ՀԱՐՑԵՐ, ՀԱՐՑԵՐ… / Սամվել Կոսյան

«Հյուրիյեթի» սյունակագիրներից Ունալ Չևիկյոզը, անդրադառնալով դեկտեմբերի 19-ին Անկարայում ՌԴ դեսպանի սպանությանը, նշել է, որ մարդասպանի ոստիկան լինելը խոսում է Թուրքիայի իշխանությունների բազմաթիվ բացերի և հուլիսի 15-ի հեղաշրջումից հետո հազարավոր ձերբակալությունների անարդյունավետ լինելու մասին: «Թուրքիան այլևս անվտանգ չէ օտարազգի դիվանագետների համար: Իսկ իր քաղաքացիների համար շատ վաղուց անվտանգ չէր»,- գրել է նա: Ոմանք փորձեցին ահաբեկչությունը կապել սիրիական ճգնաժամի գծով Ռուսաստան, Իրան, Թուրքիա բանակցությունների հետ, թուրքերը կրկին հիշեցին Գյուլենին, ռուսական լրատվամիջոցներն իրենց քարոզչության հրետանին ուղղեցին Ամերիկայի կողմը: The Gardian-ը գրում է, որ հավանաբար Ռուսաստանի և Թուրքիայի նախագահները «ընդհանուր լեզու կգտնեն մեղքն իրենց ենթադրյալ ռազմավարական հակառակորդների վրա բարդելու ցանկության հարցում»: Համենայնդեպս, ակնհայտ է, որ Ռուսաստանը ճգնում է հնարավորինս մեղմել թուրքական իշխանությունների մեղքը, հավանաբար վերականգնված «եղբայրական» հարաբերությունների թելը չկտրելու համար: Վկայությունը Թուրքիայի վարչապետի հայտարարությունն էր, ըստ որի, իրականացված մահափորձի ետևում կանգնած ուժերը. «չեն կարող փչացնել ռուս-թուրքական հարաբերությունները: Ահաբեկչությունը չի կարող բաժանել, այլ միայն կուժեղացնի մեր միասնությունն ու եղբայրությունը»: «Դա կխանգարի՞ արդյոք ռուս-թուրքական հարաբերություններին,- ասել է Պուտինը,- ոչ, չի խանգարի, որովհետև մենք հասկանում ենք ռուս-թուրքական հարաբերությունների կարևորությունը և ամեն կերպ կձգտենք դրանք զարգացնել: Մեզ հաջողվել է հարաբերությունների կարգավորումից հետո փոխզիջումներ գտնել, և հույս ունենք, որ այդ փոխզիջումները կգտնենք նաև ապագայում»: Այս ֆոնին առնվազն տարօրինակ են քաղաքական այսօրինակ ջղաձգումները` ապացուցելու քանիցս կցմցված իրենց «հավատարմությունը»: Izvestia ru-ն հիշեցնում է, որ դեռևս մի քանի ամիս առաջ Կառլովը նախազգուշացնում էր, որ Մոսկվան չպետք է շտապի Թուրքիայի քաղաքացիների համար անանցագրային ռեժիմ սահմանելու հարցում, քանի որ դեռևս նախաձեռնված չեն այն բոլոր միջոցառումները, որոնց շնորհիվ Թուրքիայի տարածքից ահաբեկիչների ներթափանցումը կբացառվի: Գուցե դեսպանը միայն այս մասին չէ, որ զգուշացրել է, դրանով իսկ հնարավոր վտանգի տակ դնելով ռուս-թուրքական այդքան ցանկալի հարաբերությունները: Վարկած, ինչը, ցավոք, այլևս անհնար կլինի վերծանել: Թուրքիայի ընդդիմադիր Ժողովրդահանրապետական կուսակցության խոսնակ Սելին Սայեք Բյոքեն կարծում է, որ ՌԴ դեսպանի սպանության իրական մեղավորը Թուրքիայի իշխանությունն է: Բյոքեն նշում է, որ օրեր առաջ մեծ թափով սկսված հակառուսական ցույցերին իշխանությունները գոհունակությամբ էին հետևում, անտեսելով և չմիջամտելով ռասիստական և ծայրահեղական հայտարարություններին: Ցույցերի ընթացքում ջիհադի դրոշներ են ծածանվել, որի վրա բոլորն աչք են փակել: Կնշանակի, այս մթնոլորտում դեսպանի անվտանգությունն ապահովելու համար թուրքական իշխանությունները պարտավոր էին կրկնակի միջոցներ կիրառել: Չեն արել: Թուրքական diken.com.tr կայքի հաղորդմամբ, ցուցահանդեսին դեսպանի մասնակցության մասին հայտնի է դարձել բացումից ընդամենը երկուսուկես ժամ առաջ: Սակայն ահաբեկիչն այդ օրն առավոտից բժշկական թուղթ ներկայացնելով, չի գնացել աշխատանքի և ահաբեկչությունը նախապատրաստելու համար նախապես սենյակ է վարձել Ժամանակակից արվեստի կենտրոնի ետևում գտնվող հյուրանոցում: Ալթընթաշը որտեղի՞ց գիտեր դեսպանի ներկայության ժամի մասին, եթե անգամ կազմակերպիչները դեսպանի մասնակցությունը հաստատել են 2,5 ժամ առաջ: Ինչպե՞ս է պատկերասրահի տարածք մտել առանց հատուկ ստուգման, երբ նրա անունը չի եղել մասնակիցների ցուցակներում: Ո՞ւմ հրամանով են նրան սպանել, երբ բացահայտման հիմնական տեղեկատուն նա պիտի լիներ: Եվ, վերջապես, ինքնահավան Թուրքիան ինչպե՞ս է համաձայնվել, որ սպանության հետաքննությունը ՌԴ քննչական խումբը վարի: Հարցեր, որոնց պատասխանները նոր հարցեր են ենթադրում: Այս օրերին փորձագետ Մայքլ Ռուբինը հիշել է Էրդողանի՝ կրոնամոլ սերունդ մեծացնելու մասին քանիցս արված հայտարարությունները, շեշտելով, որ ստեղծված իրավիճակի համար այլևս պետք չէ զարմանալ: «Ալթընթաշը հենց Էրդողանի հայտարարած «կրոնամոլ սերունդ մեծացնելու» ձգտման արդյունքն է»,- գրել է նա, շարունակելով.- «Էրդողանն աշխարհում միակ առաջնորդը չէ, ով փորձում է հանուն կարճատև հաղթանակի օգտագործել կրոնական ծայրահեղությունն ու ԶԼՄ-ների միջոցով տարածվող սադրանքները, սակայն Էրդողանն առաջնորդ է, ով շատ ուշ կհասկանա, որ սպասվելիք մեծ հրդեհը, որի պատճառը հենց ինքն է, հանգցնել չի կարողանալու»: Իսկ ռուսները կրակից շագանակներ հանելու մեծ վարպետներ են: