Այսօր 2022 թվականի հունիսի ինն է, հինգշաբթի, տաք ու արևաշաղ կեսօր մեր քաղաքում։ Բնակիչներն արդեն ամառացել են, մանավանդ՝ կանայք ու ծաղկուն աղջիկները, որոնք այժմ ինձ հետ խոսում են ամբողջ սառնամանիք ձմռան և անձրևոտ գարնան հագուստ-կապուստից թեթևացած իրենց հմայիչ էգականությամբ։ Ես Գաբրիելն եմ։ Խնդրում եմ, չշփոթեք ինձ ստորհոգի Գաբո քահանայի հետ, որևէ քահանայի կամ գեներալի, ես […]
Ութսունամյա թոշակառու Սամսոն Երանոսյանը ութերորդ հարկ էր բարձրանում իրենց միկրոշրջանի բոլոր աստիճանների նման ահավոր կեղտոտ և չլուսավորված աստիճաններով: Նա վաղուց դադարել էր տրտնջալ և լուռ անիծել իշխանություններին՝ ինչպես տեղական, այնպես էլ բարձրագույն, որովհետև նախատեր թե չնախատեր՝ օգուտ չկար. բացի տեր Աստծուց, ոչ ոք չլսի: Չէր լսի և չէր ընդառաջի: Այնպես որ, ծերունին լուռ բարձրանում էր՝ […]
– Քնա՞ծ էիր,- հեռախոսագծի մյուս ծայրին ինչ-որ խելառ կին էր: Զանգել էր կեսգիշերն անց ու հարցնում էր՝ քնա՞ծ էիր: – Եթե քնած էլ էի, հիմա արթուն եմ,- հորանջս հազիվ զսպելով պատասխանեցի: Ասես չլսեց ինձ և սկսեց խոսել: Խոսել ամեն ինչի՝ եղանակի, անկողնու գաղջ ու ձանձրալի լինելու, աշնան երկար ու թախծոտ անձրևների և ինչ-որ պատմվածքի […]
Սերոն զանգահարել էր Արտյոմին և ասել, որ վաղը կարևոր պատվեր ունեն: Արտյոմը տեղեկացել էր առաջարկի վայրի, պայմանների մասին ու համաձայնել: Այցի համար պատվիրատուն բավականին «սոլիդ» գումար էր խոստացել: Վայրը, ուր խմբով պիտի մեկնեին, շատ հոգեհարազատ էր Արտյոմին: Լոռին, լոռվա բնությունը նրան միշտ էլ հրապուրել էր իր անտառներով, լեռնային գետերով ու սառնորակ աղբյուրներով: Սերոն ասել […]
Պրոֆեսորի հետ ծանոթացա Դոնի Ռոստովում: Գործընկերներիս հետ մեկնել էի Նոր Նախիջևան՝ ծանոթանալու հայկական վայրերին և բնակչությանը: Պրոֆեսորն ավելի վաղ էր եկել: Նա ուսումնասիրում էր տեղացի հայերի բանահյուսությունը: Եվ անշուք հյուրանոցի ավելի անշուք սրճարանում գործընկերներս ծանոթացրին պրոֆեսորի և Չալտիրի հայկական թերթի խմբագրի հետ: Երկուսն էլ հրաշալի մարդիկ էին: Զրուցեցինք մինչև կեսգիշեր, հետո հրաժեշտ տվեցի նրանց, որովհետև […]
Երկար ժամանակ տան դուռը չէր բացվել։ Բացեցին, որ սպասեն տանտիրոջ «ժամանմանը»… Հավաքվեցին մեծ ընտանիքի բոլոր անդամները։ Տղամարդիկ կարգի բերեցին տան բոլորը՝ քաղեցին արդեն չորացած մոլախոտը, հատեցին անցուդարձին խանգարող ճյուղերը, իսկ կանայք զբաղվեցին ներսի գործերով։ Ամեն ինչ փոշու մեջ կորած էր, սարդոստայնով պատված: Տանտիրոջ կինը անընդհատ լալիս էր ու խառնվում գործին, թեև նրան ասում էին, որ […]
Հրանտի սերը կանաչ աչքերով Ազնիվն էր: Դպրոցի ցածր դասարաններից արդեն նա հասկանում էր, որ ինչ-որ բան է զգում Ազնիվի հանդեպ, սակայն ձգողականության ահռելի այն ուժը, որ ամեն անգամ Հրանտին հազիվ էր պահում ոտքերի վրա՝ սպառնալով գետնին տապալել, վազել կամ թեկուզ հպանցիկ դիպչել նրա զգեստի եթերային թվացող փեշին՝ հնարավորություն տալով գոնե օդում որսալ աղջկա անմարմնական […]
– Ադե՛ ջան, ամենից շատ ի՞նչ կուզեիր տեսնել, որտե՞ղ կուզեիր լինել,- հարցրի մի օր։ – Ա՛յ բալա, ընչի դու չիդե՞ս՝ ես ինչ գուզեմ տեսնիմ. իմ Արազգեղից սավայ հեչ բան չեմ ուզե. իմ տունը գուզեմ, իմ ազգ ու էրամին, օր ըդպես էլ չիմացանք՝ ուր կորան. իմ ախպրդոնցը գուզեմ, էն լալայի խաս սարը, օր ցածից առուն կերթար. […]
ՀԳՄ վարչությունը շնորհավորում է բանաստեղծ ՎԱՉԱԳԱՆ ՊԱՊՈՅԱՆԻՆ ծննդյան 60-ամյակի առթիվ «Գրական թերթը» միանում է շնորհավորանքին Նրա մեքենան կանգնած էր, բայց դիմացի անիվները առաջ էին պտտվում, ետևի անիվները՝ ետ, մեքենան դոփում էր տեղում, իսկ երկրագունդը պտտվում էր, և այնտեղ, որտեղ նա ցանկանում էր իջնել, երկրագունդը արգելակում էր: Տեղի ունեցավ անսպասելին. երկրագնդի արգելակները խափանվեցին, և երկրագունդը […]
Կարծես թե երեքն էլ երջանիկ էին. երեք երջանիկ կանայք. ուտեստներով ծանրաբեռ ճաշասեղանի երեք կողմերը գրաված երեք քույրեր, որոնցից յուրաքանչյուրն իր մտքում իր երգն էր երգում. մեծ քույրը՝ ուրախ մի երգ, որ իրենց փոքր քույրը եկել ու վերջապես հայրենի երկրում տարիներ առաջ վաճառած (կորցրա՜ծ) տնից ավելի լավն ու շատ ավելի մեծն է գնել (չուզողի ա՛չքը […]
Անթիվ երկեր կան, որոնք չեն հիշվում, բազում՝ որ հասկանալի են և հատուկենտ՝ որ զգում ես… Չի խամրում պատկերը, և ժամանակի հետ գրգիռ, հոտ, գույն, բույր, հեշտանք ու էլի ուրիշ թուրմեր թանձրանում են, սաստկանում է կարոտը, ահագնանում, և հոգին ձգում կամ պարզապես հալածում է մարդուն այնտեղ՝ ջերմության ակունք: Սակայն անորսալի է մնում դարձյալ հրայրքը, հմայիլներն՝ անտեսանելի, […]
Կայարան… Սպասում-սպասում, հանդիպումներ և բաժանումներ: Մեր կյանքերի նման: Կանգառներն հայտնի են, բայց հետդարձն է անորոշ-անակնկալ: Կայարան… միշտ լեցուն ուղևորներով, որոնց հանդեպ երբեմն անտարբեր ես լինում, երբեմն էլ հարազատանում ես: Հարազատանում ու կրում ես քո մեջ՝ քեզ հետ տանելով կանգառը վերջին: Իմ հաջորդ կանգառն Ախուրյանի տպարանն է, որտեղ սպասեցի հինգ տարի՝ նոր ուղետոմս ձեռք բերելու […]
Երևանյան բնության կոլորիտում միշտ առանձնահատուկ սիրել եմ թթենին… Գեղեցիկ, սովորաբար փարթամ, իր հզոր ճյուղերով և փայլուն մեծ ու գեղեցիկ տերևներով, կիզիչ արևից մարդուն պաշտպանող, զով տվող մի ծառատեսակ, որը պարգևում էր մեզ, երեխաներին, այն համով-հոտով սպիտակ կամ կարմիր, քաղցրահամ փոքրիկ պտուղները, որոնք թափ էին տալիս բակերում կամ նեղլիկ փողոցներում տղամարդիկ՝ մեր պապերը, հայրերը, ավագ եղբայրները՝ […]
Ուրեմն, վաղվա մասին մի՛ հոգացեք, որովհետև վաղվա օրը ինքն իր մասին կհոգա: Օրվա համար իր նեղությունն էլ հերիք է: «Լեռան քարոզից» – Ընկե՛ր Մարիամ, կաթը դրեցի պատուհանի գոգին, վերցրե՛ք, ես էստեղ կսպասեմ, որ կատուն չտա՝ թափի: – Հիմա, Շուշո՛ ջան, դուրս եմ գալիս: – Ընկե՛ր Մարիամ, մաման ասաց, որ Մարոյենց չտաք, Դուք խմեք, որ […]
ՍԻՐՈՒՇԸ Ամեն մի սիրեկանից հետո Սիրուշը հիմնովին մաքրում էր տունը. սրբում էր պատուհանները, արևին տալիս զգեստապահարանի շորերը, որոնց վրայից նախկին տղամարդու հավանած բույրերը դեռ անցած չէին լինում։ Իսկ երբ ձմեռ էր լինում, հարևանների աչքից հեռու՝ պատշգամբի խորքում դրանք սառն օդին էր տալիս ու արագ-արագ ներս տանում։ Բայց ամենից շատ չէր սիրում անկողնու սպիտակեղեն փոխելը. […]
Ի հիշատակ Ռոզա Պարոնյանի Մի հոյակապ կալիֆոռնյան առավոտ, ես ականատես եղա հրաշքի, որի մասին հուշը մինչ օրս, ժամանակ առ ժամանակ ստիպում է այն հանձնել թղթին: Տեսարանը, որը մի քանի օր ինձ գերել էր, այնքան տպավորիչ էր, որ ես միառժամանակ կորցրեցի գրելու և խոսելու կարողությունը, հասցնելով միայն գրի առնել այն իմ ծոցատետրում՝ Միապետ թիթեռ: Վերջերս հայտնաբերելով […]
1939- ը թուականի ամառը հասած էր աւարտին, բերքը առատ էր, ընտանիքն ու գործաւորները հեւ ի հեւ աշխատած էին, պաշար ամբարած: Նահապետական կարգ էր բաց սեղանը, գործաւորներու արդար բաժինը բերքէն ու ձմեռնամուտի պատրաստութիւնը: Այդ տարին աշնանամուտը արտասովոր եղաւ, գիւղը յանկարծակի շրջապատուեցաւ ժանտարմաներով ու հնչեց արտաքսման կոչը: «Տէ՛, գացէք, բաւական է որքան վայելեցիք այս հողի բարիքները… Փառք […]
Ձեղնահարկի դուռը չէր բացվում: Տանիքը փլփլված՝ մի կողմի վրա թեքվել ու քանդվելու վախից, ինքն իրեն հենված, անշարժ լռվել էր: Դուռը միակ հենարանն էր տանիքի և տան միջև: Համիկը փայտե սանդուղքը հենեց ճիշտ դռան դիմաց, որ սահնակը իջեցնելիս հեշտ լինի. մի ձեռքով ցած կքաշեր, տոտիկ-տոտիկ կիջներ: Պապը սանդուղքի կողքին, հուսահատ ետուառաջ էր անում, տրորում ձեռքերը, հետո, […]
Հովհաննեսը բամբակե հաստ, հնամաշ բաճկոնն առավ ուսերին, երեկ, էս տարի, ցավի ասեղն էլի խլրտացել էր թիկունքին։ Դանդաղ, համրաքայլ իջավ տան փայտաշեն աստիճաններով և անդուռ թոնրատան մուտքի մութուլուսի մեջ, փեշերն ալրոտած կնոջը գոռալով ասաց. – Բարի՛ լույս, Մարիա՛մ, բարի լույս, կնի՛կ ջան, տո բարի՛ լույս, կյանքակե՛ր, տո ի՞նչ ես անում, թերմա՛շ կնիկ: Քեզ ո՞նց փախցրի, լավ […]
Կրակահերթը զարկեց ձախ թևին: Առաջին փամփուշտից ստացած ցավն այնքան ուժեղ էր, որ մյուս երկու վերքերը՝ դաստակից քիչ վերև և թևատակին, գրեթե չզգաց: Ավելի ճիշտ, չհասցրեց զգալ յուրաքանչյուր վերքն առանձին. ամենը միախառնվեց մեկ հուժկու հարվածի մեջ, որը, ինչպես թվաց առաջին պահին, պոկեց ու տարավ ձեռքը: Ցնցումը շուտ անցավ. վիրավորը սեփական ջանքերով հաղթահարեց այն: Երկու կոտրվածքներով […]
