­Վազ­գեն ԳԱԲՐԻԵԼՅԱՆ / ՈՏԱԲՈԲԻԿ ԶԻՆՎՈՐԸ ԵՎ ՑՆԴԱԾ ԾԵՐՈՒԿԸ

Հար­գա­լից՝ բարև՛, բա­րի՛ լույս, լա՞վ եք, ո­չի՛նչ, փա՛ռք Աստ­ծո։ Այս­քա­նը կամ մի քիչ ա­վե­լի՝ շու­կա՞, չէ՛, գնամ տես­նեմ աշ­խար­հում ո՞վ կա։ Ծե­րու­կը՝ խա­ղաղ, ինք­նամ­փոփ, մտեր­մութ­յան ա­ռիթ չի տա­լիս։ Նոր մարդ է մեր բազ­մա­հարկ շեն­քում, չգի­տեմ՝ որ­տե­ղից է ե­կել։ Հա­ճախ չէ, որ հան­դի­պում ենք։ Ես ու­թե­րորդ հար­կում եմ, ին­քը՝ երկ­րորդ, վե­րե­լա­կից չի օգտ­վում։ Թա­գա­վա­րակն էլ հա­մը հա­նեց, տա­նից քիչ ենք դուրս գա­լիս։
Ան­ցած ուր­բաթ օ­րը (փետր­վար­յան տաք, գրե­թե գար­նա­նա­յին ե­ղա­նակ հի­շեց­նող օր էր), թերևս մեկ ա­միս հե­տո վեր­ջին հան­դի­պու­մից, հենց շեն­քի մուտ­քի մոտ նա մո­տե­ցավ ինձ։
-­ Բա­րի օր, ինչ­պե՞ս եք։
– Ո­չինչ, սա­տա­նա­յի ա­կան­ջը խուլ, դեռ կա­րո­ղա­նում եմ խու­սա­փել վա­րա­կից, հու­սամ՝ դուք էլ…
Աչ­քիս՝ ծե­րու­կը փոխ­վել էր։ Ա­սես, մտեր­մութ­յան, զրույ­ցի կա­րիք ու­ներ։ Թ­վաց՝ մի քիչ էլ խռով­ված է, զրու­ցա­կից է փնտրում։
– Ոնց որ թե շտա­պո՞ւմ եք,- հար­ցը ստու­գո­ղա­կան էր՝ պատ­մե՞լ, թե՞ չպատ­մել։
-­ Չէ՛, այ­սօր ա­զատ­ված եմ տան հոգ­սե­րից, գնում եմ մյուս փո­ղոց՝ կրպա­կից թեր­թեր գնե­լու։
– ­Լավ է, դեռ թեր­թեր էլ եք կար­դում,- ա­սաց։
-­ Միայն այ­սօր՝ ուր­բաթ օ­րը։ Միայն այ­սօր են լույս տես­նում «Գ­րա­կան թերթն» ու «Ազ­գը»։
– Ի­մը միայն հե­ռուս­տա­ցույցն է… Ես էլ եմ այդ կողմ գնում…
Մինչև հաս­նե­լը եր­կու փո­ղոց պի­տի կտրեինք և զ­բո­սայ­գին։ Օ­րը տաք էր, քայլ­ներս ա­կա­մա դան­դա­ղում էին, եր­բեմն կանգ­նում էինք, զրույ­ցը… կա­րե­լի է ա­սել, որ այն ա­վե­լի շատ մե­նա­խո­սութ­յուն էր, ես լսողն էի, պա­տաս­խան­ներս՝ ա­յո կամ ոչ, հանգս­տաց­նող, հա­մո­զող կարճ ար­ձա­գանք­ներ։
Իր հու­զու­մի, բար­կութ­յան պատ­ճա­ռը իր հետ կա­տար­ված պատ­մութ­յունն էր։ Եվ ու­զում էր կիս­վել մե­կի հետ, ու­զում էր ճշտել՝ ին­չում է ին­քը սխալ, ար­դա­րա­միտ ու բա­նա­կան մի տա­րեց մա՞րդ է, թե՞ «ցնդած ծե­րուկ», ինչ­պես ո­րա­կել էին ի­րեն հենց իր ներ­կա­յութ­յամբ։ Ու­զում էր հաս­կա­նալ, թե ին­չու էին քմծի­ծաղ տա­լիս իր խոս­քե­րի վրա, ին­չու էին ի­րեն խա­բում։ Ու ի­րեն ա­ռա­վել ան­հանգս­տաց­նո­ղը իր սևե­ռումն էր՝ «գու­ցե իս­կա­պե՞ս ցնդել է»։
– Ես կա­րիք ու­նեմ մի լուրջ, սթափ մար­դու խորհր­դի։ Մի քա­նի ան­գամ Ձեր ե­լույթ­նե­րը լսել եմ հե­ռուս­տա­ցույ­ցով։ Մ­տա­ծե­ցի՝ հար­ևան­ներ ենք, բարև, բար­լուս ու­նենք, կա­րող եմ Ձեզ հետ կիս­վել, ու­րիշ­նե­րին չեմ ճա­նա­չում, նոր եմ գյու­ղից ե­կել։ Ա­սա­ցիք՝ միայն «Ազգ» ու «Գ­րա­կան թերթ» եք կար­դում…
– Հար­ևա՛ն,- ա­սա­ցի,- ինձ հետ դուք-ով մի՛ խո­սիր,- մենք գրե­թե տա­րե­կից­ներ ենք, պատ­միր ման­րա­մասն, ո՞վ է քեզ հու­նից հա­նել։ Հեռ­վից էլ նկա­տել եմ, որ դու հան­գիստ մարդ ես։ Մեր շեն­քի ա­ռա­ջին հար­կի հա­գուս­տե­ղե­նի խա­նու­թում մի եր­կու ան­գամ տե­սել եմ, թե որ­քան բա­րե­կիրթ, հան­դար­տիկ ու ժպտե­րես զրու­ցում ես վա­ճա­ռո­ղու­հի­նե­րի հետ։ Ա­սեմ՝ մինչև խա­նութ մտնելդ գրա­վե­ցիր իմ ու­շա­­դրութ­յու­նը. դրսում, դռան եր­կու կող­քե­րին կանգ­նած սի­րու­նիկ աղ­ջիկ­նե­րի մա­նե­կեն­նե­րին էիր նա­յում հմայ­ված, մի պահ թվաց՝ ու­զում ես զրու­ցել։ Եր­ևի ջա­հե­լութ­յան օ­րերդ էիր հի­շել,- կա­տա­կե­ցի։
– Հա՛,- ա­սաց,- սո­վո­րույթ է, վա­ղուց, երբ քա­ղաք էի գա­լիս, խա­նութ­նե­րի ցու­ցա­փեղ­կե­րում կամ հենց սրա­հում կանգ­նած մա­նե­կեն­նե­րը ինձ մի պահ թվում էին, թե խա­նու­թի աշ­խա­տող­ներն են, ու­շա­դիր զննում էի, աստ­ված իմ, այս որ­քան բնա­կան են, եր­բեմն ա­վե­լի, քան աշ­խա­տող­նե­րը։ Եր­կար նա­յում էի, զար­մա­նում, թե ինչ­պես են պատ­րաս­տում։ Կամ թե­կուզ ար­հես­տա­կան ծա­ղիկ­նե­րը, թփե­րը։ Եր­բեմն թա­քուն շո­շա­փում էի՝ գու­ցե բնա­կա՞ն են։ Եր­բեմն ինձ թվում էր, թե մա­նե­կեն­նե­րը կեն­դա­նի մար­դիկ են ու կա­րող են խո­սել։
– Հա՛,- ա­սա­ցի,- եր­բեմն ինձ էլ է թվա­ցել։ Բայց հի­մա դու ինձ ա­սա՝ ո՞վ է քեզ նե­ղաց­րել և­ ին­չո՞ւ։
– Գու­ցե և հենց այդ սո­վո­րութ­յունն էր պատ­ճա­ռը…,- հարց էր թե պա­տաս­խան՝ ինքն ի­րեն էր ստու­գում, ա­պա,- չէ՛, իմ խիղ­ճը… չգի­տեմ… չեմ հաս­կա­նում… Մինչև հի­մա էլ, սո­վո­րութ­յուն է դար­ձել, փո­ղոց­նե­րով անց­նե­լիս, տրանս­պոր­տով թե ոտ­քով, ա­կա­մա խա­նութ­նե­րի առջև դրված մա­նե­կեն­նե­րին եմ նա­յում, մտքում բար­ևում ու անց­նում։ Մեկ ա­միս ա­ռաջ անց­նում էի այն փո­ղո­ցով,- կանգ ա­ռավ,- ետ նա­յիր, չէ՛, մյուս, ետ­ևի փո­ղո­ցով։ Զին­վո­րա­կան հա­մազ­գեստ­նե­րի մի մեծ խա­նութ կա։ Դռ­նե­րի մոտ, դրսում, ինչ­պես հարկն է, կանգ­նած են «հեր­թա­պահ» եր­կու զին­վոր։ Ա­ռա­ջին տպա­վո­րութ­յամբ ինձ թվաց, թե իս­կա­կան զին­վոր­ներ են։ Կանգ ա­ռա։ Զին­վո­րա­կան հա­մազ­գեստ­նե­րով եր­կու մա­նե­կեն։ Հա­սա­կը, հա­գուս­տը, կեց­ված­քը՝ հպարտ զին­վո­րի։ Ու մե­կի դեմ­քը մի պահ ա­սես ծա­նոթ թվաց՝ քրոջս թոռ­նի­կի, որ հի­մա ծա­ռա­յում է բա­նա­կում։ Կազմ­վածքն էլ։ Սիրտս ճմլվեց, վե­րից վար հա­յաց­քով չա­փե­ցի հա­սա­կը… Աստ­ված իմ… նա ո­տա­բո­բիկ էր։ Ա­ռանց կո­շիկ­նե­րի, ա­ռանց գուլ­պա­նե­րի։ Ոտ­քե­րը (տա­բա­տը մի քիչ կարճ էր՝ կո­ճե­րից վեր) մարմ­նա­գույն, այն­քան բնա­կան։ Հենց այդ­պես՝ բո­բիկ, նա կանգ­նած էր սա­լա­հա­տա­կին։ Հուն­վա­րին էր։ Տաք օր։ Գի­շե­րը ե­կած ձյու­նը կի­սով չափ հալ­վել էր, տա­նի­քից թափ­վող ջու­րը հո­սում էր զին­վո­րի մի ոտ­քի կող­քով, մյուս ոտ­քը դեռ ձյու­նի մեջ էր (կող­քի շեն­քի անկ­յու­նում էր, արև չէր առ­նում)։ Այդ­պես, ձյան ու ջրի մեջ իմ թոռ­նի­կը կանգ­նած էր ո­տա­բո­բիկ։ Շնչա­ռութ­յունս ա­րա­գա­ցավ։ Հաս­կա­ցի՛ր, սա մա­նե­կեն է, ա­սա­ցի ինքս ինձ, թե­քե­ցի հա­յացքս ու հե­ռա­ցա։ Քայ­լերս ա­րա­գաց­րի։ Ա­սա­ցի՝ ուշ­քի՛ ա­րի… Բայց դպրո­ցի առջև կանգ ա­ռա։ Գի­տես, այն­տեղ, հենց շեն­քի առջև դպրո­ցի՝ պա­տե­րազ­մում զոհ­ված շրջա­նա­վարտ­նե­րի հի­շա­տա­կին նվիր­ված պու­րակ կա։ Նս­տե­ցի նստա­րա­նին, շունչ ա­ռա։ Հա­յացքս մեկ զոհ­ված տղա­նե­րի ա­նուն­նե­րի վա­հա­նա­կին էր, մեկ՝ դպրո­ցի դռա­նը, ա­շա­կերտ­նե­րի ե­լու­մու­տին։ Ո­րո­շումս վճռա­կան էր։ Ետ դար­ձա։ Խա­նու­թի դռան մոտ մի պահ կանգ ա­ռա, հա­վա­քե­ցի մտքերս ու ներս մտա։ Հենց դռան ետ­ևում՝ ե­լա­րա­նի վրա մի աղ­ջիկ էր կանգ­նած, մի տղա ներք­ևից զին­վո­րա­կան զգեստ­նե­րի կա­պուկ­ներ էր տա­լիս, և նա դա­սա­վո­րում էր վեր­ևի թա­րեք­նե­րին։
– Աղ­ջի՛կ ջան,- ա­սա­ցի շփոթ­ված,- ձեր այս մի զին­վո­րը այս ձնին ու անձրևին ո­տա­բո­բիկ է, հնա­րա­վոր չէ՞ կո­շիկ­ներ հագց­նել։
Ն­րանք մի պահ շփոթ­ված ի­րար նա­յե­ցին, ա­պա ժպտա­ցին, հե­տո լրջա­ցան։
– Հա՛, մա­նե­կե՞­նը, հի­մա կո­շիկ չու­նենք, բայց մի բան կա­նենք, հան­գիստ ե­ղեք։
Ա­վե­լին չկա­րո­ղա­ցա ա­սել։ Դուրս ե­կա։ Բայց դեռ հուզ­ված էի։ Զին­վո­րի կող­մը չնա­յե­ցի։ Տուն գնա­ցի։ Պատ­մե­ցի կնոջս։ Ծի­ծա­ղեց՝ «­Քե­զա­նից սպա­սե­լի էր»։
– Բայց չէ՞ որ…
– Հա՛, հա՛, նրանք խոս­տա­ցան, իսկ դու խելքդ թռցնում ես… Ա­սենք, միշտ էլ այս­պի­սին ես ե­ղել…
Մի քա­նի օր ա­նընդ­հատ իմ մտա­պատ­կե­րում ո­տա­բո­բիկ զին­վորն էր, իմ ա­րար­քը, կնոջս խոս­քե­րը, ծի­ծա­ղը, բայց գոհ էի իմ ա­րար­քից՝ զին­վորս կո­շիկ կու­նե­նա։ Եր­բեմն էլ ինքս ինձ հետ վի­ճում էի՝ «­Բայց նա ըն­դա­մե­նը մա­նե­կեն է», «­Բայց նա զին­վոր է», «Ն­րա ոտ­քե­րը հո միս ու ոս­կոր չեն», «­Բայց դրանք այն­քա՛ն բնա­կան էին, տղա­յի մերկ ոտ­քեր էին»….
Եր­ևի մի տասն օր տա­նից դուրս չե­կա… Չէ՛, չէի վա­րակ­վել, մրսա­ծութ­յուն էր, հար­բուխ։ Հե­ռա­խո­սով հայտ­նե­ցին, որ փոս­տա­յին բա­ժան­մունք գնամ՝ ջրի վար­ձի մուծ­ման հետ կապ­ված թյու­րի­մա­ցութ­յուն­ներ կան։ Գ­նա­ցի։ Իսկ երբ տուն էի վե­րա­դառ­նում, ոտ­քերս ա­կա­մա ինձ այն խա­նու­թի կող­մը տա­րան։ Մայ­թով անց­նում էին մար­դիկ, խա­նութ մտնող չկար, միայն եր­կու տա­րեց կին կանգ­նած ու­շա­դիր նա­յում էին զին­վո­րին։ Մո­տե­ցա։ Լ­սե­ցի՝ «Աղ­ջի՛, լրիվ բո­բիկ է… քո­ռա­նան քո մոր աչ­քե­րը… Ան­խիղճ­ներ…»։ Ու դարձ­յալ անձր­ևաջ­րի ու կի­սա­հալ ձյան մեջ էր իմ թոռ­նիկ զին­վո­րը՝ ո­տա­բո­բիկ… Բայց ին­չո՞ւ ինձ խա­բե­ցին, թե մի բան կա­նեն, ստե­ցի՞ն, թե՞ մո­ռա­ցան… Բար­կա­ցած ներս մտա։ Ս­րա­հի կենտ­րո­նում հենց գետ­նի վրա լցված զգեստ­նե­րի ու կո­շիկ­նե­րի կույ­տերն էին խմբա­վո­րում եր­կու տղա ու մի աղ­ջիկ, հաշ­վում էին, թվե­րը հայտ­նում սե­ղա­նի ետ­ևում նստած ի­րենց ակ­նո­ցա­վոր գլխա­վո­րին (չգի­տեմ՝ վա­րիչն էր թե տե­րը)։ Նա­յում էի ու չգի­տեի ինչ­պես սկսել։ Ն­րան­ցից մե­կը կռա­ցած, թեք­վեց ու սի­րա­լիր՝ ձեզ ի՞նչ է հար­կա­վոր, պա­պի՛կ, ա­սաց։ Չ­գի­տեմ՝ ին­չու՝ շփոթ­վե­ցի ու մի քիչ կա­կա­զե­լով ա­սա­ցի.
– Չ­գի­տեմ՝ ձե­զա­նից ով­քեր էին այն աղ­ջիկն ու տղան, որ ինձ խոս­տա­ցան, թե զին­վո­րին կո­շիկ­ներ կհագց­նեն, խա­բե­ցի՞ք, թե՞ մո­ռա­ցաք։
Նա զար­մա­ցած կանգ­նեց նա­յեց նախ՝ ինձ, ա­պա՝ մյուս­նե­րին, իսկ մյու­սը (եր­ևի ինքն էր) ա­սաց.
– Չէ՛, չենք մո­ռա­ցել, իր ոտ­քին հար­մա­րը չգտանք…
– Այս­քա՛ն կո­շիկ­նե­րի մեջ չգտա՞ք… Տ­ղա՛ ջան, մի քիչ մեծն էլ չկա՞ր…
– Ին­չի՞ մա­սին է խոս­քը,- հարց­րեց շե­ֆը։
Պատ­մե­ցի, բա­ցատ­րե­ցի։ Իսկ նա՝
– Հայ­րի՛կ ջան, մենք հագց­նում ենք, կո­շիկ չի դի­մա­նում, շուտ են մաշ­վում։
– Ոնց թե,- թվաց՝ ինձ ծաղ­րում է,- կա­րող է գի­շեր­նե­րը քայ­լո՞ւմ է սա­րե­րում…
– Անձր­ևից ու ար­ևից են քայ­քայ­վում։
– Իսկ դուք նո­րը հագց­րեք։ Չու­նե՞ք, թե՞ ափ­սո­սում եք։- Բար­կա­ցա։- Դուք խիղճ չու­նե՞ք։ Մ­տա­ծեք, թե ինչ կզգան ձեր խա­նու­թի մո­տով անց­նող այն ծնող­նե­րը, որ զին­վոր որ­դի­ներ ու­նեն։ Ն­րանք չեն մտա­ծե­լու, թե նա մա­նե­կեն է։ Հա՛, ա­սենք թե մա­նե­կեն է, բայց նա ձեր խա­նու­թի պա­հա­պանն է, ձեր ապ­րան­քը գո­վազ­դո­ղը, նրան նա­յե­լով են մար­դիկ ձեր խա­նութ մտնում, գո­նե ձեր բիզ­նե­սի մա­սին մտա­ծեք…
– Դուք ճիշտ եք, հայ­րի՛կ, մի՛ ան­հանգս­տա­ցեք, մենք այդ հար­ցը կլու­ծենք,- ա­սաց շե­ֆը, ա­պա թեք­վե­լով՝ հրա­հան­գեց,- տղա­նե՛ր, չմո­ռա­նա՛ք։
Հե­ռա­ցա ինքս ին­ձա­նից գոհ և հա­վա­տով, թե հար­ցը լուծ­ված է, քա­նի որ ա­սո­ղը ին­քը՝ շեֆն էր։ Դ­ռա­նը չհա­սած՝ նկա­տե­ցի, որ մի քա­նի գնորդ­ներ ու­շա­դիր ինձ են նա­յում։ Եր­ևի լսել էին մեր խո­սակ­ցութ­յու­նը։ Իսկ երբ ար­դեն ծած­կում էի դու­ռը, «­Ծե­րու­կը եր­ևի թե ցնդել է»՝ հա­սավ ա­կան­ջիս։ Խուլ ձայն էր, ուշ հա­սավ գի­տակ­ցութ­յանս, և չհաս­կա­ցա էլ, թե ում ձայնն էր՝ գնոր­դի՞, վա­ճա­ռո­ղի՞, շե­ֆի՞, չէ՛, եր­ևի կնոջս խոս­քե­րի ար­ձա­գանք­ներն էին։
Հա­սանք թեր­թե­րի կրպա­կին։ Գ­նե­ցի եր­կու թերթն էլ։
– Իսկ դրանք հե­տաքր­քի՞ր են։
– Կար­ծում եմ։
– Հի­մա ինձ ա­սա, ճի՞շտ էի, որ շե­ֆին կո­պիտ պա­տաս­խա­նե­ցի։
– Չեմ կար­ծում, թե կո­պիտ էիր։ Լ­սիր,- փոր­ձե­ցի սրամ­տել,- գու­ցե ճիշտ են ա­նում, որ ո­տա­բո­բիկ են թող­նում, գու­ցե ու­զում են ցույց տալ, թե որ­քա՛ն կոփ­ված ու տո­կուն է հպարտ հայ զին­վո­րը և չի տրտնջում, չի բո­ղո­քում….
Մի պահ կանգ­նեց, նա­յեց զար­մա­ցած, ա­պա ժպտաց.
– Հաս­կա­ցա, կա­տա­կում ես… Չէ՛, սրանք հայ չեն, սրանք մարդ էլ չեն, շա­հա­մոլ սրի­կա­ներ են, հա­նուն փո­ղի դրանք մեզ ա­մեն ին­չի էլ կվար­ժեց­նեն… Չ­հարց­րի՝ սրանք՝ ով­քե՞ր…
– Թե իմ կար­ծիքն ես ու­զում ի­մա­նալ, դու ի­րա­վա­ցի ես, դու ճիշտ ես ա­րել, որ հենց շե­ֆին ես ա­սել, մնա­ցած­նե­րը հնա­զանդ կա­տա­րող­ներ են, կար­ծում եմ՝ ար­դեն կա­տա­րել են հրա­մա­նը։
– Բա՛, ի­հար­կե՛, ինչ­պե՞ս չէ… Եր­կու շա­բաթ ինքս ին­ձա­նից գոհ ապ­րում էի… Ե­րեկ նո­րից ան­ցա այն­տե­ղով… Իմ ու քո հպարտ հայ զին­վո­րը ո­տա­բո­բիկ ու նույն տո­կու­նութ­յամբ հսկում էր նրանց ան­դոր­րը և­ ապ­րան­քը։ Մի պահ մտա­ծե­ցի՝ մտնեմ մի քա­նի կոշտ խոսք ա­սեմ, ի­րենց ստե­րը ի­րենց ա­կան­ջին հասց­նեմ, բայց ան­կեղծ ա­սած՝ վա­խե­ցա ե­րի­տա­սարդ օ­րե­րիս մեր գյու­ղի էն ա­րա­մա­տով հայ­հո­յանք­նե­րը վեր­հի­շեմ… հի­մա գի­տես, չէ՞, այ­սօր­վա նոր օ­րենք­նե­րով դրանք քրեա­կան ի՛նչ ար­ժե­քա­վոր ա­պա­ցույց­ներ են ոս­տի­կան­նե­րի հա­մար։ Չէ՛, զգաս­տա­ցա… Թ­քա՛ծ… Օր ծե­րութ­յան՝ դա­տա­րան… Եր­ևի նրանք ճիշտ էին, ա­մե­նայն հա­վա­նա­կա­նութ­յամբ ես ի­րոք մի «ցնդած ծե­րուկ» եմ։ Հի­մա, եղ­բա՛յր, քո մոտ եմ ե­կել, ու­զում եմ քո կար­ծիքն ի­մա­նալ, հաս­կա­նո՞ւմ ես, մի լուրջ, մի ու­րիշ մար­դու կար­ծիք՝ ես մա՞րդ եմ, թե՞ ար­դեն մի «ցնդած ծե­րուկ» եմ…
Նա ար­դեն ան­ցել էր դու-ի, նա ու­զում էր ան­կեղծ խոսք լսել։
– Լ­սիր, եղ­բա՛յր, ե­րի­տա­սա՛րդ,- ծի­ծա­ղե­լով ա­սա­ցի ես,- դու ա­մե­նա­ճիշտն ես, և հա­վա­տա՝ զին­վորդ ան­կո­շիկ չի մնա, մի քիչ էլ սպա­սիր։ Համ էլ հրես՝ գա­րուն է գա­լիս, ա­մառ, իս­կի կո­շի­կի կա­րիք էլ չի լի­նի։
Հե­ռա­խո­սով ինձ շտապ կան­չե­ցին։ Ծե­րու­նուց բա­ժան­վե­ցի։
Եր­կու օր մտքումս ծե­րու­նու խոս­քերն էի հո­լո­վում։ Եր­րորդ օ­րը ա­կա­մա ոտ­քերս ինձ այն փո­ղո­ցը տա­րան՝ իմ աչ­քով տես­նե­լու։ Ո­չինչ չէր փոխ­վել, հաս­տատ բա­նի տեղ չեն դրել։ Չ­համ­բե­րե­լով՝ ներս մտա և… Հար­յու­րա­վոր զին­վո­րա­կան կո­շիկ­նե­րից գնե­ցի ա­մե­նա­դի­մաց­կու­նը, իսկ ուշ ե­րե­կո­յան, երբ գրե­թե ար­դեն մութ էր, եղ­բորս տղա­յի հետ այդ կո­շիկ­նե­րը՝ հետն էլ մի զույգ գուլ­պա, հագց­րինք զին­վո­րի մերկ ոտ­քե­րին։ Աստ­վա՛ծ իմ, երբ բռնել էի նրա մերկ ոտ­քը, մի պահ ինձ թվաց, որ այն տաք է, և­ ե­րա­կը տրո­փում է, սարս­ռա­ցի…
Գու­ցե ծե­րու­կը վա­ղը նո­րից կանց­նի այդ փո­ղո­ցով։