***
Դու բանաստեղծ ես Տիրոջ կամոք,
Խորունկ հոգի ես, լույսի ճաճանչ,
Կապույտ թռչուն ես ու թռչող գորգ,
Բերկրանքի կոհակ, կարոտի կանչ:
Վայրի ծաղիկ ես, ցող սարսռուն,
Փխրուն թախիծ ես, խնդության բոց,
Արբունքի ճիչ ես, գութի թրթիռ,
Ձյունեղեն կատար, աստղի զնգոց:
Հավատի վեմ ես, հույսի բողբոջ,
Հույզի, երազի, սիրո շաղախ,
Հողմի շառաչ ես, հրեղեն շանթ,
Հավերժի ճամփորդ, հացի մախաղ:
Անգործնական ես ու անարծաթ,
Հեռու ես նյութից, կենցաղ չունես,
Ազատ է ոգիդ ու ինքնիշխան`
Անտուն ու թափառ դերվիշի պես:
Գանձ ու վայելքը ուրիշներին,
Քեզ` լոկ մի գրիչ, մի կտոր հաց,
Եվ բախտ է արդեն, երջանկություն`
Արարման ցավը վերուստ տրված:
***
Դեռ էն գլխից եմ հոգսի հետ եղել,
Եղել ցավի հետ ու տառապանքի,
Բախտն ինձ այնքան էլ երես չի տվել,
Ես քիչ եմ շահել իմ թափած ջանքից:
Ով ճաշակել է հաճույք ու վայելք,
Ես` ընդամենը կորստի լեղի,
Ով շուտ է հասել երազած ափին,
Ես ուժ ու կամք եմ վատնել անտեղի:
Մոլություն ու մեղք,
դավ ու խարդավանք
Եվ ամենուրեք պաշտամունք նյութի,
Ես ըմբոստ սիրտն իմ
դարձրել եմ վահան`
Ապավինելով գորով ու գութին:
Դեռ համառորեն ու համբերատար
Ցորենն եմ զատում որոմից մեկ-մեկ,
Եվ ամեն մի ջանք, անցած ամեն օր
Դառնում է արդեն կորցրած երեկ:
Այսպես կհասնեմ սահմանագծին.
(Կյանք, որ տաժանք է,
համատարած վազք),
Թե ինձնից հետո փորձեք ինձ գտնել`
Դարձած կլինեմ հիշողության հասկ:
ԹԻԹԵՌԸ
Ճախրում է թեթև կապույտ լույսի մեջ,
Ծաղկի թերթեր են թևերը նրա:
Ճախրում է դանդաղ՝
Տանելով իր հետ ցրտող երեկոն
Եվ հոգնությունը ծերացող օրվա:
Իջնում է հողին.
Քամին պոկում է թոշնած թերթերը
Եվ շաղ է տալիս խավարի վրա:
ԱՐԾԻՎԸ
(Բալլադ)
Շատ էր ծերացել լեռների արքան,
Ու մոտ էր մահը,
Հավաքեց մի կերպ ուժերն իր վերջին,
Թռավ իր գահը:
Ու երբ շնչահատ վերստին կանգնեց
Բարձունքին լեռան,
Հպարտ մի հայացք նետեց չորս բոլոր
Ու … խաղաղ մեռավ:
ՔԱՐԸ
Տանում է շոգը, ցուրտը,
Տանում է լուռ ու մունջ,
Տանում է հողմը, անձրևը,
Ու ոչ մի տրտունջ:
Ամրությունը սակայն այդ
Չէ, իրեն պետք չէ,
Թույլ լիներ թող, փափուկ հող,
Միայն կանաչեր:
***
Դաշտերի վրա
Թախիծը ճերմակ շղարշ է դարձել,
Ճերմակ մաքրություն:
Ջրերի կապույտ շուրթերի վրա
Սառչում են երգի բառերը վերջին
Ու մտնում են քուն:
Ճանապարհները տխուր են ու մերկ,
Գնացողները մեկնել են վաղուց,
Էլ երբ ետ կգան:
Հասունացել է կարոտս արդեն
Ու մրգի նման թափվել է գետին,
Հավաքող չկա:
***
Իջավ դեղին թախիծ,
Անձրև իջավ ու մուժ,
Հողմը իջավ հետո,
Փչեց սառը, սառը:
Երազները շքեղ,
Կարոտները թավիշ
Հողմացրիվ եղան
Օրերի մեջ դառը:
Եվ թրթռաց գունատ
Շրթունքներիդ վրա
Հրաժեշտի վերջին,
Վերջին, վերջին բառը:
Սարսուռի դեմ ճերմակ
Ու մենության ցավի
Ես մնացի, մեկ էլ
Տերևաթափ ծառը:
***
Տար ինձ, քեզ հետ տար,
կախարդական գորգ՝
Դեպի մանկության աշխարհը անհոգ:
Դու դեռ բխո՞ւմ ես, անմահական ջուր,
Հոգնախոնջ սիրտս քեզ է անրջում:
Ինչքա՞ն սպասեմ քեզ, երեք խնձոր,
Նեղ արահետը գալարվում է ձոր:
Դու իմ վերջի՜նը, դու, կապույտ թռչուն,
Ասում են՝ հույսը մեռնում է վերջում:
***
Երկնի սիրտը փխրել,
Ձյուն է անվերջ մաղում՝
Մետաքսի պես փափուկ,
Լույսի նման շողուն:
Ո՞ր ծովից է ծնվել,
Ո՞ր արցունքի ցողից,
Որ իջնում է խաղաղ՝
Փոխված ճերմակ դողի:
Քնքշություն է փռում
Հոգնած այս աշխարհին,
Օծում անուրջներով
Ու մաքրությամբ վերին:
Պարուրում է հեռուն
Մի լուսեղեն թախծով
Եվ իջնում է, իջնում
Օրհնանքի պես աստծո:
***
Ջինջ է երկինքը,
Դաշտերի վրա
Մարգարիտներ է մեկը շաղ տվել:
Արևն իրար է հյուսել գույները
Եվ հորիզոնից հորիզոն ձգել
Կոր կամրջի պես:
Թաց դաշտի միջով,
Մազերը փռած ուսերի վրա,
Մի աղջնակ է վազում հեռուներ:
Ո՞ւր է գնում նա՝
Հին առասպելը հերքելո՞ւ համար,
Թ՞ե հաստատելու…
***
Արևի նման ապրել, արևի,
Տրվել անհատույց, բոլորանվեր,
Ու ճահճից կյանքի, ու գորշությունից
Հեռու միշտ լինել ու լինել միշտ վեր:
Խաղաղված հոգով թեքվել մայրամուտ,
Արևի նման գեղեցիկ մեռնել,
Իսկ հետո, հետո, ի՜նչ երջանկություն,
Արևի նման վերստին հառնել:
***
Երբ հոգնեմ անվերջ թափառումներից,
Երբ հեռուները էլ ինձ չթովեն,
Չեմ փնտրի նորից հեքիաթներ ոսկի,
Չեմ անցնի նորից լեռներ ու ծովեր:
Երբ տառապանքը գլխիս ձյուն դնի,
Եվ էլ չմնա ջերմացնող հուր,
Ես վերադարձի ճամփան կբռնեմ,
Ծննդավայրը կգնամ իմ սուրբ:
Կփարվեմ անխոս ու կարոտագին
Երազ օրերի մեր բակի բարդուն,
Ծնկի կիջնեմ մեր մաշված տան շեմին,
Որ ների իր խենթ, շրջմոլիկ որդուն:
Կշոյեմ այտը պաղած մեր թոնրի,
Ու թախիծ, թախիծ կմաղվի նորից,
Կհենվեմ սյունին ու լաց կլինեմ
Ու չեմ ամաչի իմ արցունքներից:
***
Չգիտեմ՝ ինչ հավք է նա,
Թռչնային այդ ինչ զարմից,
Զառ-վառ են փետուրները,
Ոտքերը՝ որդան կարմիր:
Կանգնել է պատշգամբիս՝
Աչքերը դեմքիս հառած,
Ճռվողում է սրտահույզ,
Ճռվողում ինքնամոռաց:
Նրան ի՞նչ, թե ձմեռ է,
Թե արդեն ձյուն է գալիս,
Պարզապես հավքն այդ օտար
Ինձ երգի դաս է տալիս:
***
Ես գիտեմ` կարոտն ինչու տուն չունի,
Ում է կարոտում,
Ինչու են լռում քարերն այսքան շատ,
Եվ ում կարոտն է միշտ սգում քամին:
Գիտեմ՝ բառերից քանիսն են ապրում,
Քանիսն են մեռնում
անզավակ, անհուշ,
Եվ ուր է հանգչում աճյունը նրանց:
Հեքիաթը «լինում, չի լինում» է միշտ,
Գիտեմ` լինում է վերջում լինելու,
Եվ կախարդական գորգն ուր է թռչում,
Որ սրվակում է ջուրն անմահական,
Ու երբ ցած կընկնի երեք խնձորը:
Միայն չգիտեմ ու չեմ իմանում,
Թե դու որտեղ ես և ինչ ես անում:
***
Լավ օր է թե վատ, բարի է թե չար,
Դե օրը օր է, գալիս է, գնում,
Գնում է նախորդ օրերի նման,
Եվ այդ օրվանից ոչինչ չի մնում:
Անցնելուց հետո նոր ես ջանք թափում,
Որ կորցրածը ետ բերես նորեն,
Եթե, մանավանդ, օրն այդ չես ապրել,
Ցավ է պատճառում կրկնակիորեն:
***
Երբ մի օր ես էլ առնության հասա`
Երազներով վառ ու հույսերով մեծ,
Երբ սկսեցի իմ կենաց ուղին,
Մի քիչ հեքիաթի ասես նմանվեց
Ճամփաբաժանին նստած ծերունին,
Թվում է, թե հենց ինձ էր սպասում.
-Երկու ճամփա են` լավի ու ճշտի,
Սրանցից ո՞րն ես դու գերադասում:
Ես լավ ապրելու ճամփան ընտրեցի,
Ապրեցի վայելք ու շքեղություն,
Բայց որոշեցի նաև ճիշտ ապրել
Ու վերադարձա ճանապարհով նույն:
Այսպես լավից ճիշտ,
այսպես ճշտից լավ,
Այսպես մեկից մեկ անցա
ողջ կյանքում,
Չգիտեմ` ճի՞շտ էր, սխա՞լ, որ այսպես
Մնացի լավի, ճշտի արանքում:
***
Առաջին տողը հանկարծ կայծակում,
Վրա է տալիս անսպասելի,
Եվ նույն աշխարհն է
տանում ներշնչման,
Նույն տանջանքին է մատնում ինձ էլի:
Էլի լողում եմ բառերի ծովում,,
Հասնում անգոյի հեռավոր ափեր,
Թե ինչքան ճիգ ու ջանք եմ
թափում ես,
Երևի ոչ ոք չի կարող չափել:
Երբ ինքնամոռաց փնտրտուքի մեջ
Երգի բառերն եմ վերջապես գտնում,
Թեթևություն եմ ապրում այնպիսի,
Ասես դժոխքից դրախտ եմ մտնում:
***
Այս թոհուբոհից, կյանքից այս անել
Ոչ մի կերպ խույս տալ հնարավոր չէ,
Այնպես ուզում եմ գտնել մի հնար`
Գլուխս առնել ու հեռու փախչել:
Էլ չապրել հոգս ու ցավով հոգեհան,
Չփնտրել նորից մեղավոր, արդար,
Շատ բան չեմ ուզում`
գտնել մի անկյուն,
Խաղաղ մի անկյուն ու
Տերյան կարդալ:
