ԿԻՎԿԻՎԻ Ի՞ՆՉՆ Է ԵՐԿԱՐ / Հրաչ ԲԵԳԼԱՐՅԱՆ

Արևի դեղին հյութը ծորացել, լցվել էր հատակին ու կեսօրվա մեջ կեցել: Սպասում էր` չի՞ լինելու մի ճանճ, մեղու կամ խատուտիկ թևերով թիթեռ, որ գա, կնճիթը թաղի մեջն ու ըմբոշխնի: Բայց հալած արևն այնքան ջերմ ու այնքան հուրհրան էր բետոնե հատակի վրա, որ ոչ մի շնչավոր էակ դրան մոտ գնալ չէր համարձակվում:
Մկոն պառկել էր թախտին, խմած արաղից ու անխիղճ արևի տապից շշմած` նայել-նայել էր Մասիսի գագաթին, սիրտը սարի սրսուռ ձյուն էր երազել ու հառաչել էր` արաղի գոլորշիները խառնելով օրվա թախիծին: Առավոտնից տանեցիների հետ կռվել էր. կինը գարնան ուռենու ճյուղի նման հազար տակ ծալծլվող բնավորություն ուներ. այս պահին մի բան կասեր, քիչ հետո` այլ… Իսկ ինքը դրանից զայրանում էր:
Երեկ խոսել, պայմանավորվել էր, որ գային, կանաչին քաղեին, իրենց ձեռքով կապեին ու միանգամից տանեին: Հաշվել էր, որ այդպես իր համար ավելի օգուտ կլիներ, իսկ կինը… Չէ՛, դու չես աշխատում, դու բերքի վրա «ամագ» չունես, ու սիրտդ չի ցավում եղածին:
– Հա՞,- հարցրել էր Մկոն սպառնալից:
– Բա՞,- նույն տոնով պատասխանել էր կինը, և Մկոն առնվել էր:
Այդ պահին վերջապես հասկացել էր, որ կյանքի կշեռքի ծանր նժարը թեքվել է կնոջ կողմը: Ամուսնության առաջին իսկ օրերից Մկոն ցույց էր տվել իր բնավորության փուշը, և կինը լավ հասկացել էր, որ եթե նրա խոսքը չեղավ, արունք կանի: Բայց հետո կինը ծալ-ծալ, ոլոր-մոլոր, խորամանկ ու խաբուսիկ՝ քանդել-թուլացրել էր մարդու հեղինակության հիմքը ու հիմա վճռական հարձակման էր անցել: Էրեխեքն արդեն հասունացած են, Մկոյի մեջքը ցավում է ու չի կարողանում նախկինի պես աշխատել: Հիմի տան տեր ու տան գլուխ ինքը կարող է լինել: Մկոն էսօր հասկացել էր, այդ մի պահի մեջ է կենտրոնացրել իր ամուսնական ողջ կյանքն, ու երկինք-գետին խառնել էր իրար, հայհոյանքի թելին էր շարել կնոջ յոթ պորտն ու նստել էր մեքենան: Շրխկոցով փակել էր հին դուռը, գազ տվել ու հետևից փոշի հանելով` պոկվել դեպի Արմոյի «օբյեկտը»: Խմել էր քեֆն ուզածի չափ, հետո մեքենան մի կերպ բերել, կանգնեցրել էր դռան առաջ և առանց հողամասի ու ջերմոցի կողմը նայելու՝ մտել էր տուն:
Բարձրացել էր երրորդ հարկի պատշգամբն ու պառկել էր թախտին: Բայց արևը հալվել, լցվել էր բաց պատուհանից ներս, ու հիմա շունչը կտրվում էր: Ժամանակին ինքը հատուկ սարքեց այս պատշգամբը, թող մնացած տասնհինգ սենյակների լուսամուտները փակ լինեն, այս պատշգամբը բաց ու զով լինի: Թե ամռան տապին սիրտդ ուզի` պառկես թախտին, աչքդ Մասիսի գագաթին գցես, ու քամին՝ Մասիսի փչած քամին գա, հոգնած, շոգած մարմինդ զովացնի: Բայց այսօր, հակառակի պես, նույնիսկ էդ մի պուտ զեփյուռը չկա:
Նա պառկել էր աչքի մեկը կիսաբաց ու մտածում էր Մասիսի մասին, կյանքի մասին, իր արած-դրածի մասին ու բան չէր հասկանում: Ամբողջ մի կյանք` քառասուներկու տարիներից երեսունը, աշխատել էր: Աշխատել էր ստրուկի նման, աշխատել էր առանց իրեն խնայելու: Տուն էր կառուցել, ջերմոց, մեքենա էր առել… Ու հիմա, երբ մեջքը տեղի-անտեղի ցավում է, ու այլևս չի կարողանում հողի վրա բանել, կինը լեզու է առել.
Ամագ չունե՜ս, – մրթմրթաց ինքն իրեն, հայհոյանքի կծիկը բացեց մտքում ու ձեռքը ծխախոտի տուփին մեկնեց: Մի ումպ ծուխ առավ, բայց, չգիտես ինչու, ծուխն ամեն անգամվա հաճույքը չպատճառեց: Ծխի միջից նայեց կեծ-արևին ու թքեց, ծխախոտը մոխրամանի մեջ հազար տակ գարշանքով ծալծլեց:
«Տեսնես Արամը ծխո՞ւմ է»,- իրենից անկախ մտածեց տղայի մասին: Վերջին շրջանում նրա մտքերն անընդհատ դառնում էին տղայի շուրջը: Առաջ էլ էր նրան շատ սիրում, բայց քանի Արամը հասակ էր առնում, սիրտն այնքան ավելի գորովանքով էր զարկում տղայի մասին մտածելիս: Ո՞վ իմանա, գուցե իր անհայր մանկությո՞ւնն էր պատճառը: Ճիշտ է, Արամը շքեղ մանկություն չի տեսել, բայց իր նման հայր է ունեցել, ձեռքից բռնող, խանութ տանող, պաղպաղակ ու կոնֆետ առնող է ունեցել: Վերջերս էլ հազար դոլար տվեց, էլեկտրական սինթեզատոր առավ, ինչ է թե տղան երգի ու նվագի հետ սեր ունի: «Թող սովորի, թող նվագի, գուցե նրա հացն էլ դրա մե՞ջ է»,- մտածեց ու կնոջ ժլատ ճնգճնգոցը բանի տեղ չդնելով՝ առավ: Չէ՛, Արամն իր նման անչափահաս ու մի մատ` վարունգի ութսուն կիլոգրամանոց պարկը չի շալակել, իր նման Լեննագան քաղաքի շուկայում գիշերը վարունգի պարկերի վրա չի լուսացրել, իր նման ամեն լոլիկի համար հոգի չի տվել, իր նման կշռելիս ամեն վարունգի համար հոգին չի վառել, որ էսօր էրեսին շրխկացնեն, թե.
Ամագ չունե՜ս…
Հետո ի՞նչ, որ էս ցավը վաստակելուց հետո աշխատողներ է վարձում: Ի՞նչ կլինի, եթե մի քանի դրամ պակաս ունենա, բայց հոգին հանգիստ լինի: Առաջ անում էր, հիմա չի կարողանում ջերմոց մտնել: Ամռան այս հալոցքին արի ու մտիր ջերմոց` վարունգի բոլոր ծաղիկները հատ-հատ մտցրու դեղի սրվակի մեջ, որ որդը մոտ չգա: Հիմա ջերմոցի տապից բռնված ճնճղուկի պես սիրտն սկսում է թպրտալ: Հիմա զայրանում է նաև շուկայում կանգնելիս: Կանգնում ես սեղանի ետևում, հատ-հատ մաքրում, փայլեցնում ես պոմիդորը, վարունգի վրա կես ժամը մեկ ջուր ես ցողում, սարսափով նայում ես, թե կանաչու կապերն ինչպես են շոգից ժամ առ ժամ սմքում ու փոքրանում: Ախր դրանցից ամեն մեկին, սկսած ցանելուց ու տնկելուց, այնքան ես գուրգուրել, որ հիմա քեզ համար հարազատ են դարձել ու բոլորին մեկ առ մեկ ճանաչում ես… Պիտի վաճառես, հաշվի չառնես փչացածը, սմքածը, կորածը, գումար հանես: Էդ գումարի միջից ծախսերդ դուրս պիտի գաս ու հետո հազար դոլար հավաքես, որ Արամի համար էլեկտրական սինթեզատոր առնես: Էդքանը ո՞նց բացատրես մի կիլոգրամ պոմիդոր առնող քաղաքացի տիկնոջը, որը մեկ-մեկ ընտրում է ապրանքը, վերցնում-դնում է, գինն է իջեցնում: Քիչ է մնում ասես. «Քո՛ւր ջան, ձրի տամ` տար»: Գալիս, կանգնում, 10 րոպե խոսում է, ինչ է թե գինը 10 դրամ իջեցնի, հետո էլ անուն է դնում.
– Պոմիդորը խալոտ է:
Մի անգամ կռվի մեջ չընկա՞վ: Եկավ մարդաչնման մեկը: Սկսեց մեկ-մեկ ջոկել պոմիդորը, հետո էլ, թե. «Խալ կա վրան, բանի պետք չէ»: Ինքը նայեց կնոջ երեսին ու լեզուն չզսպեց. «Քո երեսին էլ խալ կա, դու է՞լ բանի պետք չես»:
Կինը ձենը գլուխը գցեց, ողջ շուկան գլխին հավաքեց, նրա հարյուր խոսքին ինքը իսկի մեկով էլ չէր պատասխանում, բայց բանը չավարտվեց, մինչև կինն ամուսնուն չխառնեց իրենց վեճին…
Հիմա հոգնել է, չի ուզում մի քանի դրամ ավելի վաստակելու համար գիշերը շուկայում լուսացնել ու ապրանքը տալիս է միանգամից: Գալիս, արտի մոտ խոսում, առնում, տանում են: Միջնորդներն իրենից են առնում, տալիս են վերավաճառողներին: Իսկ կինը դրան համաձայն չէ: Ու ոնց որ Արամն էլ մոր կողմից է: Այսօր էլ կանգնել, լռել էր, չէր խոսում. իբր` դուք գիտեք, ես ձեր մարդ ու կնոջ վեճից մաս չունեմ: Տասնվեց տարեկան տղա է, ամեն ինչ հասկանում է ու եթե մորը չի ասում. «Ա՛յ մեր, էս մարդուն հանգիստ թող»,- ուրեմն մոր կողմից է:
Մկոն վախենում էր նույնիսկ ինքն իրեն խոստովանել, որ կնոջից նեղանալու պատճառն այսօրվա վեճը չէր, այլ դրա տակ թաքնված, հազար ծածկոցով փաթաթված ուրիշ բան:
Ամուսնությանը հաջորդող մի քանի տարում հաշտ ու սիրով էր եղել կնոջ հետ, հետո միանգամից հիասթափվել էր ու… Սկզբում մտածում էր` հերթական սիրաթափություն է, կանցնի, բայց հիասթափությունն անցնելու փոխարեն խորացել էր, ու հիմա սիրտը սառն ու անտարբեր էր Զարուհու նկատմամբ:
«Ի՜նչ էլ խուճուճ անուն ունի»,- փնչացրեց նոր վառած ծխախոտի ծխի միջից ու աչքի մեկը կկոցելով` նայեց Արարատին: Արագիլը, թևերը լայն բացած, սավառնում էր օդում: Լեռան գագաթից մինչև Մկոյի բաց աչքը թանձր շամանդաղ էր, և թվում էր` արագիլն իր թևերով կտրում է այն, հենվում է օդի թանձրության վրա ու ճախրում: Օդը նրա համար հենարան է, բույնը` նույնպես, ու նա իրեն չխնայելով աշխատում է: Տեսնես արագիլի համար թռչելը հաճո՞ւյք է, թե՞ պարտականություն, տեսնես արագիլը վիրավորվել, թախծել, նեղանալ գիտի՞, թե՞ նրա համար կյանքն անջանք, անտառապանք թռիչք է: Տեսնես արագիլն իր կյանքից հաճույք ստանո՞ւմ է, թե՞ ապրում է միայն ճահիճ-բույն տարածությունը կտրել-անցնելով:
Հիմա արդեն զղջացել է, որ տասը տարի առաջ չթողեց-հեռացավ: Մտածեց էրեխեքի մասին, մտածեց` ինքն անհեր է մեծացել, թող տղան հոր քաղցրություն ճաշակի: Սակայն այն ժամանակ չէր հասկանում, որ եթե բույնը սիրով չտաքանա, այնտեղ ձագերն անպայման կմրսեն: Դրա համար էլ իրեն զրկում ու նրանց քմահաճույքն էր կատարում:
– Արա՜մ,- առանց իմանալու, թե տղան որտեղ է, ձայն տվեց նա:
– Հա՜,- ուշօրեք եկավ պատասխանը:
– Արի՜:
Արամը եկավ` բոյով, երկարոտն, իսկը կիվկիվի ձագ: Կա նման մի թռչուն, գրական անունն ինչ է` չգիտի, բայց կա` երկարոտն, երկար կտուցով, բարակ վզով:
– Արա՛մ, կիվկիվի ի՞նչն է երկար,- արդեն քանի՞ տարվա սովորությամբ հարցրեց հայրը:
«Է՜, պա՛պ»,- ուզում էր դժգոհել տղան, բայց սովորույթի ուժը հաղթեց, ու կիսաբերան պատասխանեց.
– Ոտքերն ու կտուցը:
– Ապրե՜ս,- ժպտաց հայրը,- քանի՞ ամիս է, որ քեզ համար հարմոն եմ առել:
– Հարմոն չէ, պա՛պ,- դժգոհությունը մի կերպ ծածկեց Արամը:
– Լավ, ակորդեոն:
– Ակորդեոն էլ չէ:
– Բա՞…
– Արգան:
– Լավ, թող արգամ լինի,- կրկին դիտմամբ աղավաղեց անունը:
Արամը գիտեր, որ խմած ժամանակ չարժե հոր հետ գլուխ դնել ու «Հինգ ամիս»,- պատասխանեց խեղճ-խեղճ:
– Մի՛ խեղճանա,- տղայի վրա գոռաց հայրը,- մի՛ խեղճանա, տղամարդը ճարպիկ կլինի: Քանի ամի՞ս…
– Հինգ:
– Լա՜վ: Էդ հինգ ամսում մի անգամ քո հոր համար նվագած կա՞ս:
– Չէ՛:
– Դե գնա, արգամիդ քաշ տուր էստեղ: Ես ուզում եմ, որ նվագես, ու ես լսեմ, հոգիս փառավորվի: Նվագել գիտես, չէ՞: Քանի՞ ամիս սովորեցիր էջմիածնեցու մոտ:
– Չորս ու կես:
– Ապրես, դե գնա, բեր:
Արամի քայլքը չուզողի էր: Նայում էր հայրը նրա թիկուն­քին ու դրա վրա կարդում դիմադրություն: Ոտքերը քառասունվեց համար` քըստ-քըստ քերում են հատակը: Թե հնար ունենա, դրանք կխրի հատակի մեջ ու չի շարժի: «Հիմի մի մատ լակոտ է,- նրա երկու մետրանոց հասակը չափելով` մտածեց հայրը,- ու չի ուզում ենթարկվել, բա որ հասունանա, էլ հետը խոսե՞լ կլինի»: Չէ՛, Արամը իրեն հասկանալ չի կարող: Արամը «Կերել է հացի բուշտը, պառկել է նանի կուշտը»: Կյանքում բարձրացրած ամենամեծ ծանրությունը վարունգ սրսկելու սրվակն է եղել, մեկ էլ էլեկտրական սինթեզատորը, որ բերում է ակամա, չուզելով:
Տղան սինթեզատորի ճամպրուկը դրեց հատակին ու կանգ առավ պատշգամբի մեջտեղում` հայացքը հոր երեսին հառած: Իբր` բերեցի, հիմա ի՞նչ անեմ:
– Ի՞նչ ես շշմել,- խեթեց հայրը,- բաց հարմոնդ:
Տղան երկար ու դողացող մատներով բացեց ճամպրուկը, միացրեց հոսանքը և սպասեց:
– Նվագի՛ր,- թախտին պառկելով հրամայեց հայրը:
– Ամոթ չէ՞, հարևաններն ի՞նչ կմտածեն,- վերջին բարիկադի հետևը մտավ Արամը:
– Հարևաննե՞րը… Հարևանը որ մեր տանից նվագի ձայն լսի, ամո՞թ է: Ա՛յ, եթե հայհոյանքի ձայն առնի` ամոթ է: Եթե տեսնի, որ դու ինձ չես լսում, էլի, որ մորդ փնթի շորերը տեսնի, ամոթ է, նրա անսանրել մազերը տեսնի` դարձյալ: Իսկ որ քո նվագը լսի, զգա` հորդ սիրտը ոնց է փառավորվում, կնախանձի: Կասի` երանի Մկոյին, որ Արամի պես տղա ունի:
Արամի երկար մատները սահեցին ստեղների վրայով: Գործիքը նվագողի մատների փայտացած դիմադրությունն զգաց ու սկսեց անկանոն ձայներ հանել: Մատները կամաց-կամաց իրենց հաղթահարեցին և անվարժ ինչ-որ եղանակ փաթաթեցին Մկոյի լսելիքին:
– «Դլե յաման» նվագիր,- սրտի թախիծի հանգույն պատվիրեց հայրը:
– Էդ ո՞րն է,- աչքերը տարակուսած չռեց որդին:
– Վա՜յ, քո դաս տվողի,- հայհոյանքի շարանը կուլ տվեց Մկոն,- ես հողագործ մարդ եմ ու հասկանում եմ, որ Մասիսի առաջ, ինձ նման կոտրված սրտով հայի տղան «Դլե յաման» նվագել պիտի իրմանա, ու ինքը չի՞ իմանում: Քանի՞ հարյուր դոլար տվեցիր դասատուիդ,- իր իմացածը տղայի բերանով հաստատել ուզեց նա:
– Չորս:
– Հա՜,- խորդաց նա և ձեռքը դարձյալ ծխախոտին մեկնեց:
Արամը կանգնել էր ձեռքերը կողերից կախ գցած, դասը չիմացող աշակերտի պես:
– Լավ, «Պադրոնտաշը» նվագիր կամ գոնե «Արա վայ-վայը»: Թող երգը թնդա, ու քո հոր սիրտն ուրախանա:
Արամի մատներն ածմծեցին, ինչ-որ կիսատ-պռատ եղանակ դուրս բերեցին, և Մկոյի սիրտը լցվեց.
Լավ, մի՛ նվագիր: Ով էլ էս կարգի նվագ լսի մեր տանից, իմ երեսին կթքի: Ամոթ է, սատանի ձեն է հանում քո արգամը:
Չէ՛, Արամն իրեն չքաշեց: Իր ցեղի խելառ-տաքարյունության փոխարեն սա մոր կողմի անտարբեր-դանդալոշության գերին է: Ամեն ինչ անում է դանդաղ, անհավես, ասես չուզելով: Ապրում է այնպես, կարծես հավիտենական տապի տակ է: Ի՞նչ ասես, արևն այնքան է այրել աներանց տոհմի յոթը պորտի գլուխը, որ ուղեղը դարձել է սմքած, ջրի կարոտ սպունգ: Իսկ զոքանչը նայում է Արամի բոյ-բուսաթին, երկար ոտ ու ձեռին ու հրճվում է բարձրաձայն. «Մեռնեմ բոյ-բուսաթին, հռճուլ ա, հռճո՜ւլ…»:
Այդպես էլ ո՛չ ինքը գիտի, թե հռճուլն ինչ է, ո՛չ էլ ուրիշներին է կարողանում բացատրել: Ամեն լսող թող իր երևակայության համեմատ պատկերացնի հռճուլի ինչ լինելը:
Իսկ տատի հռճուլն ահա տանջում է գործիքը, տանջում է իրեն, տառապում, բայց չի կարողանում իր երկար մատների տակից մի խելքը գլխին երաժշտություն հանել:
– Էդ նվագդ մենակ տատիդ դուր կգա,- ծիծաղել փորձեց Մկոն,- կնվագես, ու ինքը մորդ ու քեռուդ հետ կպարի: Մեկ է, ո՛չ խելք ունեն, ո՛չ լսողություն:
«Տատը քեզ ի՞նչ է արել»,- ուզում էր դիմադարձել Արամը, բայց չհամարձակվեց, մանավանդ գիտեր, որ հոր այդ հանդարտ-հանգստության տակ փոթորիկ է հասունանում:
Մկոն ելավ թախտից, մոտեցավ բաց պատշգամբի բազրիքին:
– Արի՛,- հանգիստ դիմեց տղային:
Արամը դանդաղ մոտեցավ, կանգնեց հոր կողքին ու նայեց ներքև: Հայրն ուշադիր նայում էր, կարծես ինչ-որ չհայտնաբերած բան էր տեսել: Ներքևում բետոնե հատակն էր, կենտրոնում` մարմարե քարով սարքած բազմաթերթ ծաղիկ: Ինքն իր ձեռքով էր հավաքել` բանջարանոցի աշխատանքից ազատ ժամերին: Հավաքել էր թերթ առ թերթ, քար առ քար: Արամին ի՞նչ: Անցնում էր վրայով ու չէր մտածում հոր այդ ժամանակ ցաված ծնկների մասին: Արամի մորն ի՞նչ, հո իր մատները չէին կերել ավազն ու մարմարը: Ինքն ալարում էր, որ կռանար, ավլեր բակն ու նրա վրա բացված մարմարե ծաղիկը:
– Էկա՞ր,- դարձավ տղայի կողմը:
Տղան լուռ էր:
– Սաքսաֆոնդ մոտ բեր,- փնչացրեց:
– Սաքսաֆոն չի,- թույլ դիմադրեց Արամը:
– Էլեկտրական սինթեզատորը,- հատ-հատ շեշտեց Մկոն:
Արամը կոտրվող ծնկներով պատշգամբի խորքից բազրիքի մոտ բերեց գործիքը:
Մկոն վերցրեց, նշան բռնեց մարմարե ծաղիկին ու բաց թողեց:
– Վա՜յ,- անբնական ձայնով ծղրտաց տղան:
Երգեհոնն ընկնելիս յուրատեսակ շվվոց հանեց, բախվեց ծաղիկին:
– Յա՜,- զարմացավ Մկոն,- էս ինչի՞ ձեն չի հանում:
Արամը մի շնչում հասավ բակ ու սկսեց արագ-արագ հավաքել երգեհոնից թռած փշրանքները:
– Բեր վերև,- կոշտացավ հոր ձայնը:
Տղան մեկ-մեկ հավաքեց ցանուցիր եղած բեկորները, բարձրացավ վերև ու դրանք լցրեց հոր ոտքերի առջև:
– Ահա՛,- փնչացրեց՝ իր ողջ դժգոհությունը դնելով այդ մի հատիկ բառի մեջ:
Մկոն նայեց Արամի արցունքոտ աչքերին, հուզմունքից կարմրած դեմքին, աստիճանները վազեվազ բարձրանալուց հևացող բերանին: Այդ պահին Արամը և՛ նման էր ինքն իրեն, և՛ տարբեր: Ուզում էր լացը զսպել` իբրև թե արդեն մեծ տղա եմ, ամոթ է լաց լինելը, բայց չէր կարողանում: Հևում էր ընդհատ-ընդհատ, և արցունքները այտերն ի վար գլորվում էին ներքև:
«Չլինի՞ էս էրեխեն սրտի հետ կապված հիվանդություն ունենա,- անցավ մտքով,- կարելի է մի անգամ բժշկի տանել»: Բայց հետո իրենից ետ հրեց այդ անպատեհ ժամին տագնապ պատճառող միտքն ու դարձավ տղային.
– Տուր տեսնեմ, ի՞նչ է մնացել սինթեզատորիցդ, հռճուլ:
– Ես հռճուլ չե՜մ,- այլևս իրեն զսպել չկարողացավ ու ձայնը գլուխը գցելով՝ լացեց Արամը:
Հայրը ուշադիր զննեց գործիքը:
– Մալադե՛ց,- պատրաստողների հասցեին նետեց նա,- լավ էլ ամուր են սարքել: Կտանենք, սարքել կտանք:
– Էլ սարքել չի լինի՜…
– Ախր որ կարգին չես նվագում, սա քո ինչի՞ն է պետք,- դարձյալ զայրացավ հայրը:
Տղան լուռ էր: Հայրը նորից զննեց կիսաջարդ գործիքը, խորդաց` կոկորդը մաքրելու համար և դարձյալ նշան բռնելով երիցուկի ծաղկաբաժակին` ցած նետեց երգեհոնը:
– Լավ էլի, պա՜,- հուսահատ ճչաց տղան:
Մկոն ուշադիր նայեց սալահատակի վրա փշուր-փշուր եղած սինթեզատորին, նոր սիգարետ վառեց ու նայեց Մասիսին: Սարի վրա շամանդաղը խտացել էր ու փորձում էր ամպ դառնալ: Այդ կիսաամպ-կիսամշուշ գոյացությունը փորձում էր բարձրանալ, հասնել սարի գագաթին ու չէր կարողանում:
Դրսում տղան մեկ-մեկ հավաքում էր սինթեզատորի կտորտանքն ու հեկեկոցով մորը պատմում էր եղածը: Մայրը չէր համարձակվում բարձր խոսել ու շշուկով համոզո՞ւմ, թե՞ հանդիմանում էր որդուն:
Պառկել էր թախտի վրա, և թախիծը` ծանր ու թթվաշ, սեղմում էր կոկորդը:
Ելավ տեղից, առանց դուրս նայելու ձայն տվեց.
– Արա՜մ:
Տղան չարձագանքեց: Հայրը ուշօրեք լսեց աստիճաններով բարձրացող քայլերի ձայնը: Եկավ, գլուխը կախ կանգնեց հոր առաջ.
– Հա, պա՛պ:
– Ասա` կիվկիվի ի՞նչն է երկար:
– Ոտքերն ու վիզը,- հեկեկաց Արամը:
– Լավ, մի՛ զռռա,- կոշտացավ հայրը:
– Որ լացս գալիս է, ի՞նչ անեմ,- իրեն զսպել չկարողացավ ու հեկեկաց տղան:
– Պատրաստվիր,- ժպտաց Մկոն,- վաղը գնում ենք Երևան` նոր սինթեզատոր առնելու: