Էդ­վարդ ՄԻԼԻՏՈՆՅԱՆ / ՄԵՐ ԳՈՅՈՒԹՅՈՒՆԸ ՊԱՅՔԱՐ Է

 

­Հա­յոց ան­կա­խութ­յան 30 տա­րի­նե­րի ա­մե­նա­մեծ ձեռք­բե­րու­մը ­Հա­յոց բա­նակն է, և ­դա ա­պա­ցուց­վեց Ար­ցախ­յան պա­տե­րազ­մում, 1990-ա­կան թվա­կան­նե­րին ­Հա­յաս­տա­նի սահ­ման­նե­րում ծա­վալ­ված պա­տե­րազ­մա­կան ի­րա­վի­ճակ­նե­րում, ինչ­պես նաև 2016 թ. մար­տա­կան գոր­ծո­ղութ­յուն­նե­րում: Իսկ ըն­դա­մե­նը օ­րեր առաջ ­Տա­վու­շի դիր­քա­յին պայ­քա­րում ևս ­մեր ­Հա­յոց բա­նակն իր սպա­նե­րով, զին­վոր­նե­րով, ճշգրիտ գոր­ծո­ղութ­յուն­նե­րով փաս­տեց, որ բա­նա­կը ոչ միայն կա­յա­ցած է, այլև ան­վերջ կա­յաց­ման փու­լում է և՛ նոր զի­նա­տե­սակ­նե­րի, և՛ կրթութ­յան, և՛ տեխ­նի­կա­յի՝ նաև ­Հա­յաս­տա­նում ար­տադր­վող տեխ­նի­կա­յի՝ ԱԹՍ-նե­րի ու նաև դրանց դեմ պայ­քա­րի մի­ջոց­նե­րի (խոց­վել է հա­կա­ռա­կոր­դի 10 ԱԹՍ) ա­ռու­մով: ­Հի­շենք, թե 2016 թ. այդ մի քա­նի թռչող սար­քե­րի հար­ված­նե­րից քա­նի՛ զոհ ու­նե­ցանք: Այն­պես որ, կա­րող ենք փաս­տել բա­նա­կի կա­յաց­ման, զար­գաց­ման և ­հատ­կա­պես վեր­ջին եր­կու տա­րում նոր տեխ­նի­կա­յի ձեռք­բեր­ման և ­նոր ար­տադ­րութ­յուն­ներ հիմ­նե­լու մա­սին: Այ­սինքն՝ բա­նակն աշ­խա­տող օր­գա­նիզմ է, որ հըն­թացս տե­սանք հենց բուն գոր­ծո­ղութ­յան մեջ:
­Մեր խո­նար­հու­մը կռվող բո­լոր սպա­նե­րին, զին­վոր­նե­րին, փառք ու պա­տիվ նրանց: Ինչ­պես նաև՝ մեր ցա­վա­կցութ­յու­նը զոհ­ված­նե­րի հա­րա­զատ­նե­րին: ­Պա­տե­րազմն ա­ռանց զո­հե­րի չի լի­նում, չի լի­նում ա­ռանց հաղ­թող­նե­րի և­ ա­ռանց պարտ­վող­նե­րի: ­Մենք ցա­վում ենք, մեծ կսկիծ ենք ապ­րում զոհ­ված­նե­րի հա­մար: ­Բայց նաև հպար­տա­նում ենք մեր տղա­նե­րի հաղ­թա­նա­կով: Ն­րանք ի­րենց խի­զա­խութ­յամբ, կյան­քի գնով, ա­մեն մետ­րի հա­մար պայ­քա­րե­լու կամ­քով ու ջի­ղով ա­պա­ցու­ցե­ցին, որ հաղ­թա­նա­կը մերն է:
­Նաև պի­տի փաս­տենք, որ ա­ռաջ­նա­գիծն ա­ռանց թի­կուն­քի այդ ու­ժը չի ու­նե­նա. ­Տա­վու­շի գյու­ղե­րի բնա­կիչ­նե­րից ոչ ոք իր տու­նը չլքեց, մինչ­դեռ հա­կա­ռա­կոր­դի գյու­ղե­րը ա­հագ­նա­ցող թա­փով դա­տարկ­վում էին: ­Հայ գյու­ղա­ցին իր հո­ղին, իր սահ­մա­նին կպած լի­նե­լու ու սահ­մա­նը պաշտ­պա­նե­լու կամ­քով է ա­րիութ­յուն հա­ղոր­դում ոչ միայն ա­ռաջ­նա­գ­ծի, այլև թի­կուն­քում գոր­ծող մեր զո­րա­միա­վո­րում­նե­րին:
­Մեր բա­նա­կը, մեր ժո­ղո­վուր­դը միաս­նա­կա­նութ­յան հրա­շա­լի դաս տվե­ցին: ­Քա­ղա­քա­կան տա­րա­տե­սակ քաշկր­տում­նե­րը ըն­կա­լե­լի են, երբ սահ­ման­նե­րում հան­գիստ է: ­Բայց այդ վճռո­րոշ օ­րե­րին մի շարք լուրջ կու­սակ­ցութ­յուն­ներ սա­տա­րե­ցին իշ­խա­նութ­յա­նը, պե­տա­կա­նութ­յա­նը և ­միա­ցան միաս­նա­կա­նութ­յան կո­չե­րին: ­Հա­մախմբ­վեց հայ ժո­ղո­վուր­դը՝ Սփ­յուռք, Ար­ցախ, ­Հա­յաս­տան: Այդ պայ­քարն ա­ռանց այդ միաս­նութ­յան, հա­վա­քա­կան ու­ժի անհ­նար է պատ­կե­րաց­նել:
­Նաև ծի­րա­նի հետ կապ­ված մոս­կով­յան այդ մի­ջա­դե­պը յու­րո­վի ամ­րագ­րումն էր այն ի­րո­ղութ­յան, որ ­Մոսկ­վա­յում լի­նենք թե որ­ևէ այլ քա­ղա­քում, ­Հա­յաս­տա­նի հետ ենք և ­Հա­յաս­տա­նի թի­կուն­քին: Ե՛վ ԱՄՆ-ում, և՛ Ֆ­րան­սիա­յում, և՛ ­Գեր­մա­նիա­յում, ամ­բողջ աշ­խար­հում, որ­տեղ հա­յութ­յուն է ապ­րում: ­Պայ­քա­րում էին նաև մեր դի­վա­նա­գի­տա­կան կա­ռույց­նե­րի, դես­պա­նատ­նե­րի մոտ՝ դի­մագ­րա­վե­լով ադր­բե­ջան­ցի­նե­րի հա­վաք­նե­րին: Այ­սինքն՝ մեր պայ­քարն ա­մե­նուր է: ­Մեր գո­յութ­յու­նը պայ­քար է: ­Գո­յա­պայ­քար: ­Մա­նա­վանդ այ­սօր, 21-րդ ­դա­րի հա­րա­փո­փոխ ժա­մա­նա­կի մեջ, երբ մի կող­մից կո­րո­նա­վի­րու­սի հա­մա­վա­րակ է, մյուս կող­մից՝ ­Թուր­քիա­յի, Ադր­բե­ջա­նի պես հար­ևան­նե­րի առ­կա­յութ­յուն:
Ու­զում եմ ու­շադ­րութ­յուն հրա­վի­րել ­Թուր­քիա­յի գոր­ծո­ղութ­յուն­նե­րին. տա­րա­ծաշր­ջա­նում նա դար­ձել է ա­հա­վոր պայթ­յու­նավ­տանգ պե­տութ­յուն Ի­րա­քի, Ի­րա­նի, ­Սի­րիա­յի, ­Լի­բիա­յի, Ե­մե­նի, ­Հու­նաս­տա­նի, ­Կիպ­րո­սի, ­Հա­յաս­տա­նի հա­մար: ­Սա նրա գի­շատ­չա­կան, ար­յու­նար­բու կերպն է, հար­յու­րա­վոր տա­րի­ներ չի հանգս­տա­նում և ­հի­մա էլ Օս­ման­յան կայս­րութ­յու­նը վե­րա­կանգ­նե­լու տե­սիլ­նե­րի մեջ է: Եվ, բնա­կա­նա­բար, այդ­պի­սի հար­ևան ու­նե­նա­լը դժբախ­տութ­յուն է: ­Պայ­քա­րում են մեր ­Պա­հան­ջա­տի­րութ­յան դեմ՝ հա­տուկ կազ­մա­կեր­պութ­յուն­ներ ստեղ­ծե­լով, չեն խոր­շում զեն­քեր, փոր­ձա­գետ­ներ, չի բա­ցառ­վում՝ նաև վարձ­կան­ներ մա­տա­կա­րա­րել Ադր­բե­ջա­նին: Ն­րա ա­մեն մի ար­տա­հայ­տութ­յան տակ պետք է վտանգ տես­նենք: Երբ Էր­դո­ղա­նը հայ­տա­րա­րեց, թե հա­յե­րը գրա­վել են ­Նա­խիջ­ևա­նը, հա­վա­նա­բար նկա­տի ու­ներ Ար­ցա­խը: ­Սա­կայն ե­թե լեզ­վա­բա­նա­կան, հո­գե­բա­նա­կան վեր­լու­ծութ­յան են­թար­կենք նրա խոս­քը, կտես­նենք, որ ­Նա­խիջ­ևան բա­ռը հե­ռա­կա նպա­տակ­նե­րի մա­սին է ակ­նար­կում՝ ­Նա­խիջ­ևա­նը դարձ­նե­լու են, թերևս դարձ­րել են մի հե­նա­կետ, որ­տե­ղից փոր­ձե­լու են ռմբա­կո­ծել ­Հա­յաս­տա­նը, ճա­նա­պարհ­նե­րը, նաև Եր­ևա­նը: Երբ Ադր­բե­ջա­նի նա­խա­գա­հը, բա­նա­կը հա­մա­րում են, որ Եր­ևանն ի­րենց քա­ղաքն է, ու­րեմն՝ ­Նա­խիջ­ևա­նը մեր ա­մե­նավ­տան­գա­վոր սահ­մա­նա­կից տա­րածքն է լի­նե­լու: Այն­պես որ, ա­մեն խոս­քի տակ պետք է տես­նենք ա­պա­գա վտանգ­նե­րը: Եվ պա­տա­հա­կան չէ, որ Ադր­բե­ջա­նը պե­տա­կա­նո­րեն հայ­տա­րա­րում է հայ­կա­կան ԱԷԿ-ը ռմբա­կո­ծե­լու մա­սին: ­Սա ար­դեն լրիվ պար­զում է նրանց դեմ­քը՝ ան­բա­րո, գի­շատ­չա­կան, աշ­խար­հի կար­ծի­քը չըն­դու­նող: ­Հա­մա­պա­տաս­խան ձևով պետք է հա­րա­բեր­վենք նրանց հետ՝ ա­մուր պա­հե­լով մեր և՛ ներ­սը, և ­դուր­սը՝ հա­յութ­յան ո­գին, մշա­կույ­թը, բա­նա­կը՝ միաս­նա­կա­նութ­յան բո­լոր ու­ղի­նե­րով:
­Հա­վե­լեմ, որ շատ սևեռ­վել ­Մար­գա­րի­տա ­Սի­մոն­յա­նի ան­պար­կեշտ խոս­քի վրա և ­պայ­քա­րել են­թա­տեքս­տե­րի դեմ, հա­վել­յալ է­ներ­գիա կխլի և կ­շե­ղի բուն նյու­թից: Խնդիրն այն է, որ հայ-ռու­սա­կան հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րը՝ և՛ ռազ­մական, և՛ տնտե­սա­կան, մա­նա­վանդ այ­սօր, այն­քան խո­րաց­ված են, որ վեր են մի­ջանձ­նա­յին, մի­ջազ­գա­յին, միջ­պե­տա­կան շատ հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րից: ­Վեր­ջին­ներս կա­րող են շատ ա­վե­լի ցածր լի­նել, քան տա­րա­ծաշր­ջա­նի ընդ­հա­նուր շա­հե­րի և ­հա­մաշ­խար­հա­յին շա­հե­րի խնդիրն է: Այս­տեղ, ինչ­քան զգում եմ, ճա­նա­չում են, հայ-ռու­սա­կան և ­տա­րած­քա­յին շա­հե­րը ո­րո­շա­կիո­րեն հա­մա­տե­ղում են՝ նաև աշ­խար­հում պահ­պա­նե­լու մեր կեր­պը, մեր հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րը, նաև մեր դի­վա­նա­գի­տա­կան ջան­քե­րը՝ ոչ միայն ­Ռու­սաս­տա­նի, այլև հզոր պե­տութ­յուն­նե­րի, եվ­րո­պա­կան երկր­նե­րի, բո­լո­րի հետ, ում հետ հնա­րա­վոր է: ­Մեր շա­հե­րը և ­մեր հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րը մենք պի­տի կա­րո­ղա­նանք ճշմա­րիտ կեր­պով կազ­մա­կեր­պել, աշ­խա­տել միշտ այդ ուղ­ղութ­յամբ: Ա­մեն մեկս պետք է մի աղ­յուս ա­վե­լաց­նենք մեր բա­նա­կա­շի­նութ­յան պայ­քա­րի և ­մեր հոգ­ևոր կա­ռույց­նե­րին՝ ամ­րաց­ման, ամ­րապնդ­ման և հ­զո­րաց­ման հա­մար:
­Հի­շեց­նեմ, որ ՀԳՄ-ն ­Պաշտ­պա­նութ­յան նա­խա­րա­րութ­յան հետ հա­մա­տեղ ծրագ­րեր է ի­րա­կա­նաց­նում՝ ի շահ գրա­կա­նութ­յան և­ ի շահ մեր պե­տա­կա­նութ­յան հոգ­ևոր ու­ժի ամ­րա­կայ­ման:

Գրեք մեկնաբանություն

Ձեր էլ․փոստի հասցեն չի հրապարակվելու։ Պարտադիր դաշտերը նշված են * -ով։