Կա­րի­նե ՌԱՖԱՅԵԼՅԱՆ / Իմ հի­շար­ժան հրա­պա­րա­կու­մը

«Գ­րա­կան թեր­թում» հրա­պա­րա­կում ու­նե­նալն ար­դեն իսկ հի­շար­ժան փաստ է՝ ան­կախ այդ հրա­պա­րակ­ման բո­վան­դա­կութ­յու­նից և­ ըն­թեր­ցող­նե­րի ար­ձա­գանք­նից: Բայց և լի­նում են դեպ­քեր, երբ հի­շար­ժա­նը դառ­նում է ա­ռա­վել հի­շար­ժան՝ պայ­մա­նա­վոր­ված այս կամ այն հան­գա­ման­քով: Եվ ու­րեմն, իմ դեպ­քում ևս բա­ցա­ռութ­յուն­ներ չկան այս ա­ռու­մով: Ես ևս­ ու­նեմ հրա­պա­րա­կում «Գ­րա­կան թեր­թում», որն ա­ռանձ­նա­պես հի­շար­ժան է ու թանկ:
2018 թվա­կա­նի հու­լի­սի 27-ի հա­մա­րում լույս էր տե­սել «Ա­վե­րակ խրճի­թի ճամ­փան» պատմ­վածքս: Այն հանձ­նել էի խմբագ­րութ­յուն՝ թեր­թի ար­ձա­կուրդ գնա­լու նա­խա­շե­մին և մայ­րա­քա­ղա­քա­յին խե­լա­հեղ ա­ռօր­յան լքած՝ մեկ­նել հանգս­տի: Կար­ծես թե իմ ըն­կեր­ներն ու գոր­ծըն­կեր­ներն էլ ինձ էին մո­ռա­ցել. հե­ռու ա­մեն տե­սակ գրա­կան-թան­գա­րա­նա­յին-լրագ­րո­ղա­կան-… պարտք ու պա­հան­ջից՝ վե­րած­վել էի պար­զա­պես հո­վե­կի՝ տար­ված բնութ­յան հրաշք պատ­կեր­նե­րով: Եվ այդ ի­դի­լիա­կան մե­կու­սա­ցու­մի մեջ հնչում է Հա­կոբ Մով­սե­սի հե­ռա­խո­սա­զան­գը. «­Կա­րի՛ն ջան, պատմ­վածքդ շատ լավն էր, և՛ է­մո­ցիո­նալ էր, և՛ շատ անձ­նա­կան էր, և՛ ռա­բիզ չէր, ապ­րես»: Մի կերպ վե­րա­դառ­նում եմ իմ ի­րա­կան ի­րա­կա­նութ­յուն ու փոր­ձում տե­ղա­վոր­վել թե­մա­յի մեջ: Ի՞նչ պատմ­վածք է կար­դա­ցել, ին­չի՞ մա­սին է խոս­քը, ե՞րբ եմ ես պատմ­վածք ու­նե­ցել «Գ­րա­կան թեր­թում»… Մինչ փոր­ձում եմ ինքս ինձ հա­մար պար­զել ինչն ին­չոց է, Հա­կոբ Մով­սե­սը շա­րու­նա­կում է է­լի ո­րոշ բա­ներ ա­սել, և­ ես մի կերպ գլխի եմ ընկ­նում, որ խոսքն իմ «ա­վեակ խրճի­թի» մա­սին է: Ի­մա­նում եմ, որ Կա­րի­նե Խո­դիկ­յա­նը շտա­պել է այն հրա­պա­րա­կել մինչև թեր­թի ար­ձա­կուրդ գնա­լը, այ­նինչ ա­սել էր, որ տպագր­վե­լու է աշ­նա­նը՝ ար­ձա­կուր­դից վե­րա­դառ­նա­լուց հե­տո: Ի­հար­կե, շտապ կապ­վում եմ եր­ևան­ցի­նե­րիս հետ (ի՜նչ մի քեզ հո­վեկ էիր եր­ևա­կա­յում, ի՜նչ մի ան­գործ-ան­բա­նի հո­վե­րով էիր տար­վել): Մար­դիկ չեն կա­րո­ղա­նում գտնել վա­ղուց տպա­­գրված-սպառ­ված «Գ­րա­կան թեր­թի» և­ ոչ մի հա­մար: Բայց դրութ­յու­նը փրկում է ա­մե­նափր­կիչ խմբա­գի­րը. վե­րա­դառ­նա­լուցս հե­տո Կա­րի­նե Խո­դիկ­յա­նից ստա­նում եմ թեր­թի եր­կու օ­րի­նակ: Մեկ էլ զան­գում է Ա­լիս Հով­հան­նիս­յա­նը. «­Կա­րի­նե՛ ջան, կար­դա­ցի քո պատմ­ված­քը աշ­տա­րա­կի մա­սին, շատ լուրջ բան էր, փի­լի­սո­փա­յա­կան խո­րութ­յուն կար մե­ջը»: (Ի դեպ, հենց Ա­լի­սի խորհր­դով էլ այդ պատմ­վածքն եմ ներ­կա­յաց­րել՝ ժա­մա­նա­կա­կից հայ ար­ձա­կա­գիր­նե­րի ան­թո­լո­գիա­յում տպագ­րե­լու նպա­տա­կով):
Բայց ա­մե­նադժ­վար փոր­ձութ­յունն առջ­ևում էր. պատմ­ված­քը պի­տի ցույց տա­յի այն մար­դուն, ո­րի կեր­պա­րի շուրջ կա­ռուց­վել էր գիրս: Պի­տի հան­դի­պեց­նեի ի­րա­կան և գ­րա­կան հե­րոս­նե­րին: Շատ դժվար էր այն­պես կազ­մա­կեր­պել այդ հան­դի­պու­մը, որ ցա­վա­գին հետ­ևանք­ներ չու­նե­նար այն որ­ևէ մե­կիս հա­մար: Եվ որ­քան էլ տա­րօ­րի­նակ թվա, ա­մեն բան հարթ­վեց հենց «Գ­րա­կան թեր­թի» շնոր­հիվ: Պարզ­վեց, որ այդ թեր­թում պա­տիվ է ոչ միայն որ­պես հե­ղի­նակ, այլև՝ որ­պես գրա­կան հե­րոս հան­դես գա­լը: Պատմ­ված­քիս հե­րո­սը, ի զար­մանս ինձ, չնե­ղա­ցավ ինձ­նից, ա­վե­լին՝ հպարտ ու եր­ջա­նիկ էր այն փաս­տից, որ ի­րեն ան­մա­հաց­րել եմ «Գ­րա­կա­նի» է­ջե­րում:
Իսկ պատմ­ված­քիս մա­սին հե­տո շատ ու շատ հա­ճե­լի մեկ­նա­բա­նութ­յուն­ներ լսե­ցի տար­բեր մարդ­կան­ցից. այս­տեղ հի­շա­տա­կե­ցի միայն ա­մե­նաանս­պա­սե­լի­ներն ու ա­մե­նա­կար­ևոր­նե­րը:
Բա­րի՛ տա­րե­դարձ, հա­րա­զա՛տ, սի­րե­լի՛ «Գ­րա­կան թերթ»:

Գրեք մեկնաբանություն

Ձեր էլ․փոստի հասցեն չի հրապարակվելու։ Պարտադիր դաշտերը նշված են * -ով։