ՀԱՆԴԻՊՈՒՄ ՀԳՄ-ՈՒՄ
Հուլիսի 13-ին ՀԳՄ-ում տեղի ունեցավ հանդիպում ռումինահայ արձակագիր և բանաստեղծ Վարուժան Ոսկանյանի հետ: Հանդիպման ընթացքում խոսվեց երկու տարիների ընթացքում ռումինահայ համայնքում գրական-մշակութային նորությունների մասին, անդրադարձ եղավ ռումինական մշակութային կյանքում հայերի մասնակցությանը՝ հանրագիտարանային տեսքով, ինչպես նաև այլ ասպարեզներում նրանց ներկայության մասին: Վարուժան Ոսկանյանը ներկայացրեց այդ բոլոր գործերին իր մասնակցությունը և իր գրական գործունեության վերաբերյալ նորույթները: Ի դեպ, նրա «Շշուկների մատյանը» ցեղասպանության մասին վեպը բազմաթիվ լեզուներով հրատարակվել է և շարունակում է հրատարակվել: Խոսվեց նաև նրա նոր գործերը հայերեն թարգմանելու հարցի շուրջ: Էդվարդ Միլիտոնյանը Վ. Ոսկանյանին ծանոթացրեց հայաստանյան գրական կյանքի անցուդարձին՝ նշելով, թե ինչ ծրագրեր են նախատեսվում առաջիկայում, նաև գրողների ստեղծագործությունները հրատարակելու, տարածելու առումով ինչ ուղիներ են փնտրում: Անդրադարձ եղավ նաև հայ գրողների գործերը արտերկրում տպագրելու իրողություններին: Մասնավորապես արժևորվեց Մադլեն Գարագաշյանի գործունեությունը, որը արձակ գործեր է թարգմանում հայերենից ռումիներեն և հրատարակում:
Ի ՆՊԱՍՏ ԳՐԱԿԱՆ-ՄՇԱԿՈՒԹԱՅԻՆ
ԿԱՊԵՐԻ ԶԱՐԳԱՑՄԱՆ
Հուլիսի 15-ին ՀԳՄ Կլոր սրահում տեղի ունեցավ «Ծիծեռնակ» մանկական ամսագրի՝ իրանական մանկագրությանը նվիրված համարի շնորհանդեսը:
ՀԳՄ նախագահ Էդվարդ Միլիտոնյանը, խոսելով երկար տարիներ ԻԻՀ դեսպանության մշակույթի կենտրոնի հետ տարբեր նախագծեր իրագործելու մասին, անդրադարձավ վերջերս հրատարակված «Իրանի արևը» անթոլոգիային, որն ընդգրկում է հայ դասական և ժամանակակից գրողների ստեղծագործությունները՝ Իրանի պատմության, մշակույթի և գրականության, նաև հայ և պարսիկ ժողովուրդների պատմական անցյալի ու ներկայի մասին: Ի դեպ, ըստ իրանահայ գրական բաժանմունքի ղեկավար Գարուն Սարգսյանի, այդ գրքի թարգմանությունը ընթացքի մեջ է:
«Մեր հարաբերությունները մշակույթի կենտրոնի հետ շատ սերտ են, բարեկամական, այս սրահում բազմիցս նշանավորել ենք պարսիկ գրողների հոբելյաններ, գրական տոներ»,- ասաց Էդ. Միլիտոնյանը՝ հույս հայտնելով, որ այդ հարաբերությունները շարունակական կլինեն, քանի որ հայ գրողները, հայ մտավորականները միշտ էլ բարձր են գնահատել հայ-իրանական մշակութային, գրական կապերը: Նա տեղեկացրեց, որ ՀՀ-ում ԻԻՀ դեսպանության մշակույթի կենտրոնի խորհրդական Սեյյեդ Հոսեյն Թաբաթաբայիի հետ մշակել են գրական, թարգմանական ծրագիր, որը ներկայացված է ԿԳՄՍ նախարարությանը:
ՀՀ-ում ԻԻՀ դեսպանության մշակույթի կենտրոնի խորհրդական Սեյյեդ Հոսեյն Թաբաթաբային, նշելով, որ հայ-իրանական դիվանագիտական հարաբերությունների հաստատման 30-ամյակն է, տեղեկացրեց, որ դրան նվիրված բազմաթիվ գիտակրթական, մշակութային, գրական ծրագրեր ունեն, և այս միջոցառումն էլ այդ ծրագրերի շրջանակում է: Այս օրերին Իրանում նշվում է մանկագրության շաբաթը, և «Ծիծեռնակ» ամսագրի այս համարի շնորհանդեսը համատեղվել է այդ ծրագրերի հետ: Նրա հավաստմամբ՝ Մշակութային կենտրոնի և ՀԳՄ-ի համագործակցությունը օրեցօր ավելի է զարգանում, և դրա լավագույն ապացույցներից մեկը այսօրվա «Ծիծեռնակ» ամսագիրն է: «Իրանական մանկագրության տարբերվող առանձնահատկությունն այն է, որ կարողանում է ամենանուրբ ձևով ամենամարդկային պատգամները հաղորդել»,- ասաց նա և հավելեց, որ հայ-իրանական գրական կամուրջը կնպաստի երկու երկրների մշակութային կապերի զարգացմանը:
«Ծիծեռնակ» ամսագրի խմագիր, մանկագիր Անուշ Վարդանյանը նշեց, որ նոր համարը ներկայացնում է Իրանի ժամանակակից մանկագիրներ Նադեր Իբրահիմին, Ահմադռեզա Ահմադին, Հաֆեզ Միաֆթաբին՝ պարսկերենի գիտակ Էդուարդ Հախվերդյանի թարգմանությամբ: Նրա կարծիքով՝ պոետիկական, նուրբ զգացումները բնորոշ են իրանական գրականությանը: «Իրանի գրականությունը մարդասեր է, երեխայի, բնության երևույթների մասին գրում են սիրով և քնքշությամբ»,- նկատեց Ա. Վարդանյանը:
Էդվարդ Հախվերդյանը, որ 27 տարի աշխատել է «Աղբյուր» ամսագրում, և՛ աշխատանքի բերումով, և՛ սեր ունենալով իրանական գրականության հանդեպ, բազմաթիվ անգամ անդրադարձել է դրան, և մի քանի անգամ էլ Մշակույթի կենտրոնի հովանավորությամբ տպագրվել են ոչ միայն հեքիաթները, այլև երեխաների նկարազարդումները: Էդ. Հախվերդյանի համար իրանական գրականության կարևոր առանձնահատկությունն այն է, որ հեքիաթի սև ձկնիկը դառնում է իրենց հեղափոխության խորհրդանիշը: Նրա հավաստմամբ՝ իրանական հեքիաթները բազմաշերտ են և գրված են նաև մեծերի համար:
Ըստ Գևորգ Ասատրյանի՝ պարսկական գրականության մեջ օդ կա, տարածություն կա, բարությունը անսահման է: «Չքնաղ գրականություն է, և ես ուրախ եմ, որ Հայաստանում կան թարգմանիչներ, որ կարողանում են գոնե մի մասը հայ ընթերցողին հասցնել»,- ասաց նա: Ելույթ ունեցան նաև Արևշատ Ավագյանը, Սաթենիկ Ղազարյանը և ուրիշներ:
Շաքե ԵՐԻՑՅԱՆ