Թովմա քահանա (Վահան) ԱՆԴՐԵԱՍՅԱՆ

ՀԱՅ ՄԱՐԴԸ, ՈՐ ԻՄ ՆԵՐՍՈՒՄ Է
Հայ մարդը,
որ իմ ներսում է,
գլուխը զարկեց պատին:
Դրանից հետո
նա երկրորդ անգամ
գլուխը զարկեց պատին:
Երրորդ անգամ էլ,
չհասկանալով,
գլուխը զարկեց պատին:
Երկու հազար
քսաներորդ անգամ
զարկեց գլուխը
նա՝ այն հայ մարդը,
որ իմ ներսում է,
որից ոչ մի կերպ
չենք կարողանում ազատվել
ես,
պատն արնաշաղախ
և հոգնած աշխարհը
քաղաքակիրթ:

* * *
Ես ուզում եմ
զեղչել այս դարը,
ջնջել ջնջոցով սպիտակ,
բայց ինչ-որ բան
տալիս է ինձ
շառաչուն ապտակ։
– Կեր թերմացք,
խմիր աղտաջուրը,
քայլիր հավասար շարքով։
Ահա հրահանգը
ժամանակի
և գոյության ներքո։
Բայց ես ուզում եմ
զեղչել այս դարը,
ջնջել իսպառ…
Երբեմն
ձմռան պահին
գալիս է ամառ,
երբեմն
երգում է ծառը,
ինչպես սրինգ,
և թռչնի պես
օդում թևում են
արջ կամ հարինգ։

ՇՈՒՐՋՊԱՐ
Մինչև հիմա
ինչ ունեի՝ ունեի:
Հիմա ինչ ունեմ՝
պետք է փնտրեմ:
Բայց որտե՞ղ փնտրեմ,
եթե չգիտեմ տեղը։
Բայց ի՞նչ փնտրեմ,
երբ չգիտեմ՝
ինչ ունեմ։
Ով պատվաստվել է,
նա պաշտպանված է։
Առանց վախի
կեր խորովածը։
Հո՝պլա։

ԴՈՒ ՄԵՆԱԿ ՉԵՍ
Ես անընդհատ ուզում եմ
լաց լինել
եղբորս կորստի վրա,
բայց հետո ինչ-որ մեկը
իմ գլխում
– կամ գուցե հոգում –
ասում է.
«Դու մենակ չես»,
և ես չեմ լալիս։
Ես անընդհատ ուզում եմ
խելագարվել,
երբ ամեն օր տեղեկանում եմ
ընկերներիս մահվան մասին,
բայց հետո լսում եմ.
«Դու մենակ չես»,
և չեմ խելագարվում։
Ինձ շրջապատում են
խախտված մարդիկ,
ինքնասպանության եզրին
կանգնած մարդիկ,
ես քնելիս էլ լսում եմ նրանց
հուսահատությունն ու լացը,
բայց հետո լսում եմ.
«Դու մենակ չես»։
Կողքի սենյակում տնքում է
իմ հաշմանդամ կինը,
նրա ցավը ծակում-անցնում է իմ հոգով,
ես համբուրում եմ կրծքիս փոքրիկ խաչը,
ես կրկնում եմ մտքում.
«Ես մենակ չեմ,
ես մենակ չեմ,
մենակ չեմ…»։
Եվ ինչ-որ մեկը երկնքում
լալիս է իմ փոխարեն,
և ես քնում եմ:

ՄԵՐ ՓՈԽԱՐԵՆ
Երեկ՝ երկու տարի առաջ,
պատերազմ էր:
Երեկ՝ երկու տարի առաջ,
հազարավոր մատղաշ տղաներ
զոհվեցին:
Երեկ՝ երկու օր առաջ,
դարձյալ պատերազմ էր:
Հարյուրավոր մատղաշ տղաներ
դարձյալ զոհվեցին:
Պատերազմն՝ ինչպես
սովորական վատ լուրը,
որին մենք սովորեցինք շատ շուտ
Մեգամոլի սև ուրբաթների
և ռեստորանային ուրախ
երգերի արանքներում՝
ան-
տար-
բե-
րութ-
յան
տողադարձի գծիկների վրա
անհոգ հորանջելով:
Երբեմն
ինձ թվում է՝
մենք՝ բոլորս,
մահացել ենք:
Բայց
ովքե՞ր են այդ դեպքում
ապրում մեր փոխարեն,
մեզ նման։

ԶՈՒԳԱՀԵՌ ԿՅԱՆՔԸ
Իմ ընթացող կյանքի կողքին ուրիշ կյանք արարել,
որտեղ ձախողումներս կդառնան ձեռքբերումներ,
անվերջ կորուստների երամը ցանցերով կալել,
մեկիկ-մեկիկ բռնել և դարձնել ադամանդներ։
Փչել լուսանկարների հին ալբոմի վրա,
որ շունչ առնեն դեմքերը աշխարհից անհետացած,
և հավաքել նրանց, որ վազքերում անդարձ կորան,
երկար մնալ անշարժ՝
բուռն կարոտից գրկախառնված։
Ուրիշ այդ գոյը, որ իմին գնում է զուգահեռ,
ես խնամքով, ես սրբությամբ պահել կսովորեմ,
և չեն լինի հեռացումներ, և չեն լինի մահեր,
ես քսան ձեռքով կպայքարեմ, ես կյանքս կզոհեմ:
Եվ ես կասեմ նրանց, որոնք ինձ հետ վաղուց չկան.
«Մենք չհասցրինք խոսել,
մենք չհասցրինք միմյանց տեսնել,
բայց, ախր, մի՞թե դա չէր կարևոր և իրական՝
հոգուց հոգի տեղափոխվել,
միմյանց հյուսվել, ձուլվել»։
Եվ ես կասեմ, միայն թե ուրիշ գոյն այդ արարել,
լցնել նրա օրերը դեմքերով իմ սիրելի
և շունչ տալ սենյակին, որտեղ երգել ենք ու պարել,
որտեղ անհոգ սրտով մսխել ենք
կյանքն անդառնալի։

ԱՐԹՈՒՐ ԳՐԻԳՈՐՅԱՆԻ
ՀԱՄԲԱՐՁՄԱՆ ՕՐԸ
Իմ հեռախոսում համարը քո ես չեմ ջնջի
և ամեն անգամ, երբ քո անվան կողքից անցնեմ,
կկանգնեմ մի պահ՝ մատս դրած ստեղին կանչի,
և կվախենամ սեղմել, իսկույն կշրջանցեմ։
Եվ օրերի մեջ, երբ քեզ մտքերս կհիշեն,
կթվա, որ կաս, քանի որ քո համարը կա,
և կարող եմ քեզ զանգել և հիշեցնել հուշեր,
և կարող ենք մենք խոսել մինչև լուսնկա։
Բայց մի օր ես վերջապես կլինեմ համարձակ,
կսեղմեմ այդ ստեղը՝ վախեցնող և մոխրասև,
և վեց-յոթ անգամ հնչող զանգից հետո հստակ
կհնչի հեռախոսում ձայնդ. «Վահա՛ն, բարև»։

ԱՐԵՎՄՈՒՏՔԻ ՄԱՐԴԻԿ
Արևմուտքի մարդիկ
նման են գույնզգույն թիթեռների,
որ թռչում են ծաղկից
ծաղիկ և չունեն հիշողություն,
չունեն ցավ: Նրանք
գեղեցիկ ժպիտ ունեն՝ թեթև
և դատարկ, ինչպես
զատկական զարդարված
թղթե ձուն:
Նրանք ապրում են և մեռնում՝
չթողնելով ոչ մի հետք,
փափուկ ռետինով ջնջվելով
օրվա էջից:
Դեմոկրատիա և կուրություն
խավարի մեջ – դրանք
հոմանիշներ են:

Ո՞Վ ԵՄ ԵՍ
Մեկը երգում է իմ մեջ
մի հիմար երգ,
մի խայտառակ երգ, որով
կերակրվում են հիմա շատերը,
մեկը կանչում է ինձ
մանկության խորքից՝
փուչիկը ձեռքին,
մեկն անընդհատ իմ մեջ փորձում է համոզել,
որ բացեմ սմարթֆոնը,
նայեմ նորությունները,
մերկ կանայք գլխիս մեջ
ինձ են փաթաթվում,
մեկը կանչում է՝ Վահա՛ն,
ես սթափվելու նման
ինչ-որ բան եմ զգում,
աղոթքների պատառիկներ են
հոսում իմ մտքում, բայց հետո
երաժշտություն է, երաժշտություն,
մի հիմար, խայտառակ երգ,
որ կերակրում է մեր ժամանակը,
արկերը պայթում են իմ գլխում,
լալիս են որդեկորույս մայրերը,
Փաշինյանը խոսում է
ռեալ իրականության մասին,
և այդ ամենը՝
իմ գլխում, իմ մտքում՝
փակ և բաց աչքերով,
արթմնի և քնած,
անընդհատ, անընդմեջ…
այդ ամենի մեջ
ո՞վ եմ ես, մի՞թե
կարող եմ գտնել ինձ
վարագույրների ետևում,
միջանցքների խորքերում,
և կամ մի՞թե կարող է
գտնել որևէ մեկն իրեն
այս գժանոցում,
որ ինչ-որ մեկը
սխալմամբ անվանել է
կյանք։

Գրեք մեկնաբանություն

Ձեր էլ․փոստի հասցեն չի հրապարակվելու։ Պարտադիր դաշտերը նշված են * -ով։