեղ կգտնեն Գրողների միության շենքի «Պատվո բարերար» վահանակի վրա:
«Անպատճա՛ռ պետք է լինի այդ համազգային հոգացողությունը,- եթե ճշմարիտ է, որ ամբոխներն ու ժողովուրդները գրականությամբ են ազգ դառնում ու մտնում կուլտուրական ազգերի շարքը, եթե գրականությունը ազգի հոգին է, եթե նրա փառքն ու պարծանքն է, ինչպես հայտնի է լուսավոր աշխարհքներում ամեն օր»:
Սրանք ևս Ամենայն Հայոց բանաստեղծի խոսքերն են, սիրելի՛ բարեկամներ: Անսանք մեծն Թումանյանի՝ ժամանակի միջով մեզ ուղղված հորդորին և յուրաքանչյուրս մեր հնարավորության չափով սատար լինենք հայ գրականությանը՝ ի շահ ազգային մեր ոգու ամրացման ու ինքնության պահպանման:
ՀԳՄ վարչության կոչը. «ԳՐԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ ԱԶԳԻ ՈԳԻՆ Է»
