Սամվել ԿՈՍՅԱՆ – Դուք Ձեր գրականությամբ և հնարավորությունների չափով պայքարել եք՝ աշխարհին ճանաչելի դարձնելու Արցախի խնդիրը՝ հաղթանակած Արցախի: Ներկա պարագայում ի՞նչ խմբագրումներով եք առաջնորդվելու:
Սլավի-Ավիկ ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՅԱՆ – Հաղթանակները առաջադեմ աշխարհի համար տարածքային սահմանազատումներ չեն, ոչ էլ նոր քարտեզագրում, այլ՝ համամարդկային արժեքների դավանում։ Եթե երրորդ երկրի խաղաղապահը 21-րդ դարում իր նախագահի անմիջական ցուցումով հսկում ու պաշտպանում է հայկական հազարամյա եկեղեցիները, այսպես կոչված, հաղթող երկրի բնակիչներից, ապա այդ հաղթած երկիրը նորից է պարտվել։ Եթե նրա գրաված տարածքում հայ մարդը չի կարող վերադառնալ իր սեփական տունը միայն նրա համար, որ հայ է, և իրեն սպանելու են իր էթնիկ պատկանելության համար, և այս ամենը պիտի հանդուրժի առաջադեմ աշխարհը, ապա այս պատերազմում պարտվել է նաև նույն առաջադեմ մարդկությունը, այլ ոչ թե իմ հայրենիքի զինվորը, որը կենաց-մահու անհավասար մարտեր էր մղում այդ աշխարհի անտարբեր աչքերի առաջ։ Այս մասին եմ ես պատմելու իմ իսպանացի, ռուս, անգլիացի, ֆրանսիացի, իտալացի, գերմանացի ընթերցողին։
Ս. Կ. – Ըստ Ձեզ. «Հասարակությունն այսօր կարիք ունի հումանիտար մշակույթի: Եվ դա առավելապես վերաբերում է այնպիսի մարդկային արժեքների, ինչպիսին հանդուրժողականությունն է, միմյանց ներելը և ինչ-որ տեղ ուրիշի խոսքին հասու լինելը»: Այժմ նման մշակույթի ներուժ տեսնո՞ւմ եք Հայաստանում:
Ս.-Ա. Հ. – Հայաստանը մոլորակի առաջադեմ հասարակության մաս է։ Նա համամարդկային արժեքների կրող է, այդ արժեքները հակասության մեջ չեն մեր սեփական ազգային իդեոլոգեմների հետ, հետևաբար նաև այստեղ կա այդ ներուժը։ Այլ խնդիր է, որ երբեմն քաղաքական կեղծ օրակարգային հարցերը խաթարում են երկխոսության ու հանդուրժողականության դաշտը. արդյունքում տեսնում ենք՝ ինչ է լինում։
Ս. Կ. – Համամի՞տ եք բնորոշմանը, որ գրականությունը տեղեկատվական բազմաբնույթ աղբի մեջ կորցրել է մարդկանց ներաշխարհի վրա ազդելու երբեմնի նշանակությունը:
Ս.-Ա. Հ. – Վախենամ, որ դա առավել չափով այդպես է։
Ս. Կ. – Հումանիզմի գաղափարը, ինչը շահեկան է նաև Ձեր պոեզիայում, մշակույթի միջավայրից դուրս, արդյոք ժամանակակից աշխարհում չի՞ կորցրել իր առաջնահերթությունը՝ համալրելով ոչինչ չխորհրդանշող լոզունգների շարքը:
Ս.-Ա. Հ. – Ամբողջ մշակույթը, արվեստը, նաև գրականությունը հազարամյա պատմությամբ կանգնած է մեկ կետի վրա։ Դա հումանիզմն է։ Չարի և բարու պայքարը թե՛ ներտեքստային և թե՛ արտատեքստային միջավայրում, որն անվանում եք մշակույթից դուրս՝ հավերժ է։ Եվ եթե դեռ կա մարդկությունը ու նրա խրոնոտոպային ժամանակը՝ լինի դա գրականություն թե մշակույթի այլ բնագավառ, ուրեմն՝ չարը չի հաղթել կամ դեռ չի հաղթել։
Ս. Կ. – Ձեր իսպաներեն գրքի առաջաբանում ասվում է, որ «Սլավի-Ավիկ Հարությունյանի պոեզիան էվոլյուցիոն է»: Կբացատրե՞ք, ինչ ասել է պոեզիայի էվոլյուցիա:
Ս.-Ա. Հ. – Պոեզիան էլ օրգանիզմ է, բանաստեղծությունն էլ կենդանի իրականություն է, բառն էլ ունի շնչառություն։ Յուրաքանչյուր կենդանի օրգանիզմ իր էվոլյուցիան է ապրում՝ բնական զարգացումից մինչև պարադիգմաների փոփոխություն։