­Կի­րիլ ՄԵԴՎԵԴԵՎ

***
ինձ միշտ զար­մաց­նում է
երբ մար­դիկ լու­սան­կար­չա­կան ա­պա­րա­տով
և ­տե­սախ­ցի­կով սկսում են նկա­րել
ի­րենց և ­հատ­կա­պես ի­րենց ե­րե­խա­նե­րին
դրա­նում
ի­հար­կե
ինչ-որ
հա­ճե­լի
և ­հու­զիչ-բուր­ժո­ւա­կան բան կա.
բայց դրա­նով հան­դերձ
դրա մեջ
ինչ-որ խղճուկ
և ­վա­նող-բուր­ժո­ւա­կան բան կա.
նրանք ա­սես ու­զում են թող­նել
ինչ-որ ի­րե­ղեն ա­պա­ցույց­ներ
ի­րենց և­ ու­րիշ­նե­րի գո­յութ­յան
ինձ թվում է
որ վե­րա­ցա­կան ոչ մի հնա­րա­վո­րութ­յան
մար­դիկ այլևս չեն վստա­հում
(հի­շո­ղութ­յան
հնա­րա­վո­րութ­յուն­նե­րին
օ­րի­նակ
և ­մի քա­նի այլ
հնա­րա­վո­րութ­յուն­նե­րի)
ես այն­պի­սի տպա­վո­րութ­յուն ու­նեմ որ
շա­տե­րը հակ­ված են
այն մտքին որ
կյան­քի յու­րա­քանչ­յուր է­տապ
պետք է ման­րա­մաս­նո­րեն վա­վե­րագր­վի
ինձ այդ ա­մե­նը
տա­րօ­րի­նակ և
բա­վա­կա­նին չա­րա­գույժ է թվում
ես մտա­ծում եմ
որ դա չա­րա­գույժ ախ­տա­նիշ է
ինձ թվում է
որ դա այդ­պի­սի
սպա­ռո­ղա­կան վե­րա­բեր­մունք է
դե­պի անց­յա­լը
(չնա­յած, անդ­րա­դար­ձը դե­պի ցան­կա­ցած տե­սա­կի
պատ­մութ­յուն,
քո կամ ո­րը հար­մար է,
են­թադ­րում է ա­ջակ­ցութ­յուն
ինչ-որ նյու­թա­կան աղբ­յու­րի
այդ ի­մաս­տով
միակ
իս­կա­պես կեն­դա­նի
պատ­մա­կան աղբ­յու­րը
կամ ե­թե ան­գամ աղբ­յուր չէ
այլ միակ կեն­դա­նի
մար­մի­նը պատ­մա­կան հե­ռան­կա­րում,
լե­զուն է,
բայց դա թող­նենք)
ա­հա այս­պես
կա­տար­վում է
ֆան­տոմ­նե­րի
մաս­սա­յա­կան ար­տադ­րութ­յուն.
հի­մա շա­տե­րը հնա­րա­վո­րութ­յուն ու­նեն
գնե­լու շար­ժա­կան տե­սախ­ցիկ կամ ո­րակ­յալ լուսանկար­չա­կան ա­պա­րատ
և դ­րա հա­մար
սկսում են թո­ղար­կել մեծ քա­նա­կութ­յամբ
ֆան­տոմ­ներ և ­սի­մուլ­յակ­րեր.
ինձ թվում է որ
ա­մե­նա­կար­ևոր ման­րա­մաս­նե­րը
կու­տակ­վում են մար­դու հի­շո­ղութ­յան մեջ
և­ այն­տեղ
սեղմ­վում
ինչ-որ հա­տուկ ի­րա­դար­ձութ­յուն­նե­րով լե­ցուն ֆերմենտում
(որն ի դեպ մտա­ծում եմ
հենց այն ժա­պա­վենն է
որ սկսում է պտտվել
մա­հից ա­ռաջ)
ինձ թվում է
որ բո­լոր իս­կա­պես կար­ևոր տպա­վո­րութ­յուն­նե­րի հա­մար
(օ­րի­նակ՝ վա­խի,
հիաց­ման
կամ էլ սի­րո)
չկա և ­չի կա­րող լի­նել
փաս­տագ­րա­կան ոչ մի վկա­յութ­յուն
ինձ թվում է
որ մնա­ցած բո­լոր տպա­վո­րութ­յուն­նե­րը
և­ ընդ­հան­րա­պես
մնա­ցած ա­մեն ինչ
տի­պիկ օ­րի­նակ են այն բա­նի
ին­չից պետք է բա­ժան­վել
ա­ռանց ափ­սո­սան­քի
(ե­թե ի­հար­կե
խոս­քը
կեն­դա­նի մարդ­կանց մա­սին չէ)
թե չէ կյան­քի վեր­ջում
մար­դուն կմնան
միայն
պատ­կե­րա­վոր ա­սած
դա­տար­կութ­յուն­ներ
լցված
ֆո­տո­պատ­ճեն­նե­րի կույ­տե­րով
պա­հա­րան­ներ
խցկված
լու­սան­կար­նե­րի ալ­բոմ­նե­րով և ­տե­սա­ժա­պա­վեն­նե­րով
այդ խղճուկ կա­ղա­պար­նե­րով
պատ­րան­քա­յին գո­յութ­յան
չնչին ման­րա­մաս­նե­րով
և­ ինչ-որ խղճուկ կի­սաթշ­վառ հան­գա­մանք­ներ
ինձ թվում է որ դա սար­սա­փե­լի է
ես մտա­ծում եմ որ լու­սան­կար­չա­կան ա­պա­րա­տը և ­տե­սախ­ցի­կը
պետք է օգ­տա­գոր­ծել
խիստ ստեղ­ծա­գոր­ծա­կան նպա­տակ­նե­րով
ես ի­հար­կե դեմ չեմ
որ մեկ-մեկ լու­սան­կար­վեն
ո­րով­հետև հա­ճե­լի է եր­բեմն նա­յել
քո կամ ու­րի­շի ման­կութ­յան լու­սան­կար­նե­րը
բայց ես դեմ եմ
որ լու­սան­կա­րեն օ­րի­նակ ե­րե­խա­նե­րին
ա­նընդ­հատ և ն­պա­տա­կաուղղ­ված
իսկ ա­ռա­վել ևս
­տե­սագ­րել նրանց

***
ես սար­սա­փով հաս­կա­ցա
որ ոչ ո­քի չեմ կա­րող սփո­փել,
կան մար­դիկ ո­րոնք կա­րող են սփո­փել ինձ,
մեկ-եր­կու մարդ
գրա­կա­նութ­յան հետ կապ չու­նե­ցող,
իսկ ես չեմ կա­րող ոչ ո­քի սփո­փել
և ­մեկ էլ չգի­տես ին­չու ես չեմ կա­րո­ղա­նում
նկա­րագ­րել ֆի­զի­կա­կան ցա­վը
հատ­կա­պես ինչ­պե՞ս է ցա­վում գլուխդ
հարց­նում է մայրս
նկա­րագ­րիր քո ցա­վը
ա­սում է նա
չէ որ դու գրող ես
իսկ ես չեմ կա­րո­ղա­նում
նկա­րագ­րել իմ սե­փա­կան ֆի­զի­կա­կան ցա­վը
և ն­շա­նա­կում է ա­ռա­վել ևս ­չեմ կա­րող նկա­րագ­րել
ու­րի­շի ցա­վը և ­չեմ կա­րող
սփո­փել ոչ ո­քի
այս մա­սին նաև գեոր­գի ի­վա­նովն է գրել
որ գրող­նե­րը այլևս չեն կա­րող ոչ ո­քի սփո­փել
ես կար­ծում եմ գու­ցե նրանք կա­րող են
մեկ ու­րիշ բան
(միան­գա­մայն հնա­րա­վոր է)
ես իս­կա­պես չգի­տեմ հատ­կա­պես ինչ
բայց միայն ոչ այս,
չգի­տես ին­չու գրա­կա­նութ­յու­նը հի­մա այն­քան է հեռացել ըն­թեր­ցո­ղից,
նրան դեռ պետք է որ նկա­րագ­րեն իր տա­ռա­պան­քը
նրան պետք է
որ ի­րեն վա­խեց­նեն կամ ծի­ծա­ղեց­նեն
իսկ եր­բեմն էլ
սփո­փեն
իսկ գրո­ղը դա­վա­ճա­նել է ըն­թեր­ցո­ղին
իսկ մի­գու­ցե հա­կա­ռա­կը. ըն­թեր­ցողն է դա­վա­ճա­նել գրա­կա­նութ­յա­նը.
նա գրա­կա­նութ­յու­նը փո­խա­րի­նել է գռե­հիկ զվարճան­քով
է­ժան ար­կած­նե­րով
փո­խար­կում­նե­րով
միս­տիկ քա­ղա­քա­կա­նութ­յամբ
հո­գե­բա­նութ­յամբ
հա­մա­կարգ­չով
կի­նե­մա­տոգ­րա­ֆիա­յով
սուրբ ­Վիտ­տո­սի պա­րախ­տով
դա­տա­պարտ­ված­նե­րի վայ­րի ջղաձ­գում­նե­րով՝
դժոխ­քի ե­ռա­ցող գե­հե­նի եզ­րին հրե
և­ ես կար­ծում եմ
որ փո­խա­դարձ դա­վա­ճա­նութ­յուն է տե­ղի ու­նե­ցել

***
հիմա ես ապրում եմ
վերնադսկու պողոտայում.
սա հակադրությունների պողոտա է,
ես ապրում եմ պողոտայի այն մասում,
որտեղ հիմնականում մտավորականությունն է ապրում,
իսկ մյուս կողմում՝
աշխատավոր ժողովուրդը,
ինձ թվում է, որ այդ սահմանը
շատ է կտրուկ
(ի դեպ, ասում են՝ խորհրդային ժամանակներում
կար այսպիսի քաղաքականություն. մտավորականությանը
բնակեցնել հասարակ ժողովրդի հետ)
ես երբեմն քայլում եմ
դեպի մյուս կողմի խանութ
որովհետև դա ամենամոտ խանութն է
մեզ. խանութի կողքին կրպակ կա
լցնովի գարեջրով, մեր կողմում
այդպիսի բան պատկերացնելն
ուղղակի անհնար է.
և դրանից այն կողմ՝ այդ հինգհարկանիներից կազմված աշխատավորների շրջանի հետևում,
որը մոտ է լենինյան պողոտային,
սկսվում է հարուստ էլիտար շրջանը,
մեզ մոտ իբր նույնպես մտավորականներ են ապրում,
բայց ես նկատել եմ,
որ մեր շրջանում
բոլորը խմում են.
ես վերելակով գրեթե մշտապես հարբած մարդկանց հետ եմ
բարձրանում և իջնում,
ես այնպիսի զգացողություն ունեմ,
որ բառացիորեն բոլորը
խմում են,
վերջերս օրինակ վերելակով իջնում էի
մի երիտասարդ ընտանիքի հետ,
շատ հարգարժան մարդիկ,
երկուսն էլ մոտ երեսունհինգ տարեկան,
երեխան՝ մոտ չորս,
և նրանք երկուսն էլ
արդեն բավականին խմած էին
և պարզ երևում էր, որ իջնում էին ներքև
օղու հետևից
թեկուզ այդ օրը
կարծես թե ոչ մի
տոն էլ չկար,
և հասկանալի էր
որ նրանք նույնպես
բացարձակապես ոչինչ չէին տոնում
և ես այնպիսի զգացողություն ունեի, որ
այն ինչ տեղի էր ունենում, նրանց համար
ամենօրյա բան է, և կարելի է պատկերացնել,
թե ինչ է տեղի ունենում պողոտայի մյուս կողմում.
մենք երեկ զբոսնում էինք
այդ շրջանով իմ ընկերուհի անիսայի հետ
և ես տեսա որ երկնաքերը
(այդ երկնաքերը Հարավարևմտյան մետրոյի
շրջանում է),
այն սկսել էին կառուցել ութ տարի առաջ
իսկ հետո արդեն մի քանի տարի է ինչ
դադարեցրել են շինարարությունը. ասում են քաղաքապետ Լուժկովին այնքան էլ
դուր չի գալիս
այդպիսի ճարտարապետությունը. նրան, կարծես թե, ավելի շատ դուր են գալիս
տուն-մուտանտները աշտարակներով a la russe.
այդ օրվանից երկնաքերն անավարտ կանգնած է,
և դա շատ տխուր է նայվում
(ինչպիսի՜ անձնվեր հսկա)
և ահա, զբոսնելով վերնադսկու պողոտայի
մյուս կողմում,
ես տեսա որ այդ երկնաքերի վրա
հայտնվել են ինչ-որ
ոսկե զոլեր.
ես մտածեցի, որ այնտեղ
ինչ-որ բան է տեղի ունենում,
ես որոշեցի, որ այնտեղ
ինչ-որ կյանք է
սկսվել, որ այնտեղ,
ինչ-որ հրաշք է կատարվում,
որ կարող է պատահել այդ երկնաքերը
որոշել են ավարտին հասցնել,
և ես ուրախացա դրա համար, որովհետև
ինձ միշտ դուր է եկել այդ երկնաքերը,
իսկ անիսան ասաց,
որ արևային լույսն է
այդպես ընկնում,
նա ինձ բացատրեց, որ մայրամուտ է, և դրա համար
արևի լույսը
ընկնում է այդպես,
որ երկնաքերի վրա են պառկում
այդ արևային զոլերը
ես նրա հետ չվիճեցի, թեև, իհարկե,
եթե անկեղծ ասեմ,
դա շատ քիչ էր նման
արևային զոլերի:
Թարգմանությունը ռուսերենից՝
Քրիստինե ԴԱԴՅԱՆԻ