Սամ­վել ԽԱԼԱԹՅԱՆ

Այն, ինչ կա­տար­վում է այ­սօր մեր սահ­մա­նա­մերձ տա­րածք­նե­րում, և ­դեռ նա­խա­տես­ված է նույն ո­գով, կեր­պով ու բո­վան­դա­կութ­յամբ միջ­պե­տա­կան հա­մա­ձայ­նագ­րով գլուխ բե­րել թշնա­մի երկ­րի հետ սահ­մա­նա­զատ­ման-սահ­մա­նագծ­ման գոր­ծը, ան­հե­թե­թութ­յուն է և ­Հեյ­դար-­Նի­կոլ հա­յա­կոր­ծան գոր­ծակ­ցութ­յան հեր­թա­կան քայլ:
Ան­հե­թե­թութ­յուն է, քա­նի որ մի­ջազ­գայ­նո­րեն ըն­դուն­ված և պ­րակ­տի­կա­յում բազ­միցս կի­րառ­ված նորմ է, որ պե­տա­կան սահ­մա­նը սահ­մա­նում է պե­տութ­յան պե­տա­կան տա­րած­քի՝ ցա­մա­քա­յին, ջրա­յին, ըն­դեր­քա­յին և­ օ­դա­յին տա­րա­ծութ­յան սահ­ման­նե­րը, այ­սինքն՝ պե­տութ­յան ինք­նիշ­խա­նութ­յան տա­րա­ծա­կան սահ­մա­նը, և դ­րա ո­րոշ­ման գոր­ծըն­թա­ցում հաշ­վի են առն­վում և­ ի­րա­կա­նաց­վում են՝ պատ­մամ­շա­կու­թա­յին, օ­րոգ­րա­ֆիա­կան (լեռ­նագ­րա­կան), երկ­րա­չա­փա­կան և­ աշ­խար­հագ­րա­կան բազ­մա­թիվ հան­գա­մանք­ներ ու գոր­ծոն­ներ, և ոչ թե մա­տի­տը վերց­րած՝ քար­տե­զի վրա նշում են, թե ա­նար­գել քայ­լե­լով որ­տեղ է ոտք կո­խել թշնա­մու զին­վո­րը, կամ՝ է­լի որ­տե՞ղ է ցան­կա­նում շի­րին չայ խմել թշնա­մի երկ­րի ղե­կա­վա­րը: Ան­նա­խա­դեպ աբ­սուրդ է:
Մ­յուս կող­մից, ­Սահ­մա­նադ­րութ­յամբ պե­տա­կան սահ­ման­նե­րը չեն կա­րող փո­փո­խութ­յան են­թարկ­վել ինք­նա­կամ ու միանձն­յա՝ վար­չա­պե­տի ցան­կութ­յամբ, ի լրումն դրա՝ վար­չա­պե­տի ժա­մա­նա­կա­վո՛ր պաշ­տո­նա­կա­տա­րի կող­մից, ի լրումն դրա՝ այն վար­չա­պե­տի, ո­րի վա­րած քա­ղա­քա­կա­նութ­յան նկատ­մամբ ժո­ղովր­դի վստա­հութ­յու­նը խո­րա­պես ե­րե­րա­ցել է, և­ այդ վստա­հութ­յու­նը հաս­տա­տե­լու կամ մեր­ժե­լու հրա­մա­յա­կա­նով, հաշ­ված օ­րեր անց, ար­տա­հերթ ընտ­րութ­յուն­ներ են անց­կաց­վե­լու: Ան­տե­րութ­յուն է: Իսկ ան­տեր ոչ­խա­րին, գի­տենք, գայլն է ու­տում: Տվ­յալ դեպ­քում՝ հո­տի պաշտ­պան գել­խեղդ ձևա­ցող ­Գորշ Գայ­լը: