«ՄԱՐՏԱԴԱՇՏՈՒՄ ԵՐԳՆ ԷԼ ԶԻՎՈՐ Է» / Սամվել ԲԵԳԼԱՐՅԱՆ

  ԷՔՍՊՐՈՄՏՆԵՐ *** Նայեցեք, տղե՛րք, մեր սիրուն լեռներին. Ո՞ր երկիրն է այսքան գեղանի, Յուր որջում թող ոռնա ազերին, Երկիրն այս եղել է, կա ու կլինի… Մոնղոլ ու արաբ և տաճիկը շուն, Բախվել են այս լեռերին վայրագ ու հորդա, Երբեք չի ծնկել երկիրն այս նախշուն. Րոպե անգամ չմոռանաք դա… Յուրաքանչյուր թիզն այս հողի Այնքա՜ն արհավիրք ու […]

Սամվել ԲԵԳԼԱՐՅԱՆ

  Ի՛նչ թաքցնեմ, անունը հենց առաջին պահից դուրս չեկավ… կորոնավիրուս: Բառարմատներից և ոչ մեկը հայերեն չէ ու ոչ էլ կարգին հասկանալի. դե, պատվարժան թագն ո՜ւր, եղկելի վարակն` ո՛ւր: Ա՛յ, ինչ եմ ասել «մերոնց». պարզ ու հասկանալի` քութեշ, կարմրուկ, դեղնուկ, ջրծաղիկ, խոզուկ, քոս: Համենայնդեպս, սրանցից և ոչ մեկի դեպքում մեզ չեն ստիպել ազգովի փակվել տներում: Փակվելը […]

ՄԵՐ ԲԵՐԿՐԱՆՔԻ ՓՇԵՐԸ / Սամվել ԲԵԳԼԱՐՅԱՆ

Ամանորի օրերն են… հարկավոր է, ուզում եմ զվարթ բաներ գրել, բայց այնքան ցավոտ է եղել անցած ճամփաս, այնքան ծանր է բեռս, որ շարունակ ետ եմ շրջվում, շարունակ հոգիս խորովող կրակի կայծերն եմ տեսնում հեռուների պաղ, ցուրտ, բայց այրող մշուշներում… Ուրիշ տոներ կար թե չկար` չգիտեինք, մեր իմացածը ներկած ձվով Զատիկն էր և ընկույզով, սալորի չրով […]

Սամվել ԲԵԳԼԱՐՅԱՆ

ՄԵՆՔ ՈՒ ՄԵՆՔ *** Կարծեցինք, թե փրկության դուռ է, Պարզվեց, որ բացողը ծուռ է… *** Քծնում են միշտ. պաշտոնին, գահին, Բայց և լքում են ճիշտ հարմար պահին: *** Նա դպրոցը չի ավարտել թեպետ, Բայց դառնալու է համայնքապետ: *** Ում ազգը շատ է ու ստվար, Նա է ընտրվում գյուղի ղեկավար: *** Մեր սահմանը. հրե՜ն մինչև Քուռը, […]

ՍՏԻՊՎԱԾ ԵՄ ՇԱՐՈՒՆԱԿ ԱՍԵԼ` «ԳՈՒՑԵ»… / Սամվել ԲԵԳԼԱՐՅԱՆ

– Թվում է՝ գրողի խոսքը կորցրել է հասարակության վրա ազդելու նախկին ուժը, ինչո՞ւ… – Հայերիս համար դարեր, հազարամյակներ ի վեր ԽՈՍՔՆ է եղել ամենաազդեցիկն ու ամենազորը… Խոսքով են օրինակ ծառայել, դաստիարակել, ուսուցանել, համոզել ու հորդորել, սիրել, պաշտել ու աղոթել: Նաև խոսքով են կշտամբել, հայհոյել, դատապարտել, ժխտել ու անիծել: Հատկապես գրողի, ասացողի, գուսանի խոսքն է միշտ […]

Սամվել ԲԵԳԼԱՐՅԱՆ

ՀՍԿՈՒՄ ԵՆ ՀԱՅՐԵՆԻՆ… Տղերքը կանգնած են սահմանում, Հույս ու լույս ամենքը մի տան… Արթուն եմ, քունս չի տանում. Տղերքին չլինի մի բան… Տղերքը կանգնած են սահմանում, Կրակում, կռվում են շարունակ, Սիրտս տագնապ է մանում. Ինչու ես կանգ առել, ժամանակ… Տղերքը կանգնած են սահմանում, Աղավնիս պետք է լուր բերի, Բայց անգղեր են օդում սավառնում, Լսում եմ […]

Սամվել ԲԵԳԼԱՐՅԱՆ / ՄՏԱԾՈՂՈՒԹՅՈՒՆՆ ԷԼ ՄՇԱԿՈՒՅԹ Է

Ամանորի տոնական օրերին համբերությամբ դիտաունկնդրեցի հայկական հեռուստաալիքների համերգահումորային ծրագրերը: Եթե փակես աչքերդ ու միայն լսես, կմոռանաս, որ Հայաստանում ես, ավելի շատ` Թուրքիայում, Պարսկաստանում կամ արաբական որևէ այլ երկրում ես… Բայց շատ արագ համոզվում ես, որ, այնուամենայնիվ, Հայաստանում ես, քանզի եթե անգամ մեղեդին խաբկանք է, ապա չեմ կարծում, թե վերը թվարկած երկրներում երգերը նման հիմար ու […]

Սամվել ԲԵԳԼԱՐՅԱՆ

1. Ամենակարևորը, որ քաղաքական ցնցումներ չեղան` թեժ գարուն, թեժ աշուն… Միևնույն է, ժողովրդի մեծ մասը արդեն դադարել է հավատալ քաղաքական ուժերին և չի հավատում ո՛չ դիմությանը, ո՛չ ընդդիմությանը: Կարևորն այն է, որ քաղաքական պատերազմ չլինի` առանց այն էլ փաստացի պատերազմի մեջ գտնվող երկրի համար: 2. Ամենակարևոր մշակութային իրադարձությունն այն էր, որ գրողները առանց այն էլ […]

Սամվել ԲԵԳԼԱՐՅԱՆ / ԲԱՑ ՆԱՄԱԿ ՀՀ ՎԱՐՉԱՊԵՏ ԿԱՐԵՆ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆԻՆ

ԲԱՑ ՆԱՄԱԿ ՀՀ ՎԱՐՉԱՊԵՏ ԿԱՐԵՆ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆԻՆ Պարոն վարչապետ. Գիտեք ու գիտենք, որ օր օրի նոսրանում ու հատահաշիվ են դառնում մեր երկրի սահմանամերձ բնակավայրերն ու շեները: Անշուշտ, հայտնի է նաև, որ կառավարությունը որոշ միջոցառումներ է ձեռնարկում և կիրառում այդ երևույթը կանխելու համար, սակայն, ավաղ, ինչպես ասում են. «Ջաղացից ես եմ գալիս ու լավ գիտեմ ալյուրի գինը»: Ուրիշ […]

ԳՐԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ ԲԱՐՁՐԱՑԱՏԿ ՉԷ, ՈՉ ԷԼ ՇՈՒԿԱՅՈՒՄ ՎԱՃԱՌՎՈՂ ԼՈԼԻԿ… / Սամվել ԲԵԳԼԱՐՅԱՆ

ՀԳՄ նախագահ Էդվարդ Միլիտոնյանը, կարծում եմ, աներկբա և համոզիչ էր պատասխանել ներկայացված հարցերին («Երեք հարց ՀԳՄ նախագահ Էդ. Միլիտոնյանին», «ԳԹ» թիվ 27), սակայն թեման այնքան տարողունակ ու արծարծված է, որ այնուամենայնիվ մի բան ասելու, ինչ-որ միտք հավելելու ցանկություն է առաջանում: Առաջինն այն, որ իսկապես. հո նորից հեծանիվ չենք հորինելու և ԳՐԱԿԱՆԱԳԻՏՈՒԹՅՈՒՆ բառն արդեն իսկ ասում […]

ՍԱՀՄԱՆ… / Սամվել ԲԵԳԼԱՐՅԱՆ

…Հաճախակի տեղացող անձրևները լպրծուն ու վտանգավոր են դարձրել ձորակներն ու լանջերը ժապավենող ճանապարհը: Վարորդ Գարիկից մեծ վարպետություն է պահանջվում՝ մեքենան ջրափոսերից դուրս բերելու և ոլորաններում ժայռակողերին չզարկելու համար: Մեզ ուղեկցող սպան՝ մայոր Քոչարյանը, նշույլ անգամ ուշադրություն չդարձնելով ճանապարհի վտանգներին, հանգիստ պատմում է, որ ոչ վաղ անցյալում այս «սատանայի ուղին» էլ չկար և ամառ թե ձմեռ, […]

Եզերքի պատմություններ պոետական թրթիռով

Մայիսի 11-ին ՀԳՄ Կլոր սրահում տեղի ունեցավ արձակագիր Սամվել Բեգլարյանի ՙՑուրտ երկիր, տաք կայարան՚ պատմվածքների ժողովածուի շնորհանդեսը: ՀԳՄ նախագահ Էդվարդ Միլիտոնյանը, ներկայացնելով բանաստեղծ, հրապարակախոս, արձակագիր, ազատամարտիկ Սամվել Բեգլարյանին, նշեց, որ նա տարիների ընթացքում ապրածը միշտ արտահայտել է պաթետիկ, բայց ճշմարիտ խոսքով, եղել է միշտ ցավի կողքին` որպես ցավը բուժող, դարմանող մարդ: Անդրադառնալով ժողովածուինª Էդ. Միլիտոնյանը […]

Սամվել ԲԵԳԼԱՐՅԱՆ / ԽԱՂԱՂ  ԼՈՒՍԱԲԱՑՆԵՐԻ  ԳԻՆԸ…

  …Էս բիձա, զառամյալ աշխարհի գլխով շատ պատերազմներ են անցել. 5-ամյա, 7-ամյա, նույնիսկ 100-ամյա, սակայն դրանք ընդամենը պատերազմ են եղել, իսկ մերը պատերազմ է ու պատերազմ չէ, մերը գոյապայքար է: Թեկուզ պատերազմ էլ լինի, բայց մեր փոքր ազգի, մեր պուճուր երկրի համար շուտով արդեն 30 տարին չափազանց դաժան է, շա՜տ ու շատ անխղճորեն արյունաքամ անող: […]

ԱՌԱՋԻՆԸ / Սամվել ԲԵԳԼԱՐՅԱՆ

Սովետմիություն էր, ծուռ ու կուզտիկ, սապատավոր երկիր, աշխարհից կտրված, ու մենք էլ` աշխարհից անտեղյակ… Ի՞նչ Եղեռն, ի՞նչ «Հայ դատ», ի՞նչ «ԱՍԱԼԱ», մատների վրա հաշված մարդիկ գիտեին այս ամենի մասին: Ես, որ 15 տարեկանում մասնակցել էի օպերայի հայտնի ցույցին և КГБ-ի սև ցուցակում էի, մոտ ընկերոջից գաղտնաբար իմացա, որ ԱՍԱԼԱ-ի Վազգեն Սիսլյանը Հայաստանում է, ավելին. գալիս […]

ՎԱՐԴԱԳՈՒՅՆ ԵՐԱԶԱՆՔ / Սամվել ԲԵԳԼԱՐՅԱՆ

Գրչընկերս՝ Նանեն, մայրաքաղաք Երևանի մասին է գրում, նրա ամեն օր, ամեն ժամ, միշտ ու անդադար բզկտվող, արյունլվիկ արվող դեմքի մասին: Այսպիսին չէր, սիրուն ու անուշ քաղաք ունեինք (ավա՜ղ, ունեինք), որ նման չէր աշխարհի ոչ մի քաղաքի, մի ամենածայրամասային փողոցի, մի պուրակի ու շենքի պատկերով անգամ կարող էինք գլխի ընկնել, հասկանալ ու ջոկել, որ մեր վարդագույնն […]

Սամվել ԲԵԳԼԱՐՅԱՆ

Արդեն 25 տարի… շա՞տ է, թե՞ քիչ: Մեր բնավորության համաձայն՝ համեմատվենք, բաղդատվենք այլոց հետ ու ասենք՝ թե որ ճապոնացի լինեինք, թե որ հրեա կամ չինացի լինեինք, 25 տարում ինչե՜ր կանեինք: Բայց լինում է, չէ՞, որ երեխան շատ տարիներ, շա՜տ երկար տարիներ մի սիրուն, մի զիզի խաղալիք է երազում ու երբ ունենում է, երբ արդեն իրենն […]

ԴՈՒ ՀԱՎԱՏՈ՞ՒՄ ԵՍ ՔՈ ՀԵՌԱՆԱԼՈՒՆ… / Սամվել ԲԵԳԼԱՐՅԱՆ

Չէ՛, Լևոն, Լևոն Զաքարի… Չէ՛, պարոն Անանյան, չգիտեմ, թե ե՞րբ էր, քանի ամիս ու տարի անցավ, բայց էլի մահվանդ չեմ հավատում, չլինելուդ չեմ հավատում: Փառք Աստծու, քեզնից հետո էլ Գրողների միությունը կա, բոլորն էլ աշխատում, ջանում ու ստեղծագործում են: Թե պակսեցիր՝ դու պակսեցիր, «աշխարհեմես բան չպակսեց», բայց չէ՜, Լևոն ջան, լավ էլ պակասեց… միջանցքներն ու […]

Սամվել ԲԵԳԼԱՐՅԱՆ / ԱՐԾԻՎՆԵՐԸ ԼԵՌՆԵՐՈՒՄ ԵՆ ԱՊՐՈՒՄ (Մարտական դիրքից)

2. «ՄԻ ՀԱՏ ԷԼ ՍԻՐԱԾԻՍ ԱՆՈՒՆՈՎ…» …Արդեն եzրկրորդ օրն իսկ մեր՝ հոպարներիս «հետախուզությունը» ոչ միայն թշնամու զինաքանակի ու զինուժի մասին ստույգ տվյալներ ուներ, այլև արդեն հայտնաբերել էր, որ գրեթե բոլոր զինվորները սիրած աղջիկ ունեն՝ պատաս- խան ու երբեմն նաև անպատասխան սիրով: Որքան էլ զինվորական հագուստով էի, անգամ սաղավարտով և նույնիսկ շատ նման «Զինվորի հայրը» ֆիլմի Մախարաշվիլուն, […]

ՄԱՅՐԱՄՈՒՏ ԱՐԵՎԱԾԱԳԻՆ (25 տարի առաջ, 6-ը մայիսի, կամ անպատասխան հարցականներ) / Սամվել ԲԵԳԼԱՐՅԱՆ

1991 թվականի սկիզբն էր: Ադրբեջանն արդեն «կորցրել էր» Արցախը և գերբնական ջանքերով փորձում էր վերադարձնել իր «պատմական տարածքները»: Մոսկվան կարծես թե «մոռացել էր» Արցախի անցյալը, «մոռացել էր» նույնիսկ 1813 թ. կնքված Գյուլիստանի պայմանագիրը: Ռուսների «մոռացկոտությանը», անշուշտ, նպաստում էին Բաքվի նավթը, թառափն ու խավիարը և, իհարկե, հսկայական փողերը, ուստի՝ Ադրբեջանին ռազմական օգնությունը դարձել էր բացահայտ ու […]

ՏՈԿՈՍԱՅԻՆ ՓՈՐԱՑԱՎ / Սամվել ԲԵԳԼԱՐՅԱՆ

Մարդ էի ու ասացի. օգտվեմ իմ սահմանադրական իրավունքից ու իմ տեսակետը հայտնեմ մի մարդու՝ ինձ համար անընդունելի կարծիքի վերաբերյալ, բայց, չէ, էս մարդը, իր բնավորությանը համաձայն, բազարի թամաշա սարքեց… Ու էս Լ. Ջ.-ն սկզբում հարազատներին, աղջկան, հարևանին, դասընկերներին, իր աշակերտ-աշակերտուհիներին, իջևանցի մի խեղկատակի ու չգիտեմ էլի ում լարեց իմ դեմ: (Տեսնում եք, չէ՞, հարգում եմ […]