ԳՐԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ՝ ՀՈԳՈՒ, ԲԱՐՈՒԹՅԱՆ, ԽՂՃԻ ՏԻՐՈՒՅԹՆԵՐՈՒՄ

Նո­յեմ­բե­րի 30-ին ՀԳՄ Կ­լոր սրա­հում տե­ղի ու­նե­ցավ «­Մենք և­ աշ­խար­հը» մա­տե­նա­շա­րի «­Ներ­շնչան­քի թռչու­նը» ժո­ղո­վա­ծո­ւի շնոր­հան­դե­սը:
ՀԳՄ նա­խա­գահ Էդ­վարդ Մի­լի­տոն­յա­նը, տե­ղե­կաց­նե­լով, որ «­Մենք և­ աշ­խար­հը» շար­քից մինչև այժմ լույս են տե­սել Ի­րա­նին, Ֆ­րան­սիա­յին և Վ­րաս­տա­նին նվիր­ված ան­թո­լո­գիա­նե­րը, նշեց, որ սա 4-րդ­ ան­թո­լո­գիան է, որն ամ­փո­փում է հայ ժա­մա­նա­կա­կից գրող­նե­րի գրվածք­նե­րը Ռու­սաս­տա­նի վե­րա­բեր­յալ: «­Հիմ­նա­կա­նում գրա­կան փոխ­կան­չեր են, առն­չութ­յուն­ներ, նաև պատ­մա­կան ակ­նարկ­ներ ու հայ-ռու­սա­կան գրա­կան կա­պե­րի մեկ­նա­բա­նութ­յուն»,- մաս­նա­վո­րեց­րեց նա: Ն­րա հա­վաստ­մամբ՝ այս ժո­ղո­վա­ծու­ներն ու­նեն դա­սագր­քա­յին ար­ժեք, քա­նի որ հատ­կա­պես այ­սօր տպագր­վող դա­սագր­քե­րը ի­րենց գե­ղար­վես­տա­կան մա­կար­դա­կով, թե­մա­տի­կա­յով և լեզ­վաո­ճա­կան հնարք­նե­րով դպրո­ցա­կան հո­գե­բա­նութ­յա­նը հիմ­նա­կա­նում ան­հա­րիր են: «Այս ժո­ղո­վա­ծուն վկա­յում է, որ մենք ու­նենք պատ­մա­կան հի­շո­ղութ­յուն, որ մեր մշա­կու­թա­յին գի­տակ­ցութ­յան մեջ է ռուս ժո­ղովր­դի ստեղ­ծած գրա­կա­նութ­յու­նը, մեր մե­ծե­րի՝ Թու­ման­յա­նի, Ի­սա­հակ­յա­նի, Դե­միրճ­յա­նի և մ­յուս­նե­րի հոգ­ևոր կա­պե­րը ռուս գրա­կա­նութ­յան հետ: Դա մեծ գրա­կա­նութ­յուն է՝ հա­մաշ­խար­հա­յին հսկա ար­ժեք ու­նե­ցող, և­ այն չըն­թեր­ցել-չի­մա­նա­լը մար­դու հո­գու դեմ է»,- շեշ­տեց Էդ. Մի­լի­տոն­յա­նը: Ա­պա ա­ռանձ­նաց­նե­լով Մագ­դա Ջան­փո­լադ­յա­նի ու­սում­նա­սի­րութ­յու­նը, ո­րը լայ­նո­րեն ներ­կա­յաց­նում է հայ դա­սա­կան գրող­նե­րի ան­ժխ­տե­լի հա­րա­զա­տութ­յու­նը ռուս գրա­կա­նութ­յան հան­դեպ ու ազ­դե­ցութ­յու­նը ռուս մեծ գրող­նե­րից, նրան ար­ժա­նաց­րեց ՀԳՄ պատ­վոգ­րի՝ հայ գրա­կա­նութ­յու­նը հան­րահռ­չա­կե­լու և ռուս ըն­թեր­ցո­ղին ներ­կա­յաց­նե­լու հա­մար:
Մագ­դա Ջան­փո­լադ­յա­նը, դեմ ար­տա­հայտ­վե­լով հա­կա­ռու­սա­կան տրա­մադ­րութ­յուն­նե­րին, այժ­մեա­կան հա­մա­րեց այս գրքի հրա­տա­րա­կու­մը: Անդ­րա­դառ­նա­լով գրքում զե­տեղ­ված իր ու­սում­նա­սի­րութ­յա­նը՝ նա տե­ղե­կաց­րեց, որ ներ­կա­յաց­րել է հայ գրող­նե­րի կար­ծիք­նե­րը ռուս գրա­կա­նութ­յան մա­սին, և թե ինչ ազ­դե­ցութ­յուն են կրել ռուս գրա­կա­նութ­յու­նից:
Արև­շատ Ա­վագ­յա­նը պատ­մեց ռուս ան­վա­նի բա­նաս­տեղծ­նե­րի հետ իր հան­դի­պում­նե­րի, հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րի մա­սին, ո­րոնք մնա­ցել են իր ստեղ­ծա­գոր­ծա­կան կյան­քի հի­շո­ղութ­յան մեջ: «Այդ 25 տա­րին հի­շում եմ սի­րով՝ քա­ղա­քա­կան դաշ­տից դուրս, մար­դա­սի­րա­կան զգա­ցում­նե­րով տո­գոր­ված: Հ­պարտ եմ, որ կա­րո­ղա­նում ենք պա­հել այն ջեր­մութ­յու­նը, սե­րը, որ հա­մա­մարդ­կա­յին է և չի կապ­վում ագ­րե­սիվ քա­ղա­քա­կան մտքի հետ»,- ամ­փո­փեց նա:
«Ու­րա­խա­լի է հատ­կա­պես այն գրքե­րի լույ­սըն­ծա­յու­մը, ո­րոնք հնա­րա­վոր են դարձ­նում ծան­րա­ցած այս օ­րե­րին օգ­տա­գոր­ծել «մենք» բա­ռը, ո­րով­հետև երբ ի­րա­րից այս­քան տար­բեր մար­դիկ, տար­բեր կեն­սագ­րութ­յան տեր, տար­բեր գրա­կան-մշա­կու­թա­յին ժա­ռան­գութ­յան կրող­ներ կա­րո­ղա­նում են հա­մախմբ­վել մի գե­ղե­ցիկ ու ազ­նիվ բա­նի շուրջ, մեծ հաղ­թա­նակ է ոչ միայն ՀԳՄ-ի, այլև մեզ­նից յու­րա­քանչ­յու­րի հա­մար»,- նկա­տեց Շու­շա­նիկ Թամ­րազ­յա­նը՝ հա­վե­լե­լով, որ իր ներ­քին կեն­սագ­րութ­յու­նը օր­գա­նա­կան կա­պե­րով ներհ­յուս­ված է ռուս գրա­կա­նութ­յա­նը և ռու­սա­կան ար­վես­տին: «Այս ներշն­չան­քի թռչու­նը կեն­սա­կան նշա­նա­կութ­յուն ու­նե­ցող մի մի­ջա­վայր տա­րավ ինձ, որ­տեղ եր­կու մշա­կույթ­նե­րը և­ ընդ­հան­րա­պես մշա­կույթ­նե­րը, գրող­նե­րը, լե­զու­նե­րը երկ­խո­սում են միմ­յանց հետ»,- ամ­փո­փեց Շ. Թամ­րազ­յա­նը:
Ժո­ղո­վա­ծո­ւում ընդգրկ­ված ի­րենց գոր­ծե­րի, գրա­կա­նութ­յու­նը քա­ղա­քա­կան կեղծ օ­րա­կար­գե­րից ա­զա­տագ­րե­լու մա­սին խո­սե­ցին նաև գրքի հրա­տա­րա­կիչ Վան Ար­յա­նը, Ա­նուշ Վար­դան­յա­նը, Գո­հար Գալստ­յա­նը, Ներ­սես Խա­ռատ­յա­նը, Շանթ Մկրտչ­յա­նը, Գո­հար Ռշ­տու­նին, Ե­լե­նա Շու­վա­ևա-­Պետ­րոս­յա­նը և ու­րիշ­ներ:
«­Ներշն­չան­քի թռչու­նը» գրքի վեր­ջին բաժ­նում ընդգրկ­ված են հայ ռու­սա­գիր գրող­նե­րի և թարգ­մա­նիչ­նե­րի նյու­թեր ռու­սե­րեն:

Շա­քե ԵՐԻՑՅԱՆ