ՆՈՐԱՅՐ ԳՐԻԳՈՐՅԱՆ

ՀԳՄ վարչությունը
շնորհավորում է բանաստեղծ
ՆՈՐԱՅՐ ԳՐԻԳՈՐՅԱՆԻՆ
ծննդյան 60-ամյակի առթիվ

«Գրական թերթը»
միանում է շնորհավորանքին

ԵՍ ՈՒ ԴՈՒ
Ես ապրում եմ
երկու բառերի արանքում
ընկած տարածության մեջ,
ո՞ր բառերի՝ չեմ ասի,
որովհետև բոլորը գիտեն:

ԲԱՑ ԴՈՒՌԴ
Քո վերադարձն արթնացրեց
լքված փողոցների հիշողությունը
տարվա եղանակների մասին:
Հիմա աշուն է, ու բոլոր հրաժեշտները
թռչունների տեսքով
հավաքվել են ծառերին:
– Բա՛ց դուռդ, Երկնավո՛ր,
Քո բաժին հրաժեշտն ամենացավոտն է:
Քո բաց դռնով մի օր անձրևները ձյուն,
ձյուները սառնամանիք կդառնան,
մինչև արեգակի կանաչ արցունքները
կջերմացնեն երկիրը:
Թաքուն լսեցի, որ Դու էլ
ջերմության կարիք ունես, Տե՛ր:
Բա՛ց դուռդ, ու դեղին, ոսկեդեղին
անցյալը կծվարի շեմիդ:
Այնտեղ ոտնաձայներ կան,
որոնցից դեղինն ու ոսկեդեղինը
ջերմացել են, և ահա Քո շեմին
նրանց վերադարձը գուցե արթնացնի
ծերացող երկնքի հիշողությունը.
չէ՞ որ ամեն ինչ այնտեղից է իջել ներքև,
և Դու վերևում մնացել ես մենակ:
Բա՛ց դուռդ, Երկնավո՛ր,
Քո բաժին հրաժեշտն ամենացավոտն է,
չէ՞ որ հիմա աշուն է,
և բոլոր հրաժեշտները
թռչունների տեսքով
հավաքվել են Քո շեմին:

ԳԵՂՋԿՈՒՀԻՆ
Արթնանում է մթան հետ,
լսում ջրի երաժշտությունը,
օրապահիկը օդն է:

Սանրվում է ծառի ճյուղերով,
զարդարվում բալի ծաղիկներով,
հետո պտղի գույնով ներկում է շուրթերը,
ներկը մնում է կլոր տարի:
Քայլում է ցողերի վրայով,
զվարճանքը թիթեռներն են,
տխրությունը՝ երկինքը,
երբ կարկտաբեր է:
Սիրում է հողի ձայնը,
տեսնում, թե այդ ձայնը
ինչպես է բարձրանում
ու դառնում ծաղիկ, խոտ, ծառ:
Բարձրակարգ սրճարանը ծառի հովն է,
ուր վայելում է առավոտվա
շաղի պսպղոցները՝
օրապահիկ օդի հետ:
Վերադարձը՝ դաշտից տուն,
մեկնումը՝ տնից դաշտ:
Հիշողությունը մի լուսանկար է,
որ թաքուն պահում է կրծկալի ու ձախ
կրծքի արանքում:
Զարմանքը աստղերն են՝
միշտ նույն տեղում:
Ցավը գիշերը դաշտում
մնացած գառնուկն է:
Կարոտը՝ գարնան կկվի կանչը,
թախիծը՝ ջրի մեջ
հայտնվող իր պատկերը:
Քայլում է, բուրում, հոգնում,
հոգնությունը՝ սարի գագաթին
թառած արծիվն է,
որ մոռացել է տարիքը:
Երազանքը՝ հողը փխրուն, արևոտ,
սև, անձրևոտ, ամպոտ:
Ցանկությունը ցանկության
մասին մոռանում է,
երբ առավոտյան լսում է
ջրի երաժշտությունը,
և թաքուն շոշափում կրծկալը՝
բոլորի աչքից հեռու:

ԲԱՑ ԱՉՔԵՐՈՎ
Շարունակությունը մնաց ջրերում.
ես ժամն ապրեցի նավաբեկյալի
կորցրած հույսի որոնումներով:
Ահա ճայերը,
ահա ցամաքը,
և վերադարձը դեպի կանաչ դաշտ:
Ես ինձ թողեցի ջրերի խորքում,
իմ երազները՝ խոտերի վրա:
Բոբիկ ոտքերով ջրերի վրա
քայլելուց հետո,
բոբիկ ոտքերով
խոտերի վրա քայլելուց հետո
արթնացա այնտեղ,
ուր ո՛չ քնում են,
ո՛չ էլ արթնանում,
ուր բաց աչքերով երազ են տեսնում
բոբիկ ոտքերով ջրերի վրա,
բոբիկ ոտքերով խոտերի վրա
քայլելու ժամին:

ՓՈՂՈՑՈՒՄ
Մի անգամ փողոցում կյանք գտա.
դրեցի ձախ գրպանս:
Մի անգամ փողոցում մահ գտա.
դրեցի աջ գրպանս:
Մի անգամ, առվոտյան, փողոցում
գրպանահատը երկուսն էլ տարավ:
Ես, ձեռքերս դրած գրպաններիս մեջ,
սուլելով գնացի լեռնային պաղ ջրերում
երկնքից իջնող պատկերներին նայելու:

ՀԻՆԳԵՐՈՐԴ ԵՂԱՆԱԿ
Ծառն ու բանաստեղծությունը
հանդիպեցին աշնանը:
Երկուսն էլ հոգնած էին,
գարունը՝ հեռու:
Եվ անձրև տեղաց.
Վահան Տերյանի հայացքն՝
ամեն կաթիլի ներսում:
– Մի՛ հեռացիր, աշո՜ւն,- ասաց ծառը,
– Մի՛ հեռացիր, աշո՜ւն,-
ասաց բանաստեղծությունը:
Եվ ծառն իր մերկ ճյուղերին
հագավ բանաստեղծությունը:
– Ահա՛ տարվա հինգերորդ եղանակը,-
զարմացած ասաց մի աղջիկ,
որը Վահան Տերյանի հայացքի հետ
փաթաթվել էր ծառի ճերմակ բնին:

***
Ես ներս մտա
Երջանկության դռնով,
Ինձ դիմավորեցին մի ծառ,
Մի թռչուն ու մի առու:
Մեկը գութանով վարում էր հողը
Եվ ակոսներով գրում՝
Ծննդավայր:

ՉԻ ԼԻՆԵԼՈՒ
Չի լինելու Աստվածային ոչ մի ընծա.
ամուր գրկիր ժամանակը եռասլաց,
երբ լուսագործ ու արևոտ մի հին ծնծղա,
քո աչքերից քամում է սեր, քամում է լաց:
Ոչ մի անգամ
ժամանակը չի ձանձրացել,
չի տարածել քո ճամփեքին
ծաղիկ ու գանձ.
տե՛ս, գրկել է քո մարմինը
հոգնած ու ծեր
և նայում է աչքերիդ մեջ՝ տխուր ու թաց:
Ու ելնում է ճամփաներից
մի կավագործ,
նորից թրծում մարմինը քո երկնասլաց,
տե՛ս, հոսում են երկինքներով ջրերը որձ
ու տարածվում քո ձեռքերին՝
այրված ու բաց:
Դու շրջում ես հին դաշտերով
նորից ծաղկած,
նոր օրերը կուտակվում են լուսագծին,
տե՛ս, ինչպես են նրանք
նայում քեզ քարացած
ու չեն փախչում քո
լուսավոր ու տաք գրկից:
Չի լինելու Աստվածային ոչ մի ընծա,
ամուր գրկիր ժամանակը եռասլաց,
տե՛ս, լուսագործ ու արևոտ
մի հին ծնծղա,
քո աչքերից քամում է լույս,
քամում է գանձ:

***
Համբուրեցի ժամանակի ճակատը,
ասացի՝ չհեռանաս:
Ինձ տարավ:

***
Անձրևոտ շողեր,
տերևոտ շորեր,
լուսինը նոր էր
ամպի մեջ կորել,
ամպը մոլորվել,
լույսից օրորվել,
անձրև հորինել:
Ծառը մոլորվել,
լույսից օրորվել,
դեղին հորինել:
Ի՜նչ աշնան օր էր,
անձրևոտ շողեր,
տերևոտ շորեր…

***
Ինքը լույս է հիմա,
իսկ ես գիր եմ ցմահ,
տե՛ս՝ ինչպես է լույսը լռել,
ծառն ու երկնաբույրը
և աշունը թաքուն,
տե՛ս՝ ինչպես են
գրկել իրեն:

***
Զարմանալի ոչինչ չկա,
երբ բացվում է արևը,
և փայտփորիկը խոսում է
բարդու կեղևի հետ՝
երբեմն կտցահարելով արևաշողը;
Այդ ժամ է նախամարդն իջել ծառից,
և ձեռքերը պարզած՝
քայլել լայնարձակ դաշտերով:

***
Ճամպրուկիդ մեջ Ավետարանն է,
մորդ լուսանկարը,
ծոցագրպանում՝ մեկնումի տոմսը,
ինքնաթիռի սուլոցը հիշեցնում է
Օտար, ամայի ճամփեքի վրա:
Այն ժամ, երբ այն մոտենում է Աստծուն,
դու ձեռքդ զգույշ
մեկնում ես Ավետարանին,
և ինքնաթիռը մեխվում է երկնքում,
ինչպես շողշողուն մի խաչ:

***
Քո երազանքները
անձրևի կաթիլների հետ
երկնքից իջնում են ցած:
Որտե՞ղ գտնեմ այն կաթիլը,
որն իմ մասին է:
Ես պարզած ձեռքերով
կանգնում եմ անձրևի տակ,
ո՞ւմ մասին են երազանքները
կաթիլներում.
չգիտեմ,
չեմ էլ ուզում, որ անձրևը դադարի:

***
Աստծո աղոթքներում
քո անունն է՝
իմ շուրթերից հնչող:

***
Քայլում եմ քո անցած տեղերով,
և ժամանակը դառնում է ներկա:
Նայում եմ քո աչքերով,
և ժամանակը դառնում է ապառնի:
Երգ եմ գրում քո բառերով,
և ժամանակը դառնում է երկնային:

ԱՅՍ ՔԱՂԱՔԸ
Այս քաղաքը օդանավ է,
որ մխրճվել է անորոշ երկինքներում:
Այս քաղաքը գնացք է,
որ հոսում է անհայտ տարածքներով:
Այս քաղաքը ձի է,
որն իր ուղևորին տանում է գլխահակ,
որովհետև ուղևորը գիտի,
որ ինքն արքա է այդ քաղաքում,
որովհետև ձին գիտի,
որ քաղաքն այլևս չկա:

***
Բառերը թռչուններ դարձան
և հավաքվեցին ծառերին:
Նրանք ծլվլում էին անորոշ հանգերով:
Շինականը լսեց նրանց ու զարմացավ,
հետո հայտնաբերեց, որ կաքավիկը,
ծիծեռնակը, կռունկը
ծառերին չեն թառում,
և իր հոգուց երգի պատառիկներ հանեց
ու նվիրեց անորոշ հանգերով
երգող թռչուններին:

***
Քո բաժին հացը տվեցիր շանը.
– Քոնն էլ տո՛ւր,- ասացիր:
Ի՜նչ երջանիկ էր շունը,
երբ տեսավ,
որ մենք համբուրվում ենք:

***
Ես ապրում էի բառերից հեռու.
դու էիր ինձ հետ:
Հիմա ինձ վրա բառեր են տեղում.
դու՝ բառերի հետ:

***
Երբ դուռը ծեծում ես,
ու ներսից արձագանք չկա.
պետք չէ խանգարել ծիծեռնակներին,
նրանք տանտերերի պատկերներն են
կտցագործում հիշողություններից
խամրած
պատերի վրա:

ԱԿՆԹԱՐԹ
Ես կորցրի բանաստեղծություն
գրելու պահը,
երբ ժայռաբեկորին թառած
արծիվը նայում էր
ուղիղ իմ աչքերի մեջ:
Ի՜նչ ճերմակ շղարշ էր
փաթաթել իմ մարմինը,
երբ խենթությունը հոսում էր
բարակ առուների շապիկները հագած:
Ինչպե՞ս բացվեց այդ
առավոտը, չիմացա,
ես թողել էի վախի դեղին գնդիկները
արծվի սառած աչքերի մեջ,
երբ բանաստեղծություն գրելու պահը
մնաց դաջված ժայռաբեկորի
գունավոր քարաքոսերին,
ու եղնիկները տրորում էին այն,
էգ եղնիկները, որոնք նախորդ կյանքում
նրբիրան աղջիկներ են եղել: