Սփյուռքահայ բանաստեղծ Ագնեսը անցյալ ամիս Հայաստանում էր։ ՀԳՄ Ծաղկաձորի ստեղծագործական տան մեծ դահլիճում նշվեց նրա հոբելյանը։ Երևանից եկել էին նրա գրականության ընթերցողները, ընկերները, Համո Սահյանի անվան գրադարանի աշխատակիցներ, նաև ստեղծագործական տան հանգստացողներ։ Ագնեսն արժանացել է բազմաթիվ մրցանակների ու մեդալների և՛ Սփյուռքում, և՛ Հայաստանում։ Հիշենք կարևորները՝ ԱՄՆ-ի և Կալիֆոռնիայի հայ գրողների միության «Պոեզիա» անվանակարգի 1-ին մրցանակ՝ «Ասուպներ» գրքի համար, ՀԳՄ «Գրական վաստակի համար» մեդալ, ՀՀ Սփյուռքի նախարարության «Վիլյամ Սարոյան» մեդալ, Մշակույթի հայկական ֆոնդի «Ծիր Կաթին» 1-ին մրցանակ, Կատարողական արվեստի համաշխարհային ասոցիացիայի «Ոսկե գրիչ» մրցանակ՝ «Աֆորիզմներ» գրքի համար և այլն։ Վերջերս հոբելյանի առթիվ, գրականությանը մատուցած ծառայությունների համար նա արժանացել է ՀԳՄ պատվոգրի և հուշանվերի։
Հոբելյանն առանց նոր գրքի շնորհանդեսի կզրկվեր շուքից, և ահա ներկայացվել է Ագնեսի՝ Երևանում տպագրված «Աֆորիզմներ» գիրքը, որի մասին ջերմ խոսքեր են ասել գրականագետներ, գրողներ և ընթերցողներ:
– Գիրքը, որ վերնագրել եմ «Աֆորիզմներ», իմ անցած ուղին է, կենսափորձը։
Պիտի հիշենք նաև նրա նախապես զգուշացումը.
– Իմ մտորումների ծաղկեփունջն եմ հանձնում ձեզ, զգույշ եղեք, այստեղ կհանդիպեք նաև սուր փշերի։
Փշերին սիրով հանդիպելու անհամբերությամբ բացում եմ գիրքը, և աչքիս դիպած գրվածքներից ինձ հմայում է արտաքո սովորական թվացող մի խորհուրդ. «Նա, ով չի ուզում գնել ճամփորդական կոշիկներ և ճամպրուկ, չունի արևային լայնեզր գլխարկ ու գունավոր ակնոց, չի կարող խոսել երջանկության ու վայելքի մասին»։ Կենսական փորձի այս տողերը թեթև ու հաճելի տրամադրության մղելով՝ ստիպում են դնել լայնեզր գլխարկ ու գունավոր ակնոց և ընկնել ճանապարհ, նախապես, ըստ Ագնեսի աֆորիզմի, ճանաչելով եղանակների փոփոխականությունը.
– Եղանակները նման են կանանց, դժվար է ասել, թե անձրևից հետո ծիածա՞ն կլինի, կամ՝ արևոտ օրը որքա՞ն կտևի։
Փույթ չէ, թե եղանակը ինչպիսին կլինի, դու կյանքը որպես ճանապարհ անցիր, ու լայնեզր գլխարկդ թող պատսպարի ոչ միայն քեզ, այլև.
– Երջանկություն է, եթե ունես հավատարիմ ընկերներ, որոնք չեն փոխվում հեռավորությունից ու եղանակից, դիմանում են անգամ ցրտին՝ իրենց սերը հանդերձանք արած։
Այո՛, այդ սերն է, որ կտրում է օվկիանոսը՝ Ամերիկայից Հայաստան, Հայաստանից Ամերիկա, և օվկիանոսի վրա, թռիչքի երկար ժամանակամիջոցում թե քնած լինես, վստահ ես, որ չի քնում քո հոգու կարոտը՝ հայրենի երկրի, լեզվի ու պարզ սովորույթների համ ու հոտով զգեցած։
– Հայրենիքը միայն կարոտելու և սիրելու համար չէ, նա հատկապես հայրենանվեր գործողությունների պահանջ ունի, ուր էլ լինի նրա զավակը, եթե իսկապես ժառանգ է և կրում է դարերի մշակույթի, պատմության ու ճակատագրի ժառանգորդ լինելու պատիվը՝ ստեղծելու է, արարելու, ապրելու իր հայրենիքի ներկայի ու ապագայի ռեալ տեսլականով։
Ահա Ագնեսի մի խտացում.
– Յուրաքանչյուր հայրենիք աստվածային է, այնտեղ սրբանում, մաքրվում է ամեն ինչ, խճաքարն անգամ լեռ է թվում։
Նաև սա պատվիրան է, որ մեր լեռը խճաքար չդարձնենք, մեր ոգեղենությունը չմանրացնենք հանուն «որտեղ հաց, այնտեղ կաց» հայերեն հնչող ամենացածրարժեք գաղափար-կաղապարի։
Եզրափակելով իմ կարճ ճամփորդությունը Ագնեսի աֆորիզմների պարզ, բարդ, լիրիկական, փիլիսոփայական խիտ թավուտներում՝ շնորհի լույսն է կանչում, հորդորելու.
– Մեր հոգիներում թագավոր Հիսուսն է։ Նա իր տառապանքի խաչը թողեց ցածում, որ մարդը միշտ էլ հիշի, որ դա էլ կա…
Ճամփորդական գունավոր ակնոցը մի կողմ դնեմ ու պարզ նայելով Ագնեսի աֆորիզմներին՝ ասեմ՝ նրանք բանաստեղծություններից թև առած, ինքնուրույն ապրելու մղումով առանձնացված թևավոր մտքեր են, որոնք նաև կարող են տողատվել և վերածվել բանաստեղծության։
Ինչպես ասում են՝ ծովի կաթիլի մեջ ծովն է ճանաչվում։
Սիրելի Ագնեսին ցանկանանք նոր քանքարավոր բանաստեղծական գրքեր, նոր խտացումներ և նոր թռիչքներ կարոտի ու սիրո օվկիանոսի վրայով։
