­Հանձն­վե­ցին ՀԳՄ ա­մե­նամ­յա մրցա­նակ­նե­րը

­Փետր­վա­րի 10-ին ՀԳՄ Կ­լոր սրա­հում տե­ղի ունե­ցավ ՀԳՄ ա­մե­նամ­յա մրցա­նա­կա­բաշ­խութ­յան մրցա­նակ­նե­րի հանձն­ման ա­րա­րո­ղութ­յու­նը:
ՀԳՄ նա­խա­գահ Էդ­վարդ ­Մի­լի­տոն­յա­նը, նշե­լով, որ մրցա­նա­կա­կիր­նե­րի գրքերն ամ­բողջ տար­վա ըն­թաց­քում հա­ջո­ղութ­յուն­ներ են ու­նե­ցել, գնա­հատ­վել են, ընդգ­ծեց. «2020 թ. ­հա­մա­վա­րա­կի և ­պա­տե­րազ­մի ա­լիք­նե­րը ո­րո­շա­կի ստեղ­ծա­գոր­ծութ­յուն­նե­րում ի հայտ են ե­կել, բայց այն­պես չէ, որ այդ թեժ նյու­թե­րը ան­մի­ջա­պես պետք է դառ­նան գրա­կա­նութ­յուն: Եր­բեք չպետք է հրա­պա­րա­կա­խո­սութ­յու­նը խառ­նել գե­ղար­վես­տա­կան գրա­կա­նութ­յա­նը, վեր­ջինս ու­րիշ օ­րենք­նե­րի, ու­րիշ հար­թութ­յուն­նե­րի մեջ է»: ­Հա­վե­լե­լով, որ մեր պե­տութ­յան ա­ռաջ­նա­հեր­թութ­յու­նը պի­տի ան­պայ­մա­նո­րեն լի­նի մշա­կույ­թը և կր­թութ­յու­նը՝ նա վստա­հեց­րեց, որ ընտր­ված ստեղ­ծա­գոր­ծութ­յուն­ներն ի­րա­պես ար­ժա­նի են բարձր գնա­հա­տա­կա­նի և ­հե­տա­գա­յում բազ­մա­թիվ ըն­թեր­ցող­նե­րի կգրա­վեն: Ա­պա ներ­կա­յաց­րեց մրցա­նա­կա­կիր­նե­րին:
«Այս դժվա­րին ժա­մա­նակ­նե­րում, երբ հատ­կա­պես գրա­վոր խոս­քը լուրջ խու­թե­րի մի­ջով պետք է անց­նի, հաղ­թա­հա­րի և՛ ար­հես­տա­ծին, և՛ բնա­կան դժվա­րութ­յուն­ներ, ու­րախ կլի­նեմ, որ գրո­ղա­կան խոս­քը հաս­նի ըն­թեր­ցո­ղին, հա­սա­րա­կութ­յան մեջ հույս արթ­նաց­նի»,- ա­սաց ­Դա­վիթ Մկր ­Սարգս­յա­նը: ­Խո­սե­լով «Ա­ռաջ­նոր­դը. Ալ­ֆան և­ օ­մե­գան»  վե­պի մա­սին՝ նա ա­սաց, որ այն քա­ղա­քա­կան եր­գի­ծան­քի բնույթ ու­նի: «­Պետք է փոր­ձել ա­նել ա­մեն բան, որ մեր գրա­կա­նութ­յու­նը  բարձ­րութ­յան վրա լի­նի, է­ժա­նա­գին չլի­նի, չթե­լադ­րի միայն օր­վա հրա­մա­յա­կան­նե­րը, այլ խո­սի ժո­ղովր­դի սրտից, ժո­ղովր­դի հա­մար ու վե­րա­դարձ­նի այն ճշմար­տութ­յուն­նե­րը, ո­րոն­ցից կտրվել ենք, կտրել են ժո­ղովր­դին իր ար­մատ­նե­րից»,- նկա­տեց գրո­ղը:
Ըստ Ա­շոտ Ա­լեք­սան­յա­նի՝ մրցա­նա­կը պար­տա­վո­րեց­նող է. չնա­յած ծանր ժա­մա­նակ­նե­րին՝ ինք­նագ­նա­հա­տան­քի, ըն­թեր­ցող­նե­րի հետ շփում­նե­րի ա­ռու­մով շատ կար­ևոր է, որ մար­դը գի­տակ­ցի իր կա­տա­րած աշ­խա­տան­քի արժ­ևո­րու­մը:
­Ռու­զան Ա­սատր­յա­նը, խո­սե­լով մրցա­նա­կի ար­ժա­նա­ցած գրքի մա­սին, նշեց, որ իր նպա­տակն էր հայ ժո­ղովր­դի հա­մար ու­նե­նալ ­Տիգ­րան ­Մեծ, ո­րով­հետև ­Տիգ­րան ­Մե­ծի հե­րո­սութ­յու­նը, ինք­նութ­յու­նը, վե­հութ­յու­նը, պայ­քա­րը, ռազ­մա­գի­տութ­յու­նը, նրա բա­ցա­ռիկ հայ­րե­նա­սի­րութ­յու­նը հենց այն է, ին­չի պա­կասն այ­սօր օդ ու ջրի պես կա ­Հա­յաս­տան աշ­խար­հում:
­Սու­րեն Աբ­րա­համ­յա­նը նկա­տեց, որ վեր­ջին կես­դար­յա հայ պոե­զիա­յի շրջա­նը գրա­կա­նա­գի­տութ­յան մեջ ամ­բող­ջա­կան ու­սում­նա­սիր­ված չէր, և­ իր հա­տո­րը նվիր­ված է հետս­ևակ­յան գրա­կա­նութ­յան շրջա­նից (նե­րառ­յալ 60-ա­կան­նե­րի սե­րուն­դը) մինչև ար­դի շրջա­նի ու­սում­նա­սի­րութ­յա­նը: «Խն­դիր կար պար­բե­րաց­ման, մա­նա­վանդ հետս­ևակ­յան շրջա­նի. Ս­ևա­կը 50-60-ա­կան­նե­րի մեր գրա­կա­նութ­յու­նը հա­նեց ճգնա­ժա­մից՝ այն ձևա­վո­րե­լով իր սահ­մա­նած սիմ­ֆո­նիզ­մի՝ և՛ հա­նու­նի, և՛ ընդ­դե­մի, այ­սինքն՝ ռեա­լիզ­մի նա­խա­հիմ­քե­րի տե­սութ­յան վրա: Եվ ա­հա գրա­կան նոր սե­րուն­դը խարսխ­ված էր այդ տե­սութ­յա­նը, ո­րը փոր­ձում էր ո­րո­նել նո­րը,  հաս­կա­նալ, թե ինչ է բա­նաս­տեղ­ծութ­յու­նը, ինչ է գրա­կա­նութ­յու­նը: ­Հենց այդ ժա­մա­նակ ձևա­վոր­վում է եր­կու ուղ­ղութ­յուն՝ բա­նաս­տեղ­ծա­կան ա­պոե­տիկ սկզբի և ­մե­տա­ֆի­զի­կա­կան բա­ռի ո­րոն­ման գա­ղա­փա­րը: Ա­պոե­տիկ ուղ­ղութ­յու­նը սկզբնա­վո­րեց ­Հով­հան­նես Գ­րի­գոր­յա­նը, իսկ ­Հեն­րիկ Է­դո­յա­նը՝ բա­ռի մե­տա­ֆի­զի­կա­կան ո­րոն­ման գա­ղա­փա­րը, որն  80-ա­կան­նե­րին զար­գա­ցավ ­Հա­կոբ ­Մով­սե­սի  պոե­զիա­յում: 60-ա­կան­նե­րի սե­րուն­դը, որ­քան էլ սկզբում շար­ժու­մը միաս­նա­կան էր, 80-ա­կան­նե­րի վեր­ջին, 90-ա­կան­նե­րին հաս­նում է բախ­ման, և ­բա­նա­վե­ճը շա­րու­նակ­վում է մինչև օրս»,- ա­սաց նա:
­Խա­չիկ ­Մա­նուկ­յա­նը, անդ­րա­դառ­նա­լով այս պա­տե­րազ­մում որ­դու՝ ­Վա­չա­գան ­Մա­նուկ­յա­նի սխրան­քին, ընդգ­ծեց. «­Գա­լիս է մի ըն­թացք, որ հա­յացքդ ու­րիշ ուղ­ղութ­յամբ է գնում: Իր հա­յաց­քով եմ նա­յում աշ­խար­հին, ի­րե­նով եմ հի­մա կողմ­նո­րոշ­վում: Իր սխրան­քի առջև իմ տո­ղե­րը խեղ­ճա­ցել են»:
Շ­նոր­հա­կա­լա­կան խոս­քով ե­լույթ ու­նե­ցավ նաև ­Հեն­րիկ Է­դո­յա­նը:
­Շա­քե ԵՐԻՑՅԱՆ