Դա­վիթ Մի­քա­յել­յա­ն

ՀԳՄ վար­չութ­յու­նը շնոր­հա­վո­րում է բանաստեղծ, հրապարակախոս Դա­վիթ
Մի­քա­յել­յա­նին ծննդյան 70-ամ­յա­կի առ­թիվ
«Գ­րա­կան թեր­թը» միա­նում է
շնոր­հա­վո­րան­քին

Գ­րա­կա­նութ­յա­նը մա­տու­ցած ծա­ռա­յութ­յուն­նե­րի, լրագ­րութ­յան բնա­գա­վա­ռում եր­կա­րամ­յա բեղմ­նա­վոր գոր­ծու­նեութ­յան և ծննդ­յան 70-ամ­յա­կի առթիվ Դա­վիթ Մի­քա­յել­յա­նը Ար­ցա­խի Հան­րա­պե­տութ­յան նա­խա­գա­հի հրա­մա­նագ­րով պարգ­ևատր­վել է «Ե­րախ­տա­գի­տութ­յուն» մե­դա­լով: Դավիթ Մի­քա­յել­յա­նը գրա­կան վաս­տա­կի հա­մար ար­ժա­նա­ցել է Հա­յաս­տա­նի գրող­նե­րի միութ­յան Ոս­կե մե­դա­լին: 

***
Դա­վիթ ­Մի­քա­յել­յա­նի պոե­տա­կան աշ­խար­հը հայ­րե­նի Ար­ցախն է, նրա նա­խա­սի­րութ­յուն­նե­րի և մ­տահ­ղա­ցում­նե­րի կենտ­րո­նում` մա­սունք­նե­րի պես խնկարկ­վող, մամ­ռա­կա­լած ու հա­զա­րակն­ճիռ շահ թթե­նին, հա­րա­զատ ծննդա­վայ­րը` «շուր­թե­րին ար­ծաթ մի գե­տակ», ջրա­ղացն ու թոն­րա­տու­նը, պա­պե­նա­կան կաթ­նաղբ­յու­րը, ­Հով­հան­նես պա­պի պատ­վաս­տած ծա­ռե­րը և­ այս ա­մե­նին շունչ ու ո­գի նե­րար­կող Ար­ցախ աշ­խար­հի աշ­խա­տա­վո­րը: Ան­կեղծ զգա­ցում­ներ կան նրա քնա­րա­կան նվագ­նե­րում, բա­նաս­տեղ­ծա­կան խո­հե­րը տաք ապ­րում­նե­րի թանձ­րա­ցում­ներ են, իսկ եր­գե­րի մեջ` Դա­վիթն ուղ­ղա­կի վար­պե­տութ­յան է հաս­նում…
Ս­ևակ ԱՐԶՈՒՄԱՆՅԱՆ
ՀՀ ԳԱԱ ա­կա­դե­մի­կոս

***
…­Հա­մա­գոր­ծակ­ցե­լով Դ. ­Մի­քա­յել­յա­նի հետ՝ շու­տով եր­գե­րի նոր շա­րան ծնունդ ա­ռավ: Ու ես ա­ռա­վել հո­գե­հա­րա­զատ այդ գոր­ծե­րից մի քա­նի­սը ընդգր­կե­ցի իմ եր­գա­րա­նի ա­ռա­ջին ու երկ­րորդ հա­տոր­նե­րում, հա­վա­տա­ցած լի­նե­լով, որ այ­սօր դրանք պա­հանջ­ված են և սի­րով են ըն­դուն­վե­լու ե­րաժշ­տա­սեր հա­սա­րա­կութ­յան կող­մից:
­Խա­չա­տուր ՆԵՐՍԻՍՅԱՆ
ՀՀ ար­վես­տի վաստ. գոր­ծիչ

***
­Դա­վի­թը… նա եր­բեք չի ձևա­նում, գրում է` երբ պի­տի գրի, կա­տա­կում է` երբ պի­տի կա­տա­կի, եր­գում է` երբ պի­տի եր­գի, ե­րաժշ­տութ­յուն է հո­րի­նում` երբ պի­տի հո­րի­նի… Իսկ այդ «երբ»-ի սահ­մա­նա­դիրն ինքն Աստվածն է ա­մե­նա­կա­րող: Գ­րո­ղի մե­ծա­գույն ա­ռա­քե­լութ­յու­նը, կար­ծում եմ, իր իսկ կեր­պա­րում մար­դուն վե­հաց­նելն է: ­Դա­վի­թը բնա­վո­րութ­յուն է, այն էլ` ընգծ­ված, խոս­քը համ ու­նի, հոտ ունի, գոր­ծը սրտով է կա­տա­րում: ­Նա եր­գի տո­ղի մեջ հո­գի է դնում…
­Վար­դան ՀԱԿՈԲՅԱՆ
Ար­ցա­խի ԳՄ նա­խա­գահ

***
­Դա­վիթ ­Մի­քա­յել­յա­նը, որ իր երկ­րա­մա­սի եր­գիչն է, իր եր­գե­րի մեջ նույն հա­վա­տա­վոր ար­ցախ­ցին է: ­Լու­սա­պաշ­տութ­յուն և­ ար­ևա­պաշ­տութ­յուն կա նրա ստեղ­ծա­գոր­ծութ­յուն­նե­րում, ո­րով և մտ­նում ես բա­նաս­տեղ­ծի աշ­խար­հը: Այդ եր­գե­րը տար­բեր հո­գե­վի­ճակ­ներ, տրա­մադ­րութ­յուն և զ­գաց­մունք­ներ են ար­տա­հայ­տում, ո­րոնք և՛ ապր­ված են, և՛ ջերմ են ու ան­մի­ջա­կան: ­Դա­վիթ ­Մի­քա­յել­յան բա­նաս­տեղ­ծի գրա­կան հեր­կը խոս­տում­նա­լից է, ար­տը` ա­ռողջ. լի­քը հաս­կե­րով է ա­ռատ, և ­հողն էլ բա­րե­բեր է:
­Բոգ­դան ՋԱՆՅԱՆ

***
­Սի­րե­լի՛ ­Դա­վիթ, հե­ռա­վոր ­Լի­բա­նա­նում ինձ հա­մար ան­սահ­ման ու­րա­խութ­յուն է ի­մա­նալ, որ Ար­ցա­խում քո հե­ղի­նա­կութ­յամբ նոր եր­գեր են ծնվում:
­Շատ եմ ցա­վում, հնա­րա­վո­րութ­յուն չու­նե­ցա ան­ձամբ ներ­կա գտնվել քո հե­ղի­նա­կա­յին ե­րե­կո­յին: ­Սա­կայն մտո­վի չեմ կա­րող չվե­րապ­րել այն ա­մե­նը, ինչ տե­ղի է ու­նե­նում Ար­ցախ աշ­խար­հում` մա­նա­վանդ մշա­կույ­թի ու կրթութ­յան բնա­գա­վա­ռում: ­Քո նկատ­մամբ ու­նե­ցած իմ հար­գանքն ա­վե­լի թանձ­րա­ցավ, երբ վա­յե­լե­ցի քո ստեղ­ծա­գոր­ծութ­յուն­նե­րը, քո ա­նուշ եր­գե­րը: Ինձ քաջ հայտ­նի է քո ներդ­րու­մը հե­րո­սա­կան Ար­ցա­խի կյան­քին և ­մա­նա­վանդ գրա­կան ժա­ռան­գութ­յան մեջ: Ի սրտե միա­նում եմ քո տեքս­տե­րով «­Վա­րան­դա­յի» իմ սա­նե­րի (այս ան­գամ իմ բա­ցա­կա­յութ­յամբ) հնչեց­րած եր­գե­րին և­ իմ շնոր­հա­վո­րան­քի ու սի­րո ու­ղերձն եմ հղում` մաղ­թե­լով նո­րա­նոր նվա­ճում­ներ, ա­մե­նայն լավն ու բա­րին:
­Զա­քար ՔԵՇԻՇՅԱՆ
Ե­րա­ժիշտ, եր­գա­հան, խմբա­վար
­Բեյ­րութ

***
­Դա­վիթ ­Մի­քա­յել­յա­նի ստեղ­ծա­գոր­ծութ­յուն­նե­րի հա­վա­տի ժա­մը հու­շում է, որ եր­գը, նվա­գը, բա­ռը զար­դա­րանք չեն: ­Ներշն­չան­քը հե­ղի­նա­կին տա­նում է այն­տեղ, որ­տեղ մայ­րա­նում է ծիա­ծա­նը շահ թթե­նու ճյու­ղերն ի վար, և ­հո­գե­պա­րար, զու­լալ երգն է ծնվում հո­գուց:
Ն­րա տո­ղե­րում ե­րաժշ­տութ­յան ել­ևէջ­նե­րով հա­րութ­յուն առ­նող ո­գին լու­սա­վո­րում է Ար­ցախ­յան գո­յա­մար­տի նա­հա­տակ­նե­րի ճա­նա­պար­հը, բառ առ բառ ամ­բող­ջաց­նե­լով պայ­քա­րի ի­մաս­տը, որ հա­վա­տի մի հյու­լե է` լե­ռան շուր­թին:
­Ռո­բերտ ԵՍԱՅԱՆ

***
­Դավ­թի ձայ­նը բնութ­յան բազ­մա­զա­նութ­յան մի պա­տա­ռիկն է` բա­ռի, ե­րաժշ­տութ­յան, եր­գի ել­ևէ­ջում­նե­րով, ին­չի մեջ ակն­հայ­տո­րեն դրսևոր­վում են նրա բնա­վո­րութ­յան ան­մի­ջա­կա­նութ­յու­նը, ցա­վին հա­մա­կիր լի­նե­լու ու­նա­կութ­յու­նը, մարդ­կա­յին էութ­յան ազն­վութ­յու­նը: «­Սի­րուց և ­ցա­վից ծնված եր­գե­րը» ա­սա­ծիս ինք­նա­տիպ ար­տա­հայ­տութ­յունն է:
­Հե­ղի­նակն իր եր­գա­տո­ղե­րի մեջ ուղ­ղա­կիո­րեն ու ա­նուղ­ղա­կի դնում է մեր ժա­մա­նա­կի դրա­մա­տիզ­մը, ող­բեր­գա­կա­նութ­յու­նը, հե­րո­սա­կա­նութ­յու­նը, ար­ցախ­ցու դի­մաց­կու­նութ­յունն ու հա­վա­տը իր ու­ժի ու վաղ­վա հան­դեպ: ­Դավ­թի եր­գե­րը լույ­սի ու հույ­սի սրտա­հույզ քնա­րա­կան զե­ղում­ներն են, որ ի­րենց ետ­ևից տա­նում են ունկնդ­րին:
­Ժան­նա ԲԵԳԼԱՐՅԱՆ

***

Դավիթ Միքայելյան

«Բուքը ոռնում է» շարքից

ՀԱՅԱՍՏԱՆ
Դու այն անունն ես,
Որ ծնված օրից
Ուղեկիցն է իմ զորեղ օրհնանքի,
Եվ առավոտս ծաղկում է քեզնով։
Հրաշքով փրկված դու ծիրանի ծառ,
Իմ մա՛յր Հայաստան։
Քայլերս
Անվերջ ճամփադ են փնտրում,
Ու տառապանքս նեղվում է ցավից,
Մինչև ե՞րբ պիտի
Հարազատ մորն իր
Որդին երազի աչքերով նայի,
Հեռվից կարոտի…
Ելնեմ
Ու հիմա ես ո՞ւմ նախատեմ,
Սիրտս ո՞ւմ բացեմ…
Ձմեռ է եկել, Հայաստա՛ն աշխարհ,
Կռունկներիդ հետ
Ինձ էլ առ գիրկդ, մի քիչ տաքանամ…
Երեկ
Երազում ճամփորդեցի ես
Օտար երկրներ, հեռո՜ւ-հեռավո՜ր…
Ու պահի մեջ այդ
Իմ հոգում խոսեց անհուն մի կարոտ,
Որ բոլորովին
Նման չէր մյուս իմ կարոտներին,
Հասկացա, որ ես
Հավերժող ծառիդ կանաչ մի շյուղն եմ,
Քոնը էությամբ։
Ես՝ որդին ըմբոստ հինավուրց հողիդ,
Անունը՝ Արցախ։

Խոստովանություն
Ես երկյուղում եմ,
Երբ մտերիմ մարդիկ
Հիշատակում են ծննդյանս
տարեդարձի մասին
Եվ շնորհավորում։
– Վայ,- ասում եմ,- ամոթ է,
Մի՛ հիշեցրեք ինձ
Նոյեմբերի 7-ի աղետալի օրը,
Որ ողբերգական էր
Արցախիս համար,
Ճակատագրական…
Տղերքը
Չնայած կռվում էին հերոսաբար,
Եվ քաջի մահով
Շատերը ընկան
Բերդաքաղաքի պարիսպների տակ,
Հրադադարից րոպեներ առաջ…
Սակայն
Դավադիրների հանցավոր ձեռքով,
Սկուտեղի վրա այն
հանձնվեց թշնամուն,
Անարգվեցին
Նահատակված տղաների
հիշատակը,
Սրբությունները բոլոր…
Ահա արդեն
Մի ամբողջ տարի
Շարունակվում է մղձավանջը դաժան,
Ու հավատալ չի լինում,
Սթափվել չի լինում,
Մեղավորի պես գլուխս կախել,
Վախենում եմ
Նախկին հպարտությամբ
Փողոցով քայլել,
Մարդկանց աչքերին
աներկյուղ նայել…
Հանցանքի տերը
Ասես ես լինեմ,
Շշկռվել եմ ու
Հանդիմանում եմ հաճախ ինքս ինձ…
Չգիտեմ՝ ինչպես «մեղքերս» քավեմ
Եվ հպարտ քայլեմ…
Բարեկամներս
Ծննդյան առիթով
Մի՛ շնորհավորեք ինձ,
Ձեզ շատ եմ խնդրում,
Ավելի լավ է
Հանդիպման պահին
Բարև տաք, անցնեք…

***
Հողս բզկտված է,
Հայրենիքս՝ արնածոր,
Ինձնից ուժով խլել,
Հոշոտել են փորձում
Արցախատունս:
Սավառնող արծիվներն
այս ո՞ւր մնացին…
Գիշանգղների պես
Բայրաքթարներն են
Երկնում վնգստում,
Իսկ պահապան արծիվները
Ուշանում են…

ԲՈՒՔԸ ՈՌՆՈՒՄ Է
Կեղևդ բաց արա, ծա՛ռ,
Առ ինձ կեղևիդ մեջ…
Ռ. Դավոյան
Հողմը խոսեց մեկեն,
Ցրտերը եկան կրկին,
Քուն չի գալիս անգամ նորածնի աչքին,
Մղձավանջից
Զարթնել է ժողովուրդն իմ զարկված.
Խավարի մեջ
Լույս է որոնում կրկին…
Այս էլ՝ քանիերորդ անգամ
Գազանացած ու նենգ
Կրակեցին վերից նրա
խոցված վերքին։
Բա՞վ չեղավ դավել,
Կեղեքել, մորթել,
Անմեղ արյուն է թշնամին
ուզում հեղել…
Այսքան ծաղր ու ծանակ
երբեք չենք տեսել,
Աստվա՜ծ իմ,
Ախր քեզ ի՞նչ է եղել…
Հավատա,
«Տերը» մերկ է էն գլխից,
Եվ զուր ես նրան մեզ մատաղ տալիս…
Տես,
Թշնամին է ոռնում գայլի պես՝
Զոհասեղանին
Արյուն հեղելու տենդով հղփացած,
Ու ժանիքներին յաթաղանից էլ սուր,
Արյան շիթերը դեռ չեն չորացել…
Սթափվիր, աշխա՛րհ,
Ուշքի եկ, Աստված։
Թե զղջաս հետո՝ շատ ուշ կլինի,
Իսկ այսօր ահա,
Նոր գորշ ամպեր են տանիքիս նստել,
Ու բարուրի մեջ
Նորածին մանչը չի ուզում քնել…
Հողմը խուժեց մեկեն,
Ցրտերը սաստկացան,
Հայաստա՛ն,
Ա՛ռ ինձ քո տաք կեղևի մեջ,
Բուքը ոռնում է…