Բառն էլ ու­նի շնչա­ռութ­յուն

­Սամ­վել ԿՈՍՅԱՆ – ­Դուք ­Ձեր գրա­կա­նութ­յամբ և հ­նա­րա­վո­րութ­յուն­նե­րի չա­փով պայ­քա­րել եք՝ աշ­խարհին ճա­նա­չե­լի դարձ­նե­լու Ար­ցա­խի խնդի­րը՝ հաղ­թա­նա­կած Ար­ցա­խի: ­Ներ­կա պա­րա­գա­յում ի՞նչ խմբագ­րում­նե­րով եք ա­ռաջ­նորդ­վե­լու:
Ս­լա­վի-Ա­վիկ ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՅԱՆ – ­Հաղ­թա­նակ­նե­րը ա­ռա­ջա­դեմ աշ­խար­հի հա­մար տարած­քա­յին սահ­մա­նա­զա­տում­ներ չեն, ոչ էլ նոր քար­տե­զագ­րում, այլ՝ հա­մա­մարդ­կա­յին ար­ժեք­նե­րի դա­վա­նում։ Ե­թե եր­րորդ երկ­րի խա­ղա­ղա­պա­հը 21-րդ ­դա­րում իր նա­խա­գա­հի ան­մի­ջա­կան ցու­ցու­մով հսկում ու պաշտ­պա­նում է հայ­կա­կան հա­զա­րամ­յա ե­կե­ղե­ցի­նե­րը, այս­պես կոչ­ված, հաղ­թող երկ­րի բնա­կիչ­նե­րից, ա­պա այդ հաղ­թած եր­կի­րը նո­րից է պարտ­վել։ Ե­թե նրա գրա­ված տա­րած­քում հայ մար­դը չի կա­րող վե­րա­դառ­նալ իր սե­փա­կան տու­նը միայն նրա հա­մար, որ հայ է, և­ ի­րեն սպա­նե­լու են իր էթ­նիկ պատ­կա­նե­լութ­յան հա­մար, և­ այս ա­մե­նը պի­տի հան­դուր­ժի ա­ռա­ջա­դեմ աշ­խար­հը, ա­պա այս պա­տե­րազ­մում պարտ­վել է նաև նույն ա­ռա­ջա­դեմ մարդ­կութ­յու­նը, այլ ոչ թե իմ հայ­րե­նի­քի զին­վո­րը, ո­րը կե­նաց-մա­հու ան­հա­վա­սար մար­տեր էր մղում այդ աշ­խար­հի ան­տար­բեր աչ­քե­րի ա­ռաջ։ Այս մա­սին եմ ես պատ­մե­լու իմ իս­պա­նա­ցի, ռուս, անգ­լիա­ցի, ֆրան­սիա­ցի, ի­տա­լա­ցի, գեր­մա­նա­ցի ըն­թեր­ցո­ղին։
Ս. Կ. – Ըստ ­Ձեզ. «­Հա­սա­րա­կութ­յունն այ­սօր կա­րիք ու­նի հու­մա­նի­տար մշա­կույ­թի: Եվ դա ա­ռա­վե­լա­պես վե­րա­բե­րում է այն­պի­սի մարդ­կա­յին ար­ժեք­նե­րի, ինչ­պի­սին հան­դուր­ժո­ղա­կա­նութ­յունն է, միմ­յանց նե­րե­լը և­ ինչ-որ տեղ ու­րի­շի խոս­քին հա­սու լի­նե­լը»: Այժմ նման մշա­կույ­թի նե­րուժ տես­նո՞ւմ եք ­Հա­յաս­տա­նում:
Ս.-Ա. Հ. – ­Հա­յաս­տա­նը մո­լո­րա­կի ա­ռա­ջա­դեմ հա­սա­րա­կութ­յան մաս է։ ­Նա հա­մա­մարդ­կա­յին ար­ժեք­նե­րի կրող է, այդ ար­ժեք­նե­րը հա­կա­սութ­յան մեջ չեն մեր սե­փա­կան ազ­գա­յին ի­դեո­լո­գեմ­նե­րի հետ, հետ­ևա­բար նաև այս­տեղ կա այդ նե­րու­ժը։ Այլ խնդիր է, որ եր­բեմն քա­ղա­քա­կան կեղծ օ­րա­կար­գա­յին հար­ցե­րը խա­թա­րում են երկ­խո­սութ­յան ու հան­դուր­ժո­ղա­կա­նութ­յան դաշ­տը. արդ­յուն­քում տես­նում ենք՝ ինչ է լի­նում։
Ս. Կ. – ­Հա­մա­մի՞տ եք բնո­րոշ­մա­նը, որ գրա­կա­նութ­յու­նը տե­ղե­կատ­վա­կան բազ­մաբ­նույթ աղ­բի մեջ կորց­րել է մարդ­կանց նե­րաշ­խար­հի վրա ազ­դե­լու եր­բեմ­նի նշա­նա­կութ­յու­նը:
Ս.-Ա. Հ. – ­Վա­խե­նամ, որ դա ա­ռա­վել չա­փով այդ­պես է։
Ս. Կ. – ­Հու­մա­նիզ­մի գա­ղա­փա­րը, ին­չը շա­հե­կան է նաև ­Ձեր պոե­զիա­յում, մշա­կույ­թի մի­ջա­վայ­րից դուրս, արդ­յոք ժա­մա­նա­կա­կից աշ­խար­հում չի՞ կորց­րել իր ա­ռաջ­նա­հեր­թութ­յու­նը՝ հա­մալ­րե­լով ո­չինչ չխորհր­դան­շող լո­զունգ­նե­րի շար­քը:
Ս.-Ա. Հ. – Ամ­բողջ մշա­կույ­թը, ար­վես­տը, նաև գրա­կա­նութ­յու­նը հա­զա­րամ­յա պատ­մութ­յամբ կանգ­նած է մեկ կե­տի վրա։ ­Դա հու­մա­նիզմն է։ ­Չա­րի և ­բա­րու պայ­քա­րը թե՛ ներ­տեքս­տա­յին և ­թե՛ ար­տա­տեքս­տա­յին մի­ջա­վայ­րում, որն ան­վա­նում եք մշա­կույ­թից դուրս՝ հա­վերժ է։ Եվ ե­թե դեռ կա մարդ­կութ­յու­նը ու նրա խրո­նո­տո­պա­յին ժա­մա­նա­կը՝ լի­նի դա գրա­կա­նութ­յուն թե մշա­կույ­թի այլ բնա­գա­վառ, ու­րեմն՝ չա­րը չի հաղ­թել կամ դեռ չի հաղ­թել։
Ս. Կ. – ­Ձեր իս­պա­նե­րեն գրքի ա­ռա­ջա­բա­նում աս­վում է, որ «Ս­լա­վի-Ա­վիկ ­Հա­րութ­յուն­յա­նի պոե­զիան էվոլ­յու­ցիոն է»: Կ­բա­ցատ­րե՞ք, ինչ ա­սել է պոե­զիա­յի է­վոլ­յու­ցիա:
Ս.-Ա. Հ. – ­Պոե­զիան էլ օր­գա­նիզմ է, բա­նաս­տեղ­ծութ­յունն էլ կեն­դա­նի ի­րա­կա­նութ­յուն է, բառն էլ ու­նի շնչա­ռութ­յուն։ ­Յու­րա­քանչ­յուր կեն­դա­նի օր­գա­նիզմ իր է­վոլ­յու­ցիան է ապ­րում՝ բնա­կան զար­գա­ցու­մից մինչև պա­րա­դիգ­մա­նե­րի փո­փո­խութ­յուն։

Գրեք մեկնաբանություն

Ձեր էլ․փոստի հասցեն չի հրապարակվելու։ Պարտադիր դաշտերը նշված են * -ով։