ՇՈՒՇԵՑԻ ԲԱՆԱՍՏԵՂԾ ՌՈԲԵՐՏ ԵՍԱՅԱՆԻ «ԱՐԱՄՈՐԴՈՒ ԳԻՐԸ» ԺՈՂՈՎԱԾՈՒԻ ՇՆՈՐՀԱՆԴԵՍԸ ԳՅՈՒՄՐԻՈՒՄ

­Շու­շե­ցի բա­նաս­տեղծ ­Ռո­բերտ Ե­սա­յա­նը մեկն է այն ար­ցախ­ցի­նե­րից, ո­րը մշա­կույ­թի ու ար­վես­տի քա­ղաք ­Շու­շի վե­րա­դառ­նա­լու հույ­սը չի կորց­նում։ Ե­սա­յանն իր ըն­տա­նի­քով հի­մա ապ­րում է Գ­յում­րիում: ­Շու­շիում, մինչև պա­տե­րազ­մը, հասց­րել էր ա­վար­տել ու տպագ­րել իր 34-րդ ­ժո­ղո­վա­ծուն՝ «Ա­րա­մոր­դու գի­րը»: Գր­քի շնոր­հան­դե­սը մար­տի 16-ին տե­ղի ու­նե­ցավ ՀԳՄ ­Շի­րա­կի մար­զա­յին բա­ժան­մուն­քում, և­ ար­ժա­նա­ցավ շի­րակ­ցի գրող­նե­րի բարձր գնա­հա­տան­քին:
«Ա­րա­մոր­դու գի­րը» գրքում բա­նաս­տեղ­ծը նկա­րագ­րել է Ար­ցախ աշ­խար­հի տիե­զե­րա­կան գե­ղեց­կութ­յունն ու մարդ­կա­յին նե­րաշ­խար­հի ա­ներ­ևույթ կող­մե­րը։
Ռմ­բա­կոծ­վող ­Շու­շիից կնոջ հետ հե­ռա­ցել է նո­յեմ­բե­րի 1-ին՝ տնից վերց­նե­լով միայն գրվածք­նե­րի բնօ­րի­նակ­նե­րը, սա­կայն մեծ գրա­դա­րա­նը տե­ղա­փո­խել չի կա­րո­ղա­ցել:
«1992-94 թվա­կան­նե­րին մաս­նակ­ցել եմ Ար­ցախ­յան ա­ռա­ջին պա­տե­րազ­մին և­ այս պա­տե­րազ­մին էլ ձգտում էի իմ ու­ժե­րի նե­րա­ծին չա­փով օգ­նել թի­կուն­քից։ Ա­զատ ժա­մե­րին ձգտում էի բա­նաս­տեղ­ծա­կան տո­ղե­րով վե­րար­տադ­րել ի­րա­կա­նութ­յու­նը։ Այդ բա­նաս­տեղ­ծութ­յուն­նե­րը գրում էի փոքր թղթե­րի վրա: Երբ Ս­տե­փա­նա­կեր­տից հաս­նում էի ­Շու­շի, ա­պաս­տա­րա­նում դրանք ար­տագ­րում էի նո­թա­տետ­րիս մեջ ու խմբագ­րում: Այդ օ­րե­րի մղձա­վան­ջը մո­ռա­նա­լուն օգ­նում էր ստեղ­ծա­գոր­ծե­լը։
…­Վեր­ջին օ­րե­րին ար­դեն զգում էի, որ ի­րա­վի­ճա­կը ա­վե­լի է սրվում. ­Շու­շին ա­վե­լի հա­ճա­խա­կի էին ար­կա­կո­ծում։ Ո­րո­շե­ցի ձե­ռա­գիր ստեղ­ծա­գոր­ծութ­յուն­ներս ա­պա­հո­վութ­յան հա­մար քա­ղա­քից դուրս բե­րել։ ­Հի­մա դրանք Գ­յում­րիում են և փրկ­վել են ոչն­չա­ցու­մից»,- ա­սում է ­Ռո­բերտ Ե­սա­յա­նը։
«Ա­րա­մոր­դու գի­րը» ար­ժա­նա­ցել է ՀՀ պաշտ­պա­նութ­յան նա­խա­րա­րութ­յան մրցա­նա­կի։

­Վար­դու­հի ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆ